1. Phương pháp `hãm` (infusion) trong y học cổ truyền thường phù hợp để chiết xuất hoạt chất từ bộ phận nào của cây dược liệu?
A. Rễ và thân cây
B. Vỏ cây
C. Lá và hoa
D. Hạt và quả cứng
2. Cây Trinh nữ hoàng cung (Crinum latifolium) được sử dụng trong y học dân gian Việt Nam, chủ yếu cho mục đích:
A. Chữa các bệnh về tim mạch.
B. Hỗ trợ điều trị các bệnh phụ khoa và u xơ tuyến tiền liệt.
C. Giảm đau và kháng viêm.
D. Tăng cường hệ miễn dịch.
3. Flavonoid là nhóm hợp chất phenolic phổ biến trong thực vật và thường được biết đến với đặc tính sinh học nào?
A. Kháng sinh mạnh
B. Chống oxy hóa và kháng viêm
C. Gây ngủ và an thần
D. Hạ đường huyết
4. Cây Nghệ (Curcuma longa) được biết đến với hoạt chất curcumin. Curcumin có đặc tính sinh học nổi bật nào được ứng dụng trong y học?
A. Tác dụng hạ sốt nhanh
B. Tác dụng kháng viêm và chống oxy hóa mạnh
C. Tác dụng an thần gây ngủ
D. Tác dụng kháng histamin
5. Chất nào sau đây là một glycoside tim (cardiac glycoside) nổi tiếng, được chiết xuất từ cây Digitalis và có tác dụng điều trị suy tim?
A. Taxol
B. Digoxin
C. Camptothecin
D. Colchicine
6. Alkaloid colchicine được chiết xuất từ cây Tỏi độc (Colchicum autumnale), nó được sử dụng trong y học để điều trị bệnh gì?
A. Bệnh Gout (thống phong)
B. Bệnh Parkinson
C. Bệnh Alzheimer
D. Bệnh đa xơ cứng
7. Loại hợp chất nào sau đây thường được tìm thấy trong các cây họ Cà (Solanaceae) như cà độc dược, belladonna và có tác dụng kháng cholinergic?
A. Alkaloid tropane
B. Alkaloid isoquinoline
C. Alkaloid indole
D. Alkaloid pyrrolizidine
8. Cây Mã tiền (Strychnos nux-vomica) mặc dù có độc tính cao, nhưng trong y học cổ truyền, nó vẫn được sử dụng với liều lượng rất nhỏ để điều trị bệnh gì?
A. Bệnh ung thư
B. Liệt dương, suy nhược thần kinh và một số bệnh về tiêu hóa
C. Bệnh tim mạch
D. Bệnh ngoài da
9. Cây Hoàng liên (Coptis chinensis) được sử dụng trong y học cổ truyền phương Đông, hoạt chất chính trong Hoàng liên có tác dụng dược lý quan trọng là:
A. Curcumin
B. Berberine
C. Ginsenoside
D. Silymarin
10. Cây Lô hội (Aloe vera) được sử dụng phổ biến trong mỹ phẩm và y học. Gel Lô hội được biết đến với tác dụng chính nào trên da?
A. Làm trắng da mạnh mẽ
B. Làm dịu da, giảm viêm và kích ứng, thúc đẩy làm lành vết thương
C. Chống nắng hiệu quả
D. Tẩy tế bào chết sâu
11. Ethnobotany (Thực vật dân tộc học) đóng vai trò quan trọng trong nghiên cứu thực vật dược vì:
A. Cung cấp kiến thức về các loài thực vật quý hiếm cần bảo tồn.
B. Nghiên cứu về mối quan hệ giữa con người và thực vật, bao gồm cả sử dụng thực vật làm thuốc trong các nền văn hóa truyền thống.
C. Phân tích thành phần hóa học của các loài thực vật.
D. Phát triển các phương pháp trồng trọt và thu hoạch dược liệu hiệu quả.
12. Terpenoid là một nhóm lớn các hợp chất tự nhiên trong thực vật dược, chúng được tổng hợp từ đơn vị isoprenoid và thường có đặc tính nào?
A. Tan tốt trong nước
B. Dễ bay hơi và có mùi thơm đặc trưng (tinh dầu)
C. Màu sắc sặc sỡ (ví dụ: màu đỏ, tím)
D. Vị đắng mạnh
13. Saponin là một nhóm glycoside tự nhiên có đặc tính tạo bọt khi hòa tan trong nước. Một ứng dụng quan trọng của saponin trong dược phẩm là:
A. Chất tạo màu tự nhiên
B. Chất nhũ hóa và tăng cường hấp thu thuốc
C. Chất bảo quản
D. Chất tạo ngọt
14. Sapogenin là tiền chất để tổng hợp các hợp chất steroid quan trọng trong dược phẩm. Sapogenin thường được chiết xuất từ nhóm thực vật nào?
A. Rêu
B. Nấm
C. Thực vật Hạt kín (Angiosperms)
D. Dương xỉ
15. Khái niệm `dược liệu` (drug material) trong thực vật dược thường được hiểu là:
A. Toàn bộ cây thuốc, bao gồm cả rễ, thân, lá, hoa, quả và hạt.
B. Bộ phận của cây thuốc chứa hoạt chất và được sử dụng để chiết xuất hoặc bào chế thuốc.
C. Hoạt chất đã được chiết xuất và tinh chế từ thực vật.
D. Chế phẩm thuốc cuối cùng có nguồn gốc từ thực vật.
16. Khái niệm `dược liệu sạch` (clean medicinal materials) trong thực vật dược nhấn mạnh yếu tố nào?
A. Dược liệu có màu sắc tươi đẹp và hình thức bắt mắt.
B. Dược liệu được thu hái từ vùng hoang dã, không qua trồng trọt.
C. Dược liệu không bị nhiễm tạp chất, hóa chất độc hại, kim loại nặng và vi sinh vật gây bệnh.
D. Dược liệu được bảo quản trong điều kiện vô trùng tuyệt đối.
17. Trong kiểm nghiệm dược liệu thực vật, phương pháp sắc ký lớp mỏng (TLC) thường được sử dụng để:
A. Định lượng chính xác hàm lượng hoạt chất.
B. Phân lập và tinh chế hoạt chất ở quy mô lớn.
C. Định tính và đánh giá nhanh thành phần hóa học.
D. Xác định cấu trúc phân tử của hoạt chất.
18. Cây Bạch quả (Ginkgo biloba) nổi tiếng với tác dụng cải thiện trí nhớ và tuần hoàn máu não. Nhóm hoạt chất chính chịu trách nhiệm cho tác dụng này là:
A. Anthocyanin
B. Ginkgolide và bilobalide
C. Curcuminoid
D. Polysaccharide
19. Phương pháp `sắc` (decoction) trong y học cổ truyền thường được sử dụng để chuẩn bị thuốc từ bộ phận nào của cây dược liệu?
A. Lá và hoa
B. Rễ, thân, vỏ cây và các bộ phận cứng
C. Quả và hạt
D. Toàn bộ cây trên mặt đất
20. Khái niệm `tiêu chuẩn hóa` (standardization) trong sản xuất thuốc từ dược liệu thực vật nhằm mục đích gì?
A. Giảm giá thành sản phẩm.
B. Đảm bảo tính đồng nhất về hàm lượng hoạt chất trong các lô sản phẩm khác nhau.
C. Tăng cường hương vị và màu sắc của sản phẩm.
D. Kéo dài thời hạn sử dụng của sản phẩm.
21. Hoạt chất nào sau đây thường được tìm thấy trong cây Mã tiền (Strychnos nux-vomica) và nổi tiếng với độc tính cao?
A. Morphine
B. Strychnine
C. Quinine
D. Atropine
22. Cây Actiso (Cynara scolymus) được biết đến với tác dụng hỗ trợ chức năng gan và tiêu hóa. Hoạt chất chính được cho là mang lại lợi ích này là:
A. Capsaicin
B. Cynarin
C. Menthol
D. Glycyrrhizin
23. Cây Thuốc phiện (Papaver somniferum) là nguồn gốc của nhiều alkaloid quan trọng. Alkaloid nào sau đây được sử dụng làm thuốc giảm đau mạnh nhất?
A. Codeine
B. Papaverine
C. Morphine
D. Thebaine
24. Tannin là nhóm hợp chất polyphenol có trong nhiều loại thực vật dược, đặc tính nổi bật của tannin là:
A. Vị ngọt đậm
B. Khả năng kết tủa protein và tạo vị chát
C. Màu xanh lá cây đặc trưng
D. Tính tan tốt trong dầu
25. Phương pháp chiết xuất nào sau đây thường được sử dụng để thu nhận tinh dầu từ các loại thực vật dược liệu?
A. Chiết xuất bằng dung môi phân cực (ví dụ: ethanol)
B. Chiết xuất bằng nước nóng (sắc, hãm)
C. Chưng cất lôi cuốn hơi nước
D. Chiết xuất Soxhlet
26. Cây Ba gạc (Rauvolfia serpentina) là nguồn cung cấp alkaloid reserpine, chất này được sử dụng trong y học hiện đại để điều trị bệnh gì?
A. Đau nửa đầu
B. Tăng huyết áp và rối loạn tâm thần
C. Viêm khớp dạng thấp
D. Hen suyễn
27. Cây Cam thảo (Glycyrrhiza glabra) được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền và hiện đại. Hoạt chất chính trong Cam thảo có vị ngọt và tác dụng chống viêm là:
A. Rosmarinic acid
B. Glycyrrhizin
C. Salicin
D. Ursolic acid
28. Trong kiểm soát chất lượng dược liệu thực vật, phép thử `định tính` (qualitative test) thường nhằm mục đích:
A. Xác định hàm lượng chính xác của hoạt chất.
B. Phát hiện sự hiện diện hoặc vắng mặt của một thành phần hoặc nhóm chất cụ thể.
C. Đo lường hiệu quả điều trị của dược liệu.
D. Xác định độc tính của dược liệu.
29. Trong nghiên cứu thực vật dược, `hoạt chất chỉ thị` (marker compound) được sử dụng với mục đích:
A. Xác định nguồn gốc địa lý của dược liệu.
B. Đánh giá chất lượng và độ tinh khiết của dược liệu hoặc chế phẩm.
C. Tăng cường tác dụng dược lý của dược liệu.
D. Giảm độc tính của dược liệu.
30. Cây Xuyên khung (Ligusticum wallichii) là dược liệu quan trọng trong y học cổ truyền phương Đông, chủ yếu được sử dụng để điều trị bệnh gì?
A. Bệnh tim mạch
B. Đau đầu, kinh nguyệt không đều và các chứng đau nhức
C. Bệnh tiểu đường
D. Bệnh gan
