Đề 23 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Thanh toán quốc tế

Thư tín dụng (L/C) được xem là phương thức thanh toán an toàn nhất cho người xuất khẩu vì ngân hàng phát hành L/C cam kết thanh toán nếu người xuất khẩu xuất trình đầy đủ chứng từ phù hợp với điều khoản L/C. Tuy nhiên, L/C thường đi kèm chi phí cao và thủ tục phức tạp hơn so với các phương thức khác.

Rủi ro vận chuyển hàng hóa là rủi ro trong thương mại quốc tế nói chung, nhưng không trực tiếp thuộc phạm vi rủi ro trong thanh toán quốc tế. Các rủi ro còn lại (tỷ giá, tín dụng, chính trị) đều là những rủi ro quan trọng liên quan đến quá trình thanh toán quốc tế.

Trong D/P, ngân hàng đóng vai trò trung gian, thu hộ tiền từ người nhập khẩu và giao chứng từ vận tải (chứng từ sở hữu hàng hóa) cho người nhập khẩu sau khi họ đã thanh toán. Ngân hàng không phải là bên mua, bên bán hoặc bên bảo lãnh thanh toán trong trường hợp này.

DDP (Delivered Duty Paid) là điều kiện Incoterms mà người bán có trách nhiệm tối đa, phải giao hàng đến địa điểm chỉ định của người mua ở nước nhập khẩu và chịu mọi chi phí, rủi ro liên quan, bao gồm cả thuế nhập khẩu và thông quan.

T/T trả sau (Open Account) là phương thức thanh toán ít an toàn nhất cho người xuất khẩu vì người xuất khẩu giao hàng trước và nhận tiền sau. Do đó, nó thường chỉ được sử dụng khi có sự tin tưởng cao giữa người mua và người bán, thường là trong quan hệ thương mại lâu dài.

SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) là Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu, cung cấp mạng lưới an toàn để các tổ chức tài chính trên toàn thế giới trao đổi thông tin về các giao dịch tài chính, bao gồm thanh toán quốc tế.

Ngân hàng phát hành L/C (Issuing Bank) là ngân hàng thay mặt người nhập khẩu cam kết thanh toán cho người xuất khẩu khi người xuất khẩu xuất trình các chứng từ phù hợp với điều khoản của L/C. Ngân hàng thông báo L/C chỉ có vai trò thông báo L/C, không chịu trách nhiệm thanh toán.

Thanh toán quốc tế được thiết kế để giải quyết các rủi ro và vấn đề phát sinh khi giao dịch với đối tác ở quốc gia khác nhau, nơi mà luật pháp, ngôn ngữ, và thông lệ kinh doanh có thể khác biệt. Các phương thức thanh toán quốc tế cung cấp các cơ chế đảm bảo và giảm thiểu rủi ro cho cả người mua và người bán.

Bảng lương nhân viên (Payroll) là chứng từ nội bộ của doanh nghiệp, không liên quan đến hoạt động thương mại quốc tế và thanh toán quốc tế. Các chứng từ còn lại (hóa đơn, vận đơn, giấy chứng nhận xuất xứ) đều là các chứng từ quan trọng trong giao dịch thương mại quốc tế và thường được yêu cầu trong thanh toán quốc tế.

Một trong những nguyên tắc quan trọng của L/C là nguyên tắc 'tuân thủ nghiêm ngặt' (strict compliance). Nếu chứng từ xuất trình không hoàn toàn phù hợp với các điều khoản và điều kiện của L/C, ngân hàng phát hành L/C có quyền từ chối thanh toán.

Điểm khác biệt chính giữa D/P và D/A là thời điểm thanh toán. Trong D/P, người nhập khẩu phải thanh toán ngay (at sight) để nhận chứng từ. Trong D/A, người nhập khẩu chỉ cần ký chấp nhận hối phiếu trả chậm (acceptance) và sẽ nhận chứng từ, sau đó thanh toán vào một thời điểm nhất định trong tương lai.

Tỷ giá hối đoái biến động chủ yếu do quy luật cung và cầu ngoại tệ trên thị trường. Các yếu tố kinh tế vĩ mô, chính trị, và sự kiện quốc tế có thể ảnh hưởng đến cung và cầu ngoại tệ, dẫn đến sự biến động của tỷ giá hối đoái, và do đó ảnh hưởng đến giá trị thực tế của các khoản thanh toán quốc tế.

L/C là phương thức thanh toán an toàn nhất, đặc biệt hữu ích khi giao dịch với đối tác mới hoặc đối tác ở quốc gia có rủi ro cao (rủi ro tín dụng, rủi ro quốc gia). Trong những trường hợp này, việc đảm bảo thanh toán là ưu tiên hàng đầu, và chi phí L/C có thể được xem là chi phí hợp lý để giảm thiểu rủi ro.

Chứng từ phải được phát hành sau ngày mở L/C. Chứng từ phát hành trước ngày mở L/C thường không được chấp nhận vì nó không thể phản ánh các điều khoản và điều kiện của L/C đã được thiết lập sau đó. Các ngoại lệ khác (sai sót nhỏ, từ viết tắt, sai khác nhỏ về trọng lượng) có thể được chấp nhận tùy theo quy định và thông lệ ngân hàng.

Về mặt lý thuyết, thanh toán bằng VND là khả thi, nhưng rất ít phổ biến trong thương mại quốc tế, đặc biệt là với các đối tác ở Mỹ. USD là đồng tiền thanh toán quốc tế phổ biến nhất. Việc thanh toán bằng VND đòi hỏi sự thỏa thuận đặc biệt giữa các bên và ngân hàng có khả năng thực hiện quy đổi tiền tệ, và tỷ giá quy đổi có thể là một yếu tố cần xem xét.

Giao dịch tài khoản mở là phương thức thanh toán dựa trên sự tin tưởng giữa người mua và người bán, không có sự can thiệp trực tiếp của ngân hàng trong quá trình thanh toán.

Ngân hàng trong nhờ thu chứng từ đóng vai trò là trung gian, nhận chứng từ từ ngân hàng bên bán và giao cho ngân hàng bên mua để đổi lấy thanh toán.

CIF (Cost, Insurance and Freight) yêu cầu người bán chịu trách nhiệm vận chuyển hàng hóa đến cảng đích, chi trả cước phí vận tải và phí bảo hiểm hàng hóa.

L/C được xác nhận (confirmed L/C) bởi một ngân hàng thứ hai (thường là ngân hàng uy tín quốc tế) sẽ tăng cường bảo đảm thanh toán cho người bán, giảm rủi ro ngay cả khi ngân hàng phát hành gặp vấn đề.

Rủi ro hối đoái xuất hiện do sự biến động tỷ giá giữa các đồng tiền trong khoảng thời gian từ khi thỏa thuận giao dịch đến khi thực hiện thanh toán.

Thư tín dụng (L/C) cho phép người nhập khẩu kiểm soát hàng hóa thông qua việc kiểm tra bộ chứng từ trước khi ngân hàng thanh toán, trong khi TT trả trước không có cơ chế này.

Rủi ro tín dụng trong thanh toán quốc tế liên quan đến khả năng mất khả năng thanh toán của một trong các bên tham gia giao dịch, ví dụ như ngân hàng phát hành L/C không đủ khả năng thực hiện nghĩa vụ thanh toán.

Sở thích cá nhân của giám đốc tài chính không phải là yếu tố quyết định việc lựa chọn phương thức thanh toán quốc tế, mà phải dựa trên các yếu tố khách quan và rủi ro liên quan đến giao dịch.

Vận đơn đường biển (Bill of Lading - B/L) là chứng từ vận tải quan trọng, thể hiện quyền sở hữu hàng hóa và thường được yêu cầu trong thanh toán L/C cho vận tải đường biển.

L/C cung cấp sự đảm bảo thanh toán từ ngân hàng phát hành, giảm thiểu rủi ro không được thanh toán cho người bán, điều mà TT trả sau không có.

Thanh toán trả ngay (At sight payment) phù hợp khi người mua có đủ nguồn lực tài chính và muốn thực hiện thanh toán nhanh chóng, có thể nhận được ưu đãi từ người bán hoặc giảm thiểu rủi ro phát sinh.

Điều khoản đỏ (red clause) cho phép ngân hàng thanh toán trước một phần giá trị L/C cho người bán trước khi họ xuất trình bộ chứng từ, hỗ trợ vốn lưu động cho người bán.

Lựa chọn đồng Đô la Mỹ (USD) làm đồng tiền thanh toán sẽ giảm thiểu rủi ro hối đoái cho doanh nghiệp Việt Nam khi giao dịch với đối tác Mỹ, vì USD là đồng tiền phổ biến và ổn định trong thương mại quốc tế với Mỹ.

Trong nhờ thu D/P (Documents against Payment), người mua chỉ được nhận bộ chứng từ khi đã thực hiện thanh toán cho ngân hàng nhờ thu, đảm bảo người bán nhận được tiền trước khi chuyển giao quyền kiểm soát hàng hóa.

Ngân hàng phát hành (Issuing Bank) là ngân hàng mở L/C theo yêu cầu của người mua và chịu trách nhiệm chính trong việc thanh toán cho người bán khi họ xuất trình bộ chứng từ phù hợp với điều khoản L/C.

Phương thức ghi sổ (Open Account) là phương thức thanh toán mà người xuất khẩu giao hàng trước và chờ người nhập khẩu thanh toán sau một khoảng thời gian nhất định, do đó rủi ro thanh toán thuộc về người xuất khẩu là cao nhất.

Ngân hàng phát hành (Issuing Bank) là ngân hàng đại diện cho người nhập khẩu, có nghĩa vụ pháp lý thanh toán cho người xuất khẩu khi bộ chứng từ xuất trình phù hợp với L/C.

D/P yêu cầu người nhập khẩu phải thanh toán ngay khi nhận bộ chứng từ, trong khi D/A cho phép người nhập khẩu chấp nhận hối phiếu và thanh toán vào một ngày xác định trong tương lai.

Incoterms là bộ quy tắc quốc tế quy định về trách nhiệm và chi phí phân chia giữa người mua và người bán trong quá trình giao hàng hóa quốc tế, không trực tiếp quy định về thanh toán.

L/C cung cấp sự đảm bảo thanh toán từ ngân hàng phát hành, giảm thiểu rủi ro cho người xuất khẩu, đặc biệt khi giao dịch với thị trường rủi ro.

Rủi ro tỷ giá hối đoái xuất hiện khi có độ trễ giữa thời điểm thỏa thuận giá cả và thời điểm thanh toán, trong khoảng thời gian đó tỷ giá có thể biến động bất lợi.

Vận đơn đường biển (B/L) vừa là biên lai nhận hàng, vừa là hợp đồng vận tải, vừa là chứng từ sở hữu hàng hóa có thể chuyển nhượng được, đặc biệt quan trọng trong thanh toán quốc tế.

Nhờ thu chứng từ ít đảm bảo thanh toán cho người xuất khẩu hơn so với L/C vì ngân hàng chỉ đóng vai trò trung gian thu hộ tiền, không cam kết thanh toán. Rủi ro thanh toán cao hơn là lý do chính khiến nó ít phổ biến hơn.

Rủi ro quốc gia là rủi ro do các yếu tố chính trị, kinh tế, xã hội của quốc gia nhập khẩu gây ra, ví dụ như lệnh cấm chuyển ngoại tệ, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thanh toán quốc tế.

Chiết khấu chứng từ (Document Negotiation) là nghiệp vụ ngân hàng mua lại bộ chứng từ hợp lệ từ người xuất khẩu theo L/C trước khi nhận được tiền thanh toán từ ngân hàng phát hành, phổ biến trong phương thức L/C.

Sở thích cá nhân của nhân viên giao dịch không phải là yếu tố quan trọng trong việc lựa chọn phương thức thanh toán quốc tế. Các yếu tố khác như độ tin tưởng, giá trị hàng hóa, chi phí và thời gian thanh toán đều có ảnh hưởng lớn.

T/T trả trước (Advance Payment) là hình thức chuyển tiền mà người nhập khẩu thanh toán toàn bộ hoặc một phần giá trị hợp đồng trước khi người xuất khẩu tiến hành giao hàng, giảm rủi ro cho người xuất khẩu.

Điều khoản 'Red Clause' (điều khoản đỏ) trong L/C cho phép người xuất khẩu nhận trước một phần tiền thanh toán từ ngân hàng trước khi giao hàng, hỗ trợ vốn lưu động cho người xuất khẩu.

Bảo lãnh ngân hàng, đặc biệt là Thư tín dụng dự phòng (Standby L/C), được sử dụng như một hình thức bảo hiểm để đảm bảo người bán thực hiện đúng nghĩa vụ hợp đồng, bảo vệ quyền lợi của người mua.

Các cổng thanh toán trực tuyến như PayPal, Alipay, Stripe... trở nên phổ biến trong thương mại điện tử xuyên biên giới vì tính tiện lợi, nhanh chóng và phù hợp với các giao dịch giá trị nhỏ, lẻ.

Thanh toán quốc tế vượt qua ranh giới quốc gia, liên quan đến các bên ở các nước khác nhau, là yếu tố cốt lõi phân biệt nó với thanh toán nội địa.

Hợp đồng kỳ hạn ngoại tệ cho phép doanh nghiệp cố định tỷ giá hối đoái tại thời điểm hiện tại cho giao dịch thanh toán trong tương lai, loại bỏ rủi ro biến động tỷ giá.

Ngân hàng phát hành L/C, theo yêu cầu của nhà nhập khẩu, là ngân hàng chịu trách nhiệm chính trong việc cam kết thanh toán cho nhà xuất khẩu khi các điều kiện của L/C được đáp ứng.

Nhờ thu chứng từ có quy trình đơn giản và ít tốn kém hơn L/C, phù hợp cho các giao dịch có độ tin cậy giữa các bên cao hoặc giá trị giao dịch nhỏ.

Tuân thủ đúng và đầy đủ các điều khoản L/C là yếu tố then chốt để nhà xuất khẩu được thanh toán. Nếu không tuân thủ, ngân hàng phát hành có quyền từ chối thanh toán do bộ chứng từ không phù hợp.