Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Tổng quát viễn thông – Đề 12

Trong khu vực nông thôn, mật độ dân cư thấp dẫn đến chi phí triển khai hạ tầng mạng 5G trên mỗi người dùng cao hơn đáng kể so với khu vực thành thị. Điều này là một thách thức kinh tế lớn cho việc mở rộng mạng 5G ra các vùng nông thôn. Các yếu tố khác như phổ tần số và nhu cầu sử dụng cũng có thể khác biệt, nhưng mật độ dân cư là yếu tố quyết định về chi phí.

MIMO (Multiple-Input Multiple-Output) sử dụng nhiều anten phát và thu để truyền đồng thời nhiều luồng dữ liệu trên cùng một kênh tần số. Điều này giúp tăng đáng kể dung lượng và tốc độ truyền dữ liệu của hệ thống không dây. Mặc dù MIMO có thể gián tiếp cải thiện phạm vi phủ sóng và độ trễ trong một số trường hợp, mục tiêu chính và hiệu quả lớn nhất là tăng dung lượng và tốc độ.

'Uplink' là đường truyền từ trạm mặt đất (earth station) lên vệ tinh (satellite). 'Downlink' là đường truyền ngược lại, từ vệ tinh xuống trạm mặt đất. Đáp án 2 mô tả đúng thứ tự này.

WiMAX và các công nghệ di động 3G/4G/5G đều hướng tới mục tiêu cung cấp truy cập Internet băng rộng không dây diện rộng. WiMAX ban đầu được thiết kế để cạnh tranh với 3G/4G, cung cấp phạm vi phủ sóng rộng hơn Wi-Fi nhưng không linh hoạt bằng các mạng di động tế bào.

Thông lượng (throughput) là thước đo hiệu suất thực tế của mạng, chỉ lượng dữ liệu hữu ích được truyền thành công từ điểm này đến điểm khác trong một đơn vị thời gian. Nó khác với băng thông lý thuyết (khả năng tối đa) và chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như độ trễ, lỗi, và tải mạng.

Trong quản lý phổ tần vô tuyến, 'băng tần' (frequency band) là một khoảng tần số cụ thể trong phổ tần số vô tuyến điện từ, được phân bổ bởi các cơ quan quản lý cho một hoặc nhiều dịch vụ viễn thông (ví dụ: băng tần GSM, băng tần Wi-Fi). Việc phân bổ này nhằm tránh can nhiễu và quản lý hiệu quả nguồn tài nguyên tần số hữu hạn.

OFDM (Orthogonal Frequency-Division Multiplexing) là một kỹ thuật điều chế đa sóng mang, chia kênh tần số rộng thành nhiều kênh con hẹp và vuông góc với nhau. Ưu điểm chính của OFDM là khả năng chống lại nhiễu đa đường (multipath fading) hiệu quả, một vấn đề lớn trong môi trường truyền dẫn không dây. Mặc dù OFDM có thể có một số lợi ích về hiệu suất khác, khả năng chống nhiễu đa đường là ưu điểm nổi bật nhất.

QoS (Quality of Service - Chất lượng dịch vụ) là tập hợp các tham số và cơ chế đảm bảo hiệu suất và độ tin cậy của dịch vụ mạng, bao gồm các yếu tố như băng thông, độ trễ, độ mất gói tin, và jitter. Mục tiêu của QoS là cung cấp trải nghiệm tốt cho người dùng, đặc biệt đối với các ứng dụng thời gian thực như thoại và video. Bảo mật và chi phí không thuộc định nghĩa trực tiếp của QoS, mặc dù QoS có thể ảnh hưởng đến độ tin cậy của kết nối.

TCP/IP là bộ giao thức nền tảng của Internet, hoạt động chủ yếu ở Tầng Mạng (IP - Internet Protocol) và Tầng Giao vận (TCP - Transmission Control Protocol) trong mô hình OSI. Tuy TCP/IP không hoàn toàn tuân thủ mô hình OSI, nhưng sự tương ứng về chức năng là rõ ràng.

Điều chế biên độ (Amplitude Modulation - AM) là phương pháp điều chế trong đó biên độ của sóng mang cao tần thay đổi theo biên độ của tín hiệu thông tin. FM thay đổi tần số, PM thay đổi pha, và PCM là phương pháp điều chế xung mã, không trực tiếp liên quan đến biên độ sóng mang theo cách này.

Handover (chuyển giao) là quá trình chuyển giao kết nối đang hoạt động của thiết bị di động từ trạm gốc (cell tower) này sang trạm gốc khác mà không làm gián đoạn cuộc gọi hoặc phiên dữ liệu khi người dùng di chuyển giữa các vùng phủ sóng. Đây là một chức năng quan trọng để đảm bảo tính liên tục của dịch vụ di động.

NB-IoT (Narrowband IoT) là một công nghệ mạng diện rộng công suất thấp (LPWAN) được thiết kế đặc biệt cho các ứng dụng IoT yêu cầu truyền dữ liệu nhỏ, không thường xuyên từ các thiết bị cảm biến tiêu thụ năng lượng thấp và có tuổi thọ pin dài. Ví dụ: cảm biến môi trường, đồng hồ đo thông minh. Các đáp án khác mô tả các ứng dụng đòi hỏi băng thông cao hơn và không phù hợp với NB-IoT.

Do khoảng cách địa lý lớn mà tín hiệu phải truyền qua (lên vệ tinh và xuống mặt đất), mạng vệ tinh có độ trễ truyền dẫn (latency) cao hơn đáng kể so với mạng cáp quang mặt đất. Điều này có thể ảnh hưởng đến các ứng dụng nhạy cảm với độ trễ như trò chơi trực tuyến hoặc hội nghị truyền hình thời gian thực. Các yếu tố khác như băng thông, bảo mật và chi phí có thể khác nhau tùy thuộc vào cấu hình cụ thể, nhưng độ trễ là nhược điểm vốn có của mạng vệ tinh do khoảng cách truyền dẫn.

Mã hóa kênh (channel coding) được sử dụng để thêm thông tin dư thừa vào dữ liệu truyền đi, cho phép bên nhận phát hiện và sửa lỗi có thể xảy ra trong quá trình truyền dẫn do nhiễu hoặc suy hao tín hiệu. Mục tiêu chính là đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu, không phải tăng tốc độ, giảm nhiễu trực tiếp, hay bảo mật.

Mạng lõi (core network) là phần trung tâm của mạng viễn thông, có vai trò chính là định tuyến và chuyển mạch lưu lượng dữ liệu giữa các mạng truy nhập (access networks) khác nhau (ví dụ: mạng di động, mạng cố định). Nó cũng thực hiện các chức năng quản lý và điều khiển mạng quan trọng. Mạng truy nhập cung cấp kết nối trực tiếp đến người dùng, quản lý phổ tần là một chức năng riêng, và an ninh mạng là một khía cạnh bao trùm toàn bộ kiến trúc.

Sợi quang sử dụng xung ánh sáng để truyền dữ liệu, mang lại tốc độ cao và băng thông rộng hơn so với các môi trường truyền dẫn điện như cáp đồng trục và cáp xoắn đôi. Sóng radio là truyền dẫn không dây.

Tấn công từ chối dịch vụ (DoS) nhằm mục đích làm cho hệ thống hoặc dịch vụ mạng không khả dụng đối với người dùng hợp pháp. Điều này thường được thực hiện bằng cách làm quá tải hệ thống bằng lưu lượng truy cập giả mạo hoặc khai thác các lỗ hổng bảo mật. Các đáp án khác mô tả các loại tấn công khác nhau (đánh cắp thông tin, phá hoại, thay đổi dữ liệu), không phải mục tiêu chính của DoS.

Chuyển mạch gói (packet switching) chia dữ liệu thành các gói nhỏ và truyền chúng độc lập qua mạng. Điều này cho phép sử dụng băng thông hiệu quả hơn, đặc biệt trong trường hợp lưu lượng dữ liệu không liên tục (bursty traffic), vì băng thông chỉ được sử dụng khi có gói dữ liệu cần truyền. Chuyển mạch kênh (circuit switching) thiết lập một kênh truyền riêng trước khi truyền dữ liệu, đảm bảo băng thông cố định nhưng kém hiệu quả khi lưu lượng không liên tục. Độ trễ trong chuyển mạch gói có thể cao hơn và việc quản lý kết nối phức tạp hơn.

Giao tiếp hồng ngoại (IR) hoạt động tốt nhất khi có đường ngắm thẳng (line-of-sight) giữa thiết bị phát và thu, vì tín hiệu hồng ngoại dễ bị chặn bởi vật cản. Đây là hạn chế chính của IR so với các công nghệ vô tuyến khác như Bluetooth hoặc Wi-Fi không yêu cầu đường ngắm thẳng. Tốc độ truyền của IR có thể đủ nhanh cho nhiều ứng dụng, ít bị can nhiễu từ điện tử hơn sóng radio, và chi phí thường thấp.

Telemedicine (y tế từ xa) là ứng dụng của công nghệ viễn thông để cung cấp dịch vụ y tế từ xa, bao gồm khám bệnh, tư vấn sức khỏe, theo dõi bệnh nhân từ xa, và các dịch vụ y tế khác. Khám bệnh và tư vấn sức khỏe từ xa qua video là một ví dụ điển hình của Telemedicine. Các đáp án khác liên quan đến lĩnh vực y tế nhưng không phải là ứng dụng trực tiếp của viễn thông trong Telemedicine.

Phân tích phổ tần (spectrum analysis) là kỹ thuật đo lường và hiển thị năng lượng tín hiệu theo tần số. Nó được sử dụng để quan sát và phân tích các thành phần tần số của tín hiệu, giúp xác định các vấn đề về nhiễu, can nhiễu, và hiệu suất sử dụng tần số. Các đáp án khác mô tả các chức năng khác nhau trong viễn thông, không phải mục đích chính của phân tích phổ tần.

Trong mạng di động tế bào (cellular network), vùng phủ sóng được chia thành các 'cell', mỗi cell được phục vụ bởi một trạm gốc (base station). Việc chia nhỏ này giúp tăng hiệu quả sử dụng tần số và dung lượng mạng.

Bits trên giây (bps) và các bội số của nó (kbps, Mbps, Gbps, Tbps) là đơn vị tiêu chuẩn để đo tốc độ truyền dữ liệu, thể hiện lượng dữ liệu được truyền trong một giây. Hertz đo tần số, Byte đo dung lượng dữ liệu, và Decibel đo cường độ tín hiệu.

Headend là trung tâm điều khiển và phân phối tín hiệu trong hệ thống truyền hình cáp. Nó nhận tín hiệu từ nhiều nguồn (vệ tinh, anten mặt đất, studio), xử lý, mã hóa, và sau đó phân phối tín hiệu qua mạng cáp đến các hộ gia đình. Thiết bị đầu cuối là set-top box, mạng cáp quang là môi trường truyền dẫn, và anten vệ tinh có thể là một nguồn tín hiệu đầu vào cho headend.

DSL (Digital Subscriber Line) sử dụng các tần số cao hơn tần số thoại trên đường dây điện thoại thông thường, cho phép truyền dữ liệu tốc độ cao đồng thời với dịch vụ thoại. Bluetooth và Wi-Fi là công nghệ không dây, Ethernet là công nghệ mạng có dây nhưng không sử dụng đường dây điện thoại truyền thống.

Một hệ thống viễn thông cơ bản bao gồm nguồn tin, bộ phát, môi trường truyền dẫn, bộ thu và đích đến. CPU (Bộ xử lý trung tâm) là thành phần của máy tính hoặc thiết bị điện tử, không phải là thành phần cơ bản định nghĩa một hệ thống viễn thông nói chung. Các thành phần còn lại đều là yếu tố cốt lõi trong mọi hệ thống viễn thông.

Viễn thông, theo định nghĩa rộng nhất, là sự truyền tải thông tin (dưới dạng văn bản, âm thanh, hình ảnh, dữ liệu, v.v.) qua khoảng cách đáng kể bằng phương tiện điện tử hoặc điện từ. Đáp án 4 bao hàm đầy đủ ý nghĩa này.

Sợi quang có nhiều ưu điểm vượt trội so với cáp đồng như băng thông lớn, chống nhiễu điện từ, và khoảng cách truyền dẫn xa hơn. Tuy nhiên, chi phí lắp đặt ban đầu của sợi quang thường cao hơn do yêu cầu kỹ thuật và thiết bị đặc biệt.

Công nghệ 6G hứa hẹn tốc độ và băng thông siêu rộng, nhưng để đạt được điều này, nó đòi hỏi việc sử dụng phổ tần số cao hơn (ví dụ: Terahertz) và phát triển các công nghệ phần cứng tiên tiến hơn (ăng ten, chip, vật liệu) để tạo ra, xử lý và truyền tín hiệu ở tần số rất cao. Đây là một thách thức kỹ thuật và kinh tế lớn. Các đáp án khác không phải là thách thức chính ở giai đoạn phát triển ban đầu của 6G.

ITU-T (ITU Telecommunication Standardization Sector) là một trong ba khu vực chính của Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU - International Telecommunication Union), một cơ quan chuyên môn của Liên hợp quốc về công nghệ thông tin và truyền thông. ITU-T chịu trách nhiệm phát triển các tiêu chuẩn quốc tế cho viễn thông.