Đề 12 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Thanh toán quốc tế

Thư tín dụng chứng từ (L/C) là phương thức thanh toán mà ngân hàng cam kết thanh toán cho người bán khi người bán xuất trình bộ chứng từ phù hợp với các điều khoản và điều kiện của L/C, đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên.

Trong nhờ thu chứng từ, ngân hàng chỉ đóng vai trò trung gian thu hộ, không đảm bảo thanh toán. Rủi ro lớn nhất là người mua có thể từ chối thanh toán và nhận hàng, khiến người bán gặp khó khăn trong việc xử lý hàng hóa và thu hồi tiền.

FOB (Free On Board) quy định người bán giao hàng lên tàu tại cảng đi và chịu chi phí đến khi hàng lên tàu. Rủi ro chuyển giao khi hàng qua lan can tàu tại cảng đi, và người mua chịu trách nhiệm vận tải và bảo hiểm từ cảng đi đến đích.

SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) là hệ thống nhắn tin an toàn và hiệu quả giữa các ngân hàng trên toàn cầu, giúp tăng tốc độ xử lý giao dịch thanh toán quốc tế và đảm bảo tính bảo mật thông tin.

Rủi ro đạo đức thường liên quan đến hành vi không trung thực hoặc thiếu trách nhiệm của một bên trong giao dịch, không phải là một loại rủi ro chính được phân loại cụ thể trong thanh toán quốc tế như rủi ro tín dụng, hối đoái hay vận chuyển. Các rủi ro khác (tín dụng, hối đoái, vận chuyển) đều là những rủi ro quan trọng cần xem xét trong thanh toán quốc tế.

Ngân hàng phát hành (Issuing Bank) là ngân hàng theo yêu cầu của người mua (nhà nhập khẩu) mở thư tín dụng, cam kết thanh toán cho người bán khi người bán xuất trình bộ chứng từ phù hợp.

Vận đơn đường biển (Bill of Lading) là chứng từ vận tải quan trọng nhất trong vận tải đường biển, có ba chức năng chính: biên lai nhận hàng từ người vận chuyển, hợp đồng vận tải giữa người gửi hàng và người vận chuyển, và chứng từ sở hữu hàng hóa (có thể chuyển nhượng được).

Ghi sổ (Open Account) là phương thức thanh toán mà người bán giao hàng trước và người mua thanh toán sau vào một thời điểm nhất định. Phương thức này dựa trên sự tin tưởng cao giữa người mua và người bán, thường phù hợp với quan hệ thương mại lâu dài.

Thanh toán song phương bằng đồng tiền bản địa giúp giảm thiểu rủi ro hối đoái do không phải chuyển đổi qua đồng tiền trung gian (như USD) và giảm sự phụ thuộc vào các đồng tiền mạnh, ổn định hơn cho thương mại song phương.

Trong phương thức Nhờ thu trả tiền ngay (D/P - Documents against Payment), ngân hàng thu hộ chỉ giao bộ chứng từ cho người mua khi người mua đã thanh toán đầy đủ số tiền theo yêu cầu nhờ thu.

Rủi ro tín dụng (Credit Risk) là rủi ro người mua không có khả năng hoặc không muốn thanh toán tiền hàng theo thỏa thuận, ví dụ điển hình là trường hợp người mua phá sản.

Trong L/C, ngân hàng phát hành cam kết thanh toán với người bán nếu bộ chứng từ phù hợp, tạo sự đảm bảo thanh toán. Trong Nhờ thu, ngân hàng chỉ là trung gian thu hộ tiền từ người mua cho người bán, không có cam kết thanh toán.

L/C được coi là phương thức thanh toán an toàn nhất cho người bán vì ngân hàng phát hành cam kết thanh toán. Điều này đặc biệt quan trọng khi giao dịch với đối tác mới hoặc ở thị trường rủi ro cao, giúp giảm thiểu rủi ro không thanh toán.

Ghi sổ (Open Account) mang lại rủi ro cao cho người bán. Tuy nhiên, trong trường hợp có quan hệ đặc biệt như công ty mẹ - công ty con hoặc các đối tác có liên kết chặt chẽ, sự tin tưởng cao có thể khiến người bán chấp nhận rủi ro để tạo điều kiện thuận lợi cho giao dịch.

Forfaiting là một hình thức tài trợ xuất khẩu, trong đó người xuất khẩu bán lại các khoản phải thu (thường là hối phiếu hoặc lệnh phiếu) có kỳ hạn thanh toán trung và dài hạn cho một tổ chức tài chính (forfaiter) để nhận thanh toán ngay. Ví dụ trên mô tả đúng bản chất của forfaiting.

Thư tín dụng chứng từ (L/C) được xem là an toàn nhất vì ngân hàng phát hành L/C cam kết thanh toán thay cho người mua nếu người mua không thanh toán và người bán xuất trình bộ chứng từ phù hợp với các điều khoản L/C.

Rủi ro hối đoái xảy ra khi tỷ giá biến động theo hướng bất lợi, làm tăng chi phí thanh toán bằng ngoại tệ cho nhà nhập khẩu hoặc giảm doanh thu bằng nội tệ cho nhà xuất khẩu.

Trong D/C, ngân hàng đóng vai trò trung gian, nhận chứng từ từ người bán và thu hộ tiền từ người mua, sau đó trao chứng từ cho người mua khi họ thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán.

Incoterms là bộ quy tắc quốc tế quy định về trách nhiệm và chi phí liên quan đến việc giao hàng hóa từ người bán sang người mua, đặc biệt là điểm chuyển giao rủi ro và chi phí.

CIF (Cost, Insurance and Freight) quy định người bán phải trả chi phí vận chuyển và phí bảo hiểm để đưa hàng hóa đến cảng đích quy định.

SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) là mạng lưới viễn thông tài chính toàn cầu, cho phép các ngân hàng và tổ chức tài chính trao đổi thông tin thanh toán một cách an toàn và hiệu quả.

Phương thức ghi sổ (Open Account) có rủi ro cao cho người bán, vì vậy thường chỉ được sử dụng khi có mối quan hệ tin tưởng và uy tín lâu dài giữa người mua và người bán.

Hối phiếu (Bill of Exchange) là một công cụ thanh toán quốc tế phổ biến, là lệnh đòi tiền do người xuất khẩu (người ký phát) ký phát, yêu cầu người nhập khẩu (người bị ký phát) hoặc người khác thanh toán một số tiền nhất định trong một thời hạn nhất định.

L/C không đảm bảo thanh toán ngay lập tức khi giao hàng, mà thanh toán chỉ được thực hiện khi người bán xuất trình bộ chứng từ phù hợp với các điều khoản của L/C. Quy trình L/C cũng có thể phức tạp hơn so với các phương thức khác, không đơn giản hóa hoàn toàn quy trình thanh toán.

Đàm phán trực tiếp giữa các bên liên quan thường là phương pháp giải quyết tranh chấp được ưu tiên đầu tiên vì nó nhanh chóng, ít tốn kém và duy trì được mối quan hệ thương mại. Hòa giải và trọng tài cũng là các phương pháp thay thế tòa án được ưa chuộng.

Mức độ tin tưởng giữa người mua và người bán là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến việc lựa chọn phương thức thanh toán. Nếu mức độ tin tưởng cao, các phương thức ít an toàn hơn cho người bán như ghi sổ có thể được sử dụng. Ngược lại, nếu mức độ tin tưởng thấp, L/C hoặc nhờ thu sẽ được ưu tiên.

Nguyên tắc 'giao dịch chứng từ' là nền tảng của phương thức thanh toán Thư tín dụng chứng từ (L/C) và Nhờ thu kèm chứng từ (D/C). Thanh toán được thực hiện dựa trên việc kiểm tra bộ chứng từ, không phải dựa trên hàng hóa thực tế.

Rủi ro quốc gia phát sinh từ các yếu tố chính trị, kinh tế, xã hội của quốc gia nơi người mua cư trú, ví dụ như lệnh cấm vận thương mại, chiến tranh, bất ổn chính trị, hoặc các quy định hạn chế chuyển tiền.

Điểm khác biệt chính giữa D/P và D/A là thời điểm người mua nhận được chứng từ. Trong D/P, người mua phải thanh toán ngay (at sight) để nhận chứng từ. Trong D/A, người mua chỉ cần chấp nhận hối phiếu (acceptance) để nhận chứng từ và thanh toán vào một ngày xác định trong tương lai.

Với sự phát triển của công nghệ, các giải pháp thanh toán kỹ thuật số và trực tuyến như ví điện tử, cổng thanh toán trực tuyến, blockchain đang ngày càng được áp dụng rộng rãi trong thanh toán quốc tế nhờ tính tiện lợi, nhanh chóng và chi phí thấp hơn.

Thư tín dụng chứng từ (L/C) là phương thức thanh toán mà ngân hàng phát hành L/C cam kết thanh toán cho người thụ hưởng khi người này xuất trình bộ chứng từ phù hợp với các điều khoản và điều kiện quy định trong L/C.

Trong nhờ thu kèm chứng từ, ngân hàng chỉ đóng vai trò trung gian, không đảm bảo thanh toán. Người xuất khẩu chịu rủi ro người nhập khẩu từ chối thanh toán sau khi đã nhận chứng từ (trong D/A) hoặc nhận hàng (trong D/P nếu có sự thông đồng).

DDP (Delivered Duty Paid) quy định người bán phải giao hàng đến tận địa điểm chỉ định của người mua ở nước nhập khẩu và chịu mọi chi phí, rủi ro, thuế và lệ phí liên quan, bao gồm cả thuế nhập khẩu.

Sở thích cá nhân của nhân viên ngân hàng không phải là yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn phương thức thanh toán quốc tế. Các yếu tố chính bao gồm mức độ tin tưởng, giá trị giao dịch, quy định pháp luật, tập quán thương mại, v.v.

Vận đơn đường biển (Bill of Lading) là chứng từ vận tải quan trọng nhất, xác nhận việc người vận chuyển đã nhận hàng để chở và là bằng chứng về hợp đồng vận chuyển, đồng thời có thể chuyển nhượng được.

Khi tỷ giá VND/USD tăng, có nghĩa là cần nhiều VND hơn để đổi lấy 1 USD. Điều này cho thấy đồng USD mạnh lên (tăng giá) so với VND (giảm giá). Hàng nhập khẩu từ Mỹ sẽ đắt hơn, hàng xuất khẩu từ Việt Nam sẽ rẻ hơn (tính theo USD).

Ngân hàng trung ương không tham gia trực tiếp vào giao dịch L/C cụ thể. Các ngân hàng khác như ngân hàng phát hành, ngân hàng thông báo, ngân hàng xác nhận, ngân hàng chiết khấu đều có vai trò nhất định trong quy trình L/C.

Phương thức ghi sổ (Open Account) dựa trên sự tin tưởng cao giữa người mua và người bán, thường được sử dụng trong giao dịch giữa các công ty con, đối tác lâu năm hoặc khi người mua có uy tín rất cao.

UCP 600 là bộ quy tắc quốc tế do Phòng Thương mại Quốc tế (ICC) ban hành, quy định về thực hành thống nhất trong việc sử dụng tín dụng chứng từ (L/C), giúp chuẩn hóa và giảm thiểu tranh chấp trong thanh toán quốc tế bằng L/C.

Rủi ro quốc gia (country risk) phát sinh từ các yếu tố đặc thù của quốc gia người nhập khẩu như bất ổn chính trị, khủng hoảng kinh tế, chính sách kiểm soát ngoại hối, chiến tranh, thiên tai... có thể làm gián đoạn hoặc ngăn chặn thanh toán.

Séc du lịch (Traveler's Cheque) mặc dù là một hình thức thanh toán quốc tế, nhưng không phổ biến trong thương mại quốc tế B2B. Các phương thức phổ biến bao gồm thẻ tín dụng, chuyển khoản ngân hàng, L/C, nhờ thu và hàng đổi hàng (trong một số trường hợp đặc biệt).

Trong D/P, người nhập khẩu phải thanh toán ngay để nhận bộ chứng từ. Trong D/A, người nhập khẩu chỉ cần ký chấp nhận hối phiếu kỳ hạn để nhận chứng từ, và thanh toán vào một thời điểm sau đó (thường là ngày đáo hạn của hối phiếu).

Thương mại điện tử xuyên biên giới đòi hỏi các phương thức thanh toán nhanh chóng, tiện lợi, chi phí thấp và an toàn. Thanh toán trực tuyến và ví điện tử đáp ứng được các yêu cầu này, thúc đẩy sự phát triển của chúng trong thanh toán quốc tế.

Hối phiếu là công cụ thanh toán quan trọng trong phương thức nhờ thu và L/C. Nó là lệnh đòi tiền vô điều kiện do người bán (hoặc ngân hàng) phát hành, yêu cầu người mua (hoặc ngân hàng) thanh toán một số tiền nhất định vào một thời điểm nhất định.

Hợp đồng kỳ hạn (Forward Contract) và hợp đồng tương lai (Futures Contract) là các công cụ phái sinh tiền tệ giúp doanh nghiệp cố định tỷ giá hối đoái cho các giao dịch trong tương lai, giảm thiểu rủi ro biến động tỷ giá.

Thư tín dụng (L/C) là phương thức thanh toán mà ngân hàng phát hành thư tín dụng cam kết thanh toán cho người xuất khẩu nếu họ xuất trình bộ chứng từ phù hợp với các điều khoản và điều kiện của L/C, đảm bảo an toàn cao nhất cho người xuất khẩu.

Rủi ro tỷ giá phát sinh do tỷ giá hối đoái có thể thay đổi bất lợi cho doanh nghiệp trong khoảng thời gian giao dịch, đặc biệt là khi thời gian thanh toán kéo dài.

Trong phương thức D/P, ngân hàng phục vụ người xuất khẩu (ngân hàng thông báo) sẽ đóng vai trò trung gian nhận và chuyển chứng từ, đồng thời thu hộ tiền từ ngân hàng của người nhập khẩu và chuyển về cho người xuất khẩu.

Rủi ro lớn nhất của TT trả sau là người nhập khẩu có thể không thanh toán hoặc chậm thanh toán. L/C loại bỏ rủi ro này bằng cách chuyển rủi ro thanh toán sang ngân hàng phát hành L/C.

Sự không phù hợp của bộ chứng từ (discrepancy) là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra sự chậm trễ, thậm chí từ chối thanh toán trong thanh toán L/C. Do đó, việc chuẩn bị bộ chứng từ chính xác và đầy đủ là rất quan trọng.