Đề 29 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Nguyên lý kế toán

Nguyên tắc hoạt động liên tục (Going Concern) giả định doanh nghiệp sẽ hoạt động đủ lâu để thực hiện các mục tiêu và nghĩa vụ của mình.

Nguyên tắc giá gốc (Historical Cost) yêu cầu tài sản phải được ghi nhận theo giá gốc, bao gồm giá mua và tất cả các chi phí liên quan trực tiếp để đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng.

Nguyên tắc phù hợp (Matching Principle) yêu cầu chi phí phải được ghi nhận trong cùng kỳ kế toán với doanh thu mà chi phí đó trực tiếp hoặc gián tiếp tạo ra.

Kế toán dồn tích (Accrual Basis) ghi nhận doanh thu khi kiếm được và chi phí khi phát sinh, còn kế toán tiền mặt (Cash Basis) ghi nhận doanh thu và chi phí khi tiền mặt thực sự được thu hoặc chi.

Nguyên tắc trọng yếu (Materiality) cho phép bỏ qua việc tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc kế toán nếu thông tin đó không có ảnh hưởng đáng kể đến quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính.

Nguyên tắc nhất quán (Consistency) yêu cầu doanh nghiệp phải sử dụng các phương pháp kế toán giống nhau qua các kỳ kế toán để đảm bảo khả năng so sánh thông tin tài chính theo thời gian.

Nguyên tắc thận trọng (Conservatism) yêu cầu kế toán viên nên thận trọng trong ghi nhận doanh thu và chi phí, ưu tiên ghi nhận khi có bằng chứng chắc chắn và ghi nhận sớm chi phí có thể phát sinh để tránh đánh giá quá cao tài sản và lợi nhuận.

Nguyên tắc thực thể kinh doanh (Economic Entity) quy định rằng hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp phải được tách biệt và ghi nhận độc lập với hoạt động cá nhân của chủ sở hữu và các thực thể kinh doanh khác.

Nguyên tắc đơn vị tiền tệ (Monetary Unit) quy định rằng kế toán chỉ ghi nhận và báo cáo các giao dịch kinh tế có thể đo lường được bằng đơn vị tiền tệ ổn định.

Nguyên tắc đầy đủ (Full Disclosure) yêu cầu báo cáo tài chính phải cung cấp đầy đủ thông tin quan trọng và liên quan để người sử dụng có thể hiểu rõ tình hình tài chính và đưa ra quyết định kinh tế phù hợp.

Nguyên tắc ghi nhận doanh thu (Revenue Recognition) yêu cầu doanh thu được ghi nhận khi kiếm được, tức là khi dịch vụ đã được cung cấp hoặc hàng hóa đã được chuyển giao, không phụ thuộc vào thời điểm nhận tiền.

Trong một số trường hợp, đặc biệt là khi giá thị trường biến động mạnh, giá gốc có thể không còn phản ánh đúng giá trị kinh tế thực tế của tài sản. Khi đó, việc sử dụng giá trị hợp lý (Fair Value) có thể cung cấp thông tin hữu ích hơn cho người sử dụng báo cáo tài chính.

Nguyên tắc nhất quán yêu cầu sử dụng phương pháp kế toán nhất quán qua các kỳ. Khi có thay đổi, nguyên tắc đầy đủ yêu cầu phải thuyết minh rõ sự thay đổi này trong báo cáo tài chính để đảm bảo tính minh bạch và khả năng so sánh.

Nguyên tắc thận trọng (Conservatism) yêu cầu ghi nhận chi phí và nợ phải trả khi có khả năng xảy ra và có thể ước tính được một cách hợp lý, ngay cả khi chưa chắc chắn về thời điểm và giá trị chính xác, để phản ánh tình hình tài chính một cách thận trọng.

Nguyên tắc kế toán là nền tảng lý thuyết và hướng dẫn thực hành cho việc lập và trình bày báo cáo tài chính, giúp đảm bảo thông tin tài chính được cung cấp một cách đáng tin cậy, trung thực, hợp lý và có khả năng so sánh, phục vụ cho việc ra quyết định của người sử dụng.

Nguyên tắc hoạt động liên tục giả định doanh nghiệp sẽ hoạt động đủ lâu để thực hiện các mục tiêu và cam kết của mình.

Kế toán dồn tích ghi nhận doanh thu khi tạo ra và chi phí khi phát sinh, không phụ thuộc vào thời điểm dòng tiền.

Nguyên tắc phù hợp đảm bảo báo cáo kết quả kinh doanh chính xác bằng cách ghép chi phí với doanh thu mà chúng giúp tạo ra trong cùng kỳ.

Nguyên tắc giá gốc quy định tài sản phải được ghi nhận theo giá gốc ban đầu tại thời điểm mua.

Nguyên tắc nhất quán yêu cầu doanh nghiệp sử dụng các phương pháp kế toán nhất quán qua các kỳ để đảm bảo khả năng so sánh thông tin tài chính.

Nguyên tắc thận trọng hướng dẫn kế toán viên nên thận trọng khi ước tính và ghi nhận, đặc biệt là trong tình huống không chắc chắn, bằng cách ghi nhận tổn thất tiềm năng và trì hoãn ghi nhận lợi nhuận tiềm năng.

Nguyên tắc trọng yếu cho phép bỏ qua các nguyên tắc kế toán khác nếu thông tin đó không đủ quan trọng để ảnh hưởng đến quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính.

Nguyên tắc đơn vị tiền tệ yêu cầu các giao dịch kinh tế phải được đo lường và báo cáo bằng một đơn vị tiền tệ ổn định, thường là đơn vị tiền tệ của quốc gia nơi doanh nghiệp hoạt động.

Nguyên tắc kỳ kế toán yêu cầu phân chia hoạt động kinh doanh thành các kỳ kế toán (thường là tháng, quý, năm) và ghi nhận doanh thu, chi phí phù hợp với từng kỳ.

Nguyên tắc thực thể kinh doanh quy định rằng hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp phải được tách biệt và báo cáo độc lập với chủ sở hữu và các thực thể kinh doanh khác.

Theo nguyên tắc ghi nhận doanh thu, doanh thu được ghi nhận khi đã thực hiện phần lớn công việc để tạo ra doanh thu, thường là khi hàng hóa hoặc dịch vụ đã được cung cấp, bất kể thời điểm nhận tiền mặt.

Điểm khác biệt chính giữa kế toán dồn tích và kế toán tiền mặt là thời điểm ghi nhận doanh thu và chi phí. Kế toán dồn tích ghi nhận khi phát sinh, kế toán tiền mặt ghi nhận khi có dòng tiền.

Nguyên tắc trọng yếu cho phép bỏ qua các nguyên tắc kế toán khác đối với các khoản mục không trọng yếu, tức là không có khả năng ảnh hưởng đáng kể đến quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính.

Nguyên tắc hoạt động liên tục cho phép phân loại tài sản và nợ phải trả thành ngắn hạn và dài hạn, dựa trên giả định doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động và thực hiện các nghĩa vụ của mình trong tương lai.

Trong một số trường hợp, đặc biệt là khi áp dụng IFRS, giá trị hợp lý có thể được sử dụng thay cho giá gốc để phản ánh giá trị thị trường hiện tại của tài sản, đặc biệt đối với một số loại tài sản nhất định như công cụ tài chính hoặc bất động sản đầu tư.

Nguyên tắc hoạt động liên tục (Going Concern Principle) giả định rằng doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động đủ lâu để thực hiện các mục tiêu và cam kết của mình.

Theo nguyên tắc kế toán dồn tích (Accrual Accounting Principle), doanh thu được ghi nhận khi nó được thực hiện, tức là khi hàng hóa hoặc dịch vụ đã được cung cấp, bất kể khi nào tiền mặt được nhận.

Nguyên tắc phù hợp (Matching Principle) đảm bảo rằng chi phí được ghi nhận trong cùng kỳ với doanh thu mà chúng giúp tạo ra, để cung cấp một bức tranh chính xác về lợi nhuận trong kỳ đó.

Nguyên tắc giá gốc (Historical Cost Principle) quy định tài sản phải được ghi nhận theo giá gốc ban đầu khi mua. Giá trị này có thể không thay đổi theo thời gian, bất kể giá trị thị trường biến động.

Nguyên tắc nhất quán (Consistency Principle) yêu cầu doanh nghiệp áp dụng các phương pháp kế toán tương tự qua các kỳ kế toán khác nhau, giúp báo cáo tài chính có thể so sánh được và người sử dụng có thể phân tích xu hướng hoạt động của doanh nghiệp.

Nguyên tắc trọng yếu (Materiality Principle) cho phép bỏ qua các thông tin không trọng yếu, tức là các thông tin không có khả năng ảnh hưởng đến quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính. Chỉ những thông tin trọng yếu mới cần được trình bày đầy đủ và chính xác.

Nguyên tắc khách quan (Objectivity Principle) yêu cầu thông tin kế toán phải dựa trên bằng chứng khách quan và có thể kiểm chứng được, đảm bảo tính tin cậy và trung thực của báo cáo tài chính.

Nguyên tắc đơn vị tiền tệ (Monetary Unit Principle) quy định rằng báo cáo tài chính phải được lập và trình bày bằng một đơn vị tiền tệ thống nhất, thường là đồng tiền quốc gia của quốc gia nơi doanh nghiệp hoạt động.

Nguyên tắc thực thể kinh doanh (Business Entity Principle) xem doanh nghiệp là một thực thể kế toán riêng biệt với chủ sở hữu và các thực thể khác. Điều này giúp theo dõi và báo cáo tình hình tài chính của doanh nghiệp một cách độc lập.

Theo nguyên tắc kế toán dồn tích, doanh thu được ghi nhận khi dịch vụ được cung cấp, không phải khi tiền mặt được nhận. Do đó, doanh thu sẽ được ghi nhận vào tháng sau khi dịch vụ được thực hiện.

Việc ghi nhận chi phí lương trong cùng tháng mà nhân viên đã làm việc để tạo ra doanh thu minh họa cho nguyên tắc phù hợp, đảm bảo chi phí được ghi nhận cùng kỳ với doanh thu liên quan.

Nếu nguyên tắc hoạt động liên tục không còn phù hợp (ví dụ, doanh nghiệp có nguy cơ phá sản), báo cáo tài chính có thể phải được lập trên cơ sở giá trị thanh lý (liquidation basis), tức là giá trị tài sản khi bán đi chứ không phải giá trị sử dụng trong hoạt động liên tục.

Sự khác biệt chính giữa kế toán dồn tích và kế toán tiền mặt nằm ở thời điểm ghi nhận doanh thu và chi phí. Kế toán dồn tích ghi nhận khi giao dịch kinh tế phát sinh, còn kế toán tiền mặt ghi nhận khi tiền mặt thực tế được thu vào hoặc chi ra.

Việc ghi nhận doanh thu và chi phí không đúng thời điểm, đặc biệt là ghi nhận doanh thu quá sớm hoặc chi phí quá muộn, sẽ vi phạm nguyên tắc phù hợp và/hoặc nguyên tắc kế toán dồn tích, làm cho báo cáo lợi nhuận trở nên không chính xác và gây hiểu lầm cho người sử dụng.

Nguyên tắc thận trọng (Prudence/Conservatism Principle) hướng dẫn kế toán viên hành động thận trọng trong điều kiện không chắc chắn. Khi có nhiều lựa chọn hợp lý, nên chọn phương án ít lạc quan hơn, tức là ưu tiên ghi nhận tổn thất tiềm ẩn và trì hoãn ghi nhận lợi nhuận tiềm ẩn cho đến khi chắc chắn.

Nguyên tắc phù hợp (Matching Principle) yêu cầu chi phí phải được ghi nhận trong cùng kỳ với doanh thu mà chúng tạo ra, đảm bảo báo cáo kết quả kinh doanh phản ánh đúng hiệu quả hoạt động trong kỳ.

Nguyên tắc giá gốc quy định tài sản phải được ghi nhận theo giá gốc tại thời điểm mua và được giữ nguyên giá trị này trong suốt quá trình sử dụng (sau khi trừ đi khấu hao), bất kể giá trị thị trường thay đổi. Điều này đảm bảo tính khách quan và độ tin cậy của thông tin kế toán.

Cơ sở dồn tích tập trung vào thời điểm giao dịch kinh tế xảy ra, không phụ thuộc vào dòng tiền, trong khi cơ sở tiền mặt chỉ ghi nhận khi có dòng tiền thực tế. Cơ sở dồn tích cung cấp bức tranh tài chính chính xác hơn về hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Nguyên tắc thận trọng hướng dẫn kế toán viên nên thận trọng trong các ước tính và lựa chọn kế toán, ưu tiên phương án ít lạc quan hơn khi có sự không chắc chắn, nhằm tránh việc đánh giá quá cao tài sản hoặc lợi nhuận và đánh giá quá thấp nợ phải trả hoặc chi phí.

Nguyên tắc nhất quán yêu cầu doanh nghiệp phải áp dụng thống nhất các phương pháp kế toán qua các kỳ kế toán. Khi có sự thay đổi phương pháp, doanh nghiệp cần công khai thông tin này để đảm bảo tính so sánh được của báo cáo tài chính giữa các kỳ.