Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Hồi sức cấp cứu – Đề 11

Mục tiêu chính của CPR là duy trì tuần hoàn máu và oxy đến não và các cơ quan quan trọng khác cho đến khi có can thiệp y tế chuyên sâu hơn để giải quyết nguyên nhân ngừng tim và khôi phục chức năng tim tự nhiên. CPR không thể khôi phục hoàn toàn chức năng như ban đầu ngay lập tức và không nhằm mục đích chẩn đoán hay giảm đau.

CPR nên được tiếp tục cho đến khi có một trong các tình huống sau xảy ra: bệnh nhân bắt đầu có dấu hiệu phục hồi (tự thở, cử động, tỉnh lại), có nhân viên y tế chuyên nghiệp đến tiếp quản, người thực hiện CPR kiệt sức và không thể tiếp tục, hoặc có dấu hiệu sinh học không hồi phục rõ ràng (tử thi cứng, bầm tím xác chết).

Theo hướng dẫn của AHA 2020, thứ tự ưu tiên trong CPR cho người lớn là C-A-B (Circulation - Airway - Breathing), bắt đầu bằng ép tim để ưu tiên tuần hoàn máu, sau đó khai thông đường thở và cuối cùng là hỗ trợ hô hấp.

Năm chữ T (5T) là nhóm các nguyên nhân gây ngừng tim có thể đảo ngược, bao gồm: Tràn khí màng phổi áp lực (Tension pneumothorax), Ép tim (Tamponade - tim), Độc tố (Toxins), Thuyên tắc mạch phổi (Thromboembolism), và Huyết khối mạch vành (Thrombosis - coronary). Tai biến mạch máu não, tăng huyết áp, và trào ngược dạ dày thực quản không nằm trong nhóm 5T này.

Năm chữ H (5H) là nhóm các nguyên nhân gây ngừng tim có thể đảo ngược, bao gồm: Hạ thân nhiệt (Hypothermia), Thiếu oxy (Hypoxia), Thiếu khối lượng tuần hoàn (Hypovolemia), Tăng hoặc Hạ kali máu (Hyper/Hypokalemia), và Ions Hydro (Hydrogen ions - toan chuyển hóa). Hạ đường huyết không nằm trong nhóm 5H này, nhưng hạ đường huyết nặng cũng có thể gây các vấn đề nghiêm trọng, nhưng thường không trực tiếp gây ngừng tim theo cơ chế của 5H.

Khi thổi ngạt miệng-miệng, cần thổi một lượng khí vừa đủ để thấy lồng ngực bệnh nhân hơi nhô lên trong khoảng 1 giây. Thổi quá mạnh hoặc quá nhanh có thể gây căng dạ dày và làm giảm hiệu quả thông khí.

Hướng dẫn hiện hành khuyến cáo tần số ép tim hiệu quả cho người lớn trong CPR là 100-120 lần/phút. Tần số này đảm bảo cung cấp đủ lưu lượng máu mà không gây mệt mỏi quá nhanh cho người thực hiện.

AED là máy khử rung tim tự động có khả năng phân tích nhịp tim của bệnh nhân. Nếu phát hiện các rối loạn nhịp tim nguy hiểm như rung thất hoặc nhịp nhanh thất vô mạch, AED sẽ đưa ra hướng dẫn và sốc điện để cố gắng đưa nhịp tim trở lại bình thường.

Hạ thân nhiệt chỉ huy (làm mát bệnh nhân xuống 32-36°C) được áp dụng sau ROSC nhằm mục đích bảo vệ não khỏi tổn thương do thiếu oxy và tái tưới máu sau ngừng tim. Hạ thân nhiệt giúp giảm chuyển hóa tế bào não, giảm giải phóng các chất gây độc thần kinh và cải thiện kết quả thần kinh.

Ở trẻ sơ sinh (dưới 1 tuổi), vị trí ép tim là dùng hai ngón tay (ngón trỏ và ngón giữa) đặt ở giữa xương ức, ngay dưới đường liên núm vú. Không ép vào mỏm tim hoặc phần bụng.

Độ sâu ép tim được khuyến cáo cho người lớn là ít nhất 5 cm (khoảng 2 inch), nhưng không quá 6 cm. Độ sâu này đủ để tạo ra lưu lượng máu đáng kể đến các cơ quan quan trọng.

Nếu bệnh nhân vẫn còn tỉnh táo và ho mạnh được, đó là cơ chế tự bảo vệ tốt nhất để tống dị vật ra ngoài. Lúc này, nên khuyến khích bệnh nhân tiếp tục ho mạnh. Nghiệm pháp Heimlich chỉ nên áp dụng khi bệnh nhân không ho được, không nói được và có dấu hiệu khó thở rõ rệt.

AED chỉ được sử dụng khi bệnh nhân bị ngừng tim do các rối loạn nhịp tim nguy hiểm như rung thất hoặc nhịp nhanh thất vô mạch. Nếu bệnh nhân có nhịp tim bình thường hoặc nhịp tim chậm, việc sử dụng AED là không cần thiết và có thể gây hại.

Trước khi sốc điện bằng AED, điều quan trọng nhất là phải đảm bảo không có ai chạm vào bệnh nhân hoặc giường bệnh. Việc chạm vào bệnh nhân trong quá trình sốc điện có thể khiến người đó bị điện giật.

Kỹ thuật 'ấn hàm dưới' được ưu tiên sử dụng khi nghi ngờ bệnh nhân bị chấn thương cột sống cổ. Kỹ thuật này giúp khai thông đường thở mà không gây ra hoặc làm nặng thêm tổn thương cột sống cổ, vốn có thể xảy ra khi ngửa đầu nâng cằm ở bệnh nhân chấn thương.

Tỷ lệ ép tim trên thổi ngạt được khuyến cáo cho CPR một người thực hiện ở trẻ sơ sinh và trẻ em là 15:2. Khi có hai người cấp cứu, tỷ lệ này có thể là 15:2 hoặc 30:2 tùy theo hướng dẫn cụ thể.

Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng thành công của hồi sức cấp cứu bao gồm: thời gian từ khi ngừng tim đến khi bắt đầu CPR, nguyên nhân gây ngừng tim, tình trạng sức khỏe nền tảng của bệnh nhân, và chất lượng CPR được thực hiện. Tuổi tác cũng là một yếu tố, nhưng chiều cao không có ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả hồi sức.

Nghiệm pháp Heimlich (ấn bụng dưới cơ hoành) là một kỹ thuật cấp cứu được sử dụng để đẩy dị vật ra khỏi đường thở của người bị nghẹn. Nó tạo ra một áp lực mạnh từ dưới lên trên lồng ngực để tống dị vật ra ngoài.

Trong cấp cứu ngừng tuần hoàn, việc sử dụng dịch truyền tĩnh mạch chủ yếu nhằm mục đích bù lại thể tích tuần hoàn bị mất (ví dụ: do mất máu, mất nước...). Duy trì đủ thể tích tuần hoàn giúp đảm bảo cung cấp đủ máu và oxy đến các cơ quan quan trọng khi tim hoạt động trở lại.

Theo dõi điện tâm đồ (ECG) là một biện pháp quan trọng trong quá trình hồi sức cấp cứu để đánh giá nhịp tim, phát hiện các rối loạn nhịp tim và theo dõi hiệu quả của các biện pháp can thiệp (ví dụ: sốc điện, thuốc).

Kỹ thuật 'ngửa đầu nâng cằm' là một phương pháp đơn giản và hiệu quả để khai thông đường thở. Khi ngửa đầu và nâng cằm, lưỡi (vốn là nguyên nhân phổ biến gây tắc nghẽn đường thở ở người bất tỉnh) sẽ được đẩy ra khỏi đường thở, giúp không khí lưu thông.

Khai thông đường thở là một bước quan trọng trong CPR để đảm bảo không khí (và oxy) có thể vào và ra khỏi phổi một cách dễ dàng. Đường thở bị tắc nghẽn sẽ ngăn cản việc cung cấp oxy cho cơ thể, làm giảm hiệu quả của CPR.

'Thời gian vàng' trong cấp cứu ngừng tuần hoàn đề cập đến khoảng thời gian ngắn sau khi ngừng tim xảy ra, trong đó các can thiệp cấp cứu (như CPR và khử rung tim) có khả năng mang lại hiệu quả cao nhất và cải thiện đáng kể cơ hội sống sót và phục hồi chức năng thần kinh cho bệnh nhân.

Cần gọi cấp cứu 115 (hoặc số điện thoại cấp cứu địa phương) ngay lập tức khi nghi ngờ bệnh nhân bị ngừng tim, ngừng thở, co giật, đau ngực dữ dội, khó thở nặng, chấn thương nghiêm trọng, hoặc bất kỳ tình trạng nào khác có vẻ nguy hiểm đến tính mạng. Các tình huống nhẹ hơn không cần gọi cấp cứu.

Nguyên nhân phổ biến nhất gây ngừng tim ở người lớn là các vấn đề về tim mạch, đặc biệt là bệnh mạch vành và nhồi máu cơ tim. Các nguyên nhân khác ít phổ biến hơn.

Vị trí đặt tay đúng để ép tim ở người lớn là nửa dưới xương ức, ở giữa ngực, thường được xác định là giữa hai núm vú. Đặt tay ở vị trí này giúp ép trực tiếp lên tim, tạo hiệu quả tuần hoàn tốt nhất.

Tỷ lệ ép tim trên thổi ngạt được khuyến cáo cho CPR một người thực hiện ở người lớn là 30:2. Điều này có nghĩa là sau mỗi 30 lần ép tim, thực hiện 2 lần thổi ngạt.

Epinephrine (Adrenaline) là thuốc thường được sử dụng đầu tiên và phổ biến nhất trong cấp cứu ngừng tuần hoàn. Epinephrine là một chất kích thích adrenergic, giúp tăng cường sức co bóp của tim, tăng huyết áp và cải thiện lưu lượng máu đến não và tim.

Tiếng thở khò khè, rít, hoặc khó thở gắng sức là những dấu hiệu cho thấy đường thở có thể bị tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn. Các dấu hiệu khác như tím tái, không nói được, ho yếu cũng có thể gợi ý tắc nghẽn đường thở.

Sau khi bệnh nhân có ROSC, ưu tiên hàng đầu tiếp theo là tìm và điều trị nguyên nhân gây ngừng tim. Điều này bao gồm việc đánh giá các nguyên nhân có thể đảo ngược (5H và 5T) và thực hiện các can thiệp phù hợp để ngăn ngừa ngừng tim tái phát và cải thiện tiên lượng.