Đề 6 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Nguyên lý kế toán

Nguyên tắc cơ sở dồn tích ghi nhận doanh thu và chi phí khi chúng phát sinh, không phụ thuộc vào dòng tiền.

Nguyên tắc giá gốc quy định tài sản được ghi nhận ban đầu theo chi phí thực tế đã bỏ ra để có được tài sản đó.

Nguyên tắc hoạt động liên tục giả định doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động bình thường trong tương lai đủ dài để thực hiện các mục tiêu và cam kết của mình.

Nguyên tắc thận trọng được áp dụng khi có sự không chắc chắn, yêu cầu kế toán viên phải thận trọng, không đánh giá cao tài sản và doanh thu, cũng không đánh giá thấp nợ phải trả và chi phí.

Nguyên tắc phù hợp yêu cầu chi phí phải được ghi nhận trong cùng kỳ với doanh thu mà chi phí đó tạo ra.

Việc ghi nhận doanh thu khi hàng hóa được giao và quyền kiểm soát đã chuyển giao cho khách hàng, không phụ thuộc vào việc đã thu tiền hay chưa, là tuân thủ nguyên tắc cơ sở dồn tích.

Nguyên tắc nhất quán yêu cầu doanh nghiệp áp dụng nhất quán các phương pháp kế toán qua các kỳ. Khi có thay đổi, cần thuyết minh rõ trong báo cáo tài chính để đảm bảo tính so sánh.

Nguyên tắc trọng yếu quy định thông tin kế toán chỉ cần trình bày các thông tin có tính trọng yếu, tức là có khả năng ảnh hưởng đến quyết định kinh tế của người sử dụng thông tin.

Điểm khác biệt chính là thời điểm ghi nhận doanh thu và chi phí: cơ sở dồn tích dựa trên thời điểm phát sinh, cơ sở tiền dựa trên dòng tiền.

Nguyên tắc nhất quán đảm bảo tính so sánh của thông tin tài chính bằng cách yêu cầu doanh nghiệp áp dụng nhất quán các phương pháp kế toán.

Nguyên tắc trọng yếu cho phép linh hoạt trong việc áp dụng các nguyên tắc kế toán. Nếu một thông tin không trọng yếu, việc tuân thủ tuyệt đối có thể không cần thiết.

Trong trường hợp này, cửa hàng đang áp dụng cơ sở tiền, ghi nhận doanh thu khi nhận được tiền mặt. Tuy nhiên, trên thực tế, hầu hết các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp lớn, cần tuân thủ cơ sở dồn tích.

Nguyên tắc đơn vị tiền tệ yêu cầu các giao dịch kinh tế của doanh nghiệp phải được ghi nhận và báo cáo bằng một đơn vị tiền tệ thống nhất, thường là đơn vị tiền tệ quốc gia nơi doanh nghiệp hoạt động.

Mục đích chính là tạo ra một khuôn khổ chuẩn mực để lập và trình bày báo cáo tài chính, đảm bảo tính trung thực, khách quan, và khả năng so sánh của thông tin.

Nguyên tắc khách quan (thường được thể hiện qua các nguyên tắc khác như giá gốc, bằng chứng...) đảm bảo thông tin kế toán dựa trên bằng chứng xác thực và không bị chủ quan, thiên vị.

Nguyên tắc giá gốc (Historical Cost Principle) quy định tài sản và dịch vụ phải được ghi nhận theo giá phí thực tế phát sinh tại thời điểm mua hoặc trao đổi.

Nguyên tắc dồn tích (Accrual Principle) yêu cầu doanh thu được ghi nhận khi phát sinh, không nhất thiết khi nhận được tiền. Trong trường hợp này, doanh thu phát sinh khi hàng hóa được giao và quyền sở hữu chuyển giao cho khách hàng (tháng 1).

Nguyên tắc phù hợp (Matching Principle) yêu cầu chi phí phải được ghi nhận trong cùng kỳ với doanh thu mà chi phí đó tạo ra, để báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh một cách chính xác.

Nguyên tắc thận trọng (Prudence Principle) yêu cầu kế toán viên nên thận trọng, không lạc quan quá mức. Khi có sự không chắc chắn, nên ghi nhận lỗ hoặc chi phí tiềm tàng sớm hơn và không ghi nhận lãi hoặc tài sản tiềm tàng cho đến khi chắc chắn.

Nguyên tắc trọng yếu (Materiality Principle) cho phép bỏ qua các nguyên tắc kế toán khác nếu thông tin đó không trọng yếu, tức là không có khả năng ảnh hưởng đến quyết định kinh tế của người sử dụng báo cáo tài chính.

Nguyên tắc hoạt động liên tục (Going Concern Principle) là nền tảng để lập báo cáo tài chính. Nó giả định doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động đủ lâu để thực hiện các mục tiêu và cam kết của mình, trừ khi có bằng chứng ngược lại.

Nguyên tắc đầy đủ (Full Disclosure Principle) yêu cầu tất cả các thông tin quan trọng và liên quan đến quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính phải được trình bày đầy đủ. Việc thay đổi phương pháp khấu hao là thông tin quan trọng và cần được công bố.

Sự khác biệt cốt lõi là thời điểm ghi nhận doanh thu và chi phí. Kế toán dồn tích dựa trên thời điểm phát sinh giao dịch, còn kế toán tiền mặt dựa trên dòng tiền thực tế.

Nguyên tắc thực thể kinh doanh (Business Entity Principle) đảm bảo rằng các báo cáo tài chính chỉ phản ánh hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, tách biệt khỏi các hoạt động cá nhân của chủ sở hữu, giúp cung cấp thông tin chính xác và minh bạch về tình hình tài chính của doanh nghiệp.

Nguyên tắc khách quan (Objectivity Principle) đòi hỏi thông tin tài chính phải dựa trên bằng chứng khách quan, có thể kiểm chứng được, như hóa đơn, chứng từ, hợp đồng, để đảm bảo tính tin cậy và trung thực của thông tin.

Theo nguyên tắc phù hợp và giá gốc, máy tính là tài sản cố định và chi phí nên được phân bổ dần trong suốt thời gian sử dụng thông qua khấu hao. Mỗi năm ghi nhận 1 triệu đồng chi phí khấu hao (5 triệu / 5 năm).

Nguyên tắc giá trị hợp lý (Fair Value Principle) thường được áp dụng cho các tài sản có giá trị thị trường biến động và dễ xác định, đặc biệt là các khoản đầu tư tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, vì giá trị thị trường phản ánh giá trị hiện tại của chúng.

Nguyên tắc nhất quán (Consistency Principle) là một nguyên tắc kế toán quan trọng, yêu cầu doanh nghiệp áp dụng nhất quán các phương pháp kế toán qua các kỳ. 'Nguyên tắc linh hoạt' không phải là một nguyên tắc kế toán được chấp nhận rộng rãi; kế toán yêu cầu sự nhất quán để đảm bảo khả năng so sánh của báo cáo tài chính.

Vi phạm nguyên tắc nhất quán xảy ra khi doanh nghiệp thay đổi phương pháp kế toán mà không có lý do chính đáng và không trình bày rõ ràng sự thay đổi đó. Tuy nhiên, việc thay đổi phương pháp để phản ánh trung thực hơn tình hình kinh doanh là một lý do chính đáng, nhưng vẫn cần phải được trình bày rõ ràng trong báo cáo tài chính.

Mục đích chính của GAAP (Generally Accepted Accounting Principles) là cung cấp một khuôn khổ chuẩn mực cho việc lập và trình bày báo cáo tài chính, đảm bảo tính nhất quán, khả năng so sánh và độ tin cậy của thông tin tài chính, giúp người sử dụng báo cáo tài chính đưa ra quyết định kinh tế đúng đắn.

Nguyên tắc giá gốc quy định tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu được ghi nhận ban đầu theo giá phí gốc tại thời điểm phát sinh giao dịch.

Nguyên tắc hoạt động liên tục giả định rằng doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động bình thường trong tương lai gần, đủ dài để thực hiện các mục tiêu và cam kết của mình.

Nguyên tắc ghi nhận doanh thu quy định doanh thu được ghi nhận khi nó được thực hiện và có thể xác định một cách đáng tin cậy, thường là khi hàng hóa hoặc dịch vụ được cung cấp.

Nguyên tắc phù hợp (Matching Principle) đảm bảo rằng chi phí liên quan trực tiếp đến việc tạo ra doanh thu phải được ghi nhận trong cùng kỳ kế toán với doanh thu đó.

Nguyên tắc đầy đủ (Full Disclosure Principle) yêu cầu báo cáo tài chính phải cung cấp đầy đủ thông tin, bao gồm cả các thay đổi trong chính sách kế toán, để người sử dụng có thể hiểu rõ và đưa ra quyết định đúng đắn.

Nguyên tắc thận trọng (Conservatism Principle) hướng dẫn kế toán viên nên thận trọng trong việc ghi nhận doanh thu và lợi nhuận, nhưng nên mạnh dạn ghi nhận chi phí và lỗ khi có dấu hiệu chắc chắn.

Nguyên tắc trọng yếu (Materiality Principle) cho phép bỏ qua các thông tin không trọng yếu, tức là thông tin mà nếu bỏ qua hoặc trình bày sai lệch không ảnh hưởng đến quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính.

Nguyên tắc nhất quán (Consistency Principle) yêu cầu doanh nghiệp áp dụng nhất quán các phương pháp kế toán qua các kỳ kế toán để đảm bảo tính so sánh được của thông tin tài chính.

Nguyên tắc đơn vị tiền tệ (Monetary Unit Principle) quy định rằng báo cáo tài chính phải được lập bằng một đơn vị tiền tệ ổn định, thường là đồng tiền chính thức của quốc gia nơi doanh nghiệp hoạt động, trong trường hợp Việt Nam là Việt Nam Đồng (VND).

Nguyên tắc thực thể kinh doanh (Business Entity Principle) yêu cầu tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp phải được tách biệt rõ ràng với tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của chủ sở hữu doanh nghiệp.

Nguyên tắc giá gốc thường được áp dụng, nhưng khi có dấu hiệu suy giảm giá trị tài sản (ví dụ: hàng tồn kho lỗi thời, tài sản cố định hư hỏng), nguyên tắc thận trọng và các chuẩn mực kế toán có thể yêu cầu ghi nhận giá trị hợp lý thấp hơn giá gốc.

Nguyên tắc ghi nhận doanh thu tập trung vào thời điểm doanh thu được ghi nhận, còn nguyên tắc phù hợp tập trung vào việc ghi nhận chi phí trong cùng kỳ với doanh thu mà chúng tạo ra.

Theo nguyên tắc ghi nhận doanh thu, doanh thu được ghi nhận khi dịch vụ được cung cấp, tức là khi tour du lịch diễn ra vào tháng 1, không phải khi bán tour vào tháng 12.

Nguyên tắc kỳ kế toán (Accounting Period Principle) cho phép chia hoạt động kinh doanh liên tục của doanh nghiệp thành các kỳ kế toán (tháng, quý, năm) để lập báo cáo tài chính định kỳ, cung cấp thông tin kịp thời cho việc ra quyết định.

Nguyên tắc trọng yếu cho phép bỏ qua việc tuân thủ một nguyên tắc kế toán khác nếu thông tin liên quan không có tính trọng yếu, tức là không ảnh hưởng đáng kể đến quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính.

Nguyên tắc đơn vị tiền tệ (Business Entity Principle) quy định rằng hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phải được tách biệt và báo cáo riêng biệt với chủ sở hữu và các đơn vị kinh doanh khác.

Nguyên tắc phù hợp yêu cầu chi phí phải được ghi nhận cùng kỳ với doanh thu mà chi phí đó tạo ra. Vì doanh thu 70 triệu VND được tạo ra từ việc bán hàng trong tháng 2, nên chi phí giá vốn hàng bán liên quan (một nửa của 100 triệu VND) cũng phải được ghi nhận vào tháng 2.

Nguyên tắc nhất quán (Consistency Principle) yêu cầu doanh nghiệp phải áp dụng nhất quán các phương pháp kế toán từ kỳ này sang kỳ khác để đảm bảo tính so sánh được của thông tin tài chính theo thời gian. Việc sử dụng khấu hao đường thẳng một cách liên tục là một ví dụ về việc tuân thủ nguyên tắc này.

Nguyên tắc giá gốc ghi nhận tài sản theo chi phí ban đầu khi mua, đảm bảo tính khách quan và dễ kiểm chứng. Nguyên tắc giá trị hợp lý ghi nhận tài sản theo giá trị thị trường hiện tại, phản ánh giá trị thực tế hơn nhưng có thể chủ quan hơn và biến động theo thị trường.

Nguyên tắc hoạt động liên tục (Going Concern Principle) giả định rằng doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động trong tương lai gần. Nếu có bằng chứng rõ ràng về nguy cơ phá sản, việc tiếp tục lập báo cáo tài chính dựa trên giả định hoạt động liên tục có thể là không phù hợp và vi phạm nguyên tắc này. Trong trường hợp này, doanh nghiệp cần xem xét trình bày thông tin về khả năng hoạt động liên tục bị ảnh hưởng trong báo cáo tài chính.