Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Công nghệ chế tạo máy – Đề 8

Bộ điều khiển CNC (CNC controller) là trung tâm điều khiển của máy CNC, thực hiện các chức năng đọc chương trình, xử lý dữ liệu, tính toán đường chạy dao, và phát tín hiệu điều khiển đến các bộ phận khác của máy. Nó được ví như 'bộ não' của máy CNC. Các bộ phận khác là cơ cấu chấp hành hoặc cảm biến.

Dập là phương pháp gia công áp lực, biến dạng dẻo kim loại để tạo hình sản phẩm, không tạo ra phoi. Phay, tiện, khoan là các phương pháp gia công cắt gọt kim loại, tạo ra phoi trong quá trình gia công.

Hệ thống CAD/CAM/CNC tích hợp giúp tự động hóa quá trình từ thiết kế (CAD), lập quy trình công nghệ (CAM) đến gia công (CNC), giúp tăng tốc độ thiết kế và sản xuất, giảm thiểu sai sót do con người, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

Nguyên công bào chủ yếu được sử dụng để gia công các bề mặt phẳng lớn, có độ chính xác và độ bóng bề mặt trung bình. Các bề mặt trụ ngoài, trụ trong và rãnh then thường được gia công bằng các phương pháp khác như tiện, phay hoặc chuốt.

Phương pháp đo độ cứng Brinell sử dụng đầu đo là viên bi thép hoặc cacbit vonfram, phù hợp để đo độ cứng của vật liệu mềm đến trung bình như nhôm, đồng, gang, thép mềm... Rockwell và Vickers thích hợp cho vật liệu cứng hơn. Shore thường dùng cho vật liệu polymer và cao su.

Vật liệu compozit nền polymer thường được gia cường bằng các loại sợi (sợi thủy tinh, sợi carbon, sợi kevlar...) để tăng cường độ bền kéo, độ bền uốn và độ cứng. Sợi đóng vai trò chịu lực chính trong vật liệu compozit. Kim loại, gốm có thể là nền hoặc pha gia cường trong compozit khác, nhưng không phổ biến làm pha gia cường cho polymer như sợi.

Kiểm tra siêu âm (Ultrasonic Testing - UT) là phương pháp kiểm tra không phá hủy sử dụng sóng siêu âm tần số cao để phát hiện các khuyết tật bên trong vật liệu như nứt, rỗ khí, lẫn tạp chất. Các phương pháp khác sử dụng nguyên lý khác để kiểm tra.

Hệ thống bôi trơn cung cấp dầu hoặc mỡ bôi trơn đến các bề mặt ma sát trong máy công cụ, giúp giảm ma sát, giảm nhiệt sinh ra, chống mài mòn và kéo dài tuổi thọ của các bộ phận chuyển động. Các chức năng khác không phải là chính hoặc không phải là mục đích chính của bôi trơn.

Khớp nối trục là chi tiết máy dùng để nối hai đầu trục lại với nhau để truyền chuyển động quay và mô-men xoắn từ trục này sang trục khác. Các chức năng khác như thay đổi tốc độ, giảm ma sát, tăng lực kéo không phải là chức năng chính của khớp nối trục.

Gia công bằng tia lửa điện (EDM) sử dụng năng lượng điện để bóc tách vật liệu, do đó phương pháp này chỉ áp dụng được cho vật liệu dẫn điện. Độ cứng, độ dẻo hay mềm của vật liệu ít ảnh hưởng đến khả năng gia công EDM bằng tính dẫn điện.

SLS (Selective Laser Sintering) là công nghệ in 3D sử dụng tia laser công suất cao để nung chảy và liên kết các hạt bột vật liệu (thường là polymer, kim loại, gốm) theo từng lớp để tạo thành sản phẩm 3D. FDM dùng sợi nhựa nóng chảy, SLA dùng nhựa lỏng quang hóa, Binder Jetting dùng chất kết dính.

Khoét là phương pháp gia công mở rộng lỗ đã có hoặc tạo lỗ mới có đường kính lớn, độ chính xác và độ bóng bề mặt trung bình. Khoan thường dùng cho lỗ nhỏ đến trung bình. Doa và mài lỗ dùng để gia công tinh lỗ, đạt độ chính xác và độ bóng cao nhưng năng suất thấp hơn khoét.

Hàn hồ quang tay (SMAW - Shielded Metal Arc Welding) sử dụng thuốc bọc que hàn để tạo ra khí bảo vệ và xỉ bảo vệ mối hàn khỏi tác động của khí quyển. Không cần sử dụng khí bảo vệ từ bên ngoài như Argon hay Carbon dioxide. Không khí không được sử dụng làm khí bảo vệ trong hàn.

Bước tiến dao (lượng chạy dao dọc hoặc ngang) là yếu tố quyết định trực tiếp đến lượng vật liệu được bóc tách trong một đơn vị thời gian, do đó ảnh hưởng lớn nhất đến năng suất gia công tiện. Tốc độ cắt và chiều sâu cắt cũng quan trọng nhưng bước tiến dao có tác động trực tiếp hơn đến tốc độ hoàn thành nguyên công.

Sai số hệ thống là sai số có tính quy luật, thường do bản thân dụng cụ đo hoặc phương pháp đo gây ra. Dụng cụ đo bị chế tạo không chính xác là nguyên nhân chính của sai số hệ thống. Các đáp án khác liên quan đến sai số ngẫu nhiên hoặc sai sót chủ quan.

Mài là phương pháp gia công tinh cuối cùng, sử dụng đá mài có độ cứng cao và hạt mài nhỏ để đạt độ chính xác kích thước và độ bóng bề mặt cao nhất so với các phương pháp gia công khác như phay tinh, tiện tinh, khoét.

Dung sai lắp ghép quy định giới hạn cho phép của kích thước các chi tiết lắp ghép, đảm bảo các chi tiết có thể lắp lẫn vào nhau và hệ thống làm việc đúng chức năng. Dung sai lắp ghép không trực tiếp liên quan đến tính thẩm mỹ, giá thành hay độ bền vật liệu bằng vai trò đảm bảo lắp lẫn và làm việc.

Taro ren là phương pháp gia công ren trong lỗ phổ biến nhất, sử dụng dụng cụ taro để tạo ren bằng cách cắt hoặc vuốt kim loại trong lỗ. Tiện ren và phay ren thường dùng cho ren ngoài. Chuốt ren có thể dùng cho ren trong nhưng ít phổ biến hơn taro.

Mã G00 trong lập trình CNC là lệnh di chuyển dao nhanh (Rapid Traverse). Lệnh này dùng để dao di chuyển nhanh đến vị trí mong muốn mà không thực hiện cắt gọt vật liệu, giúp giảm thời gian gia công phụ.

Nhiệt độ vùng hàn là yếu tố chính quyết định kích thước vùng ảnh hưởng nhiệt (HAZ - Heat Affected Zone). Nhiệt độ càng cao, thời gian giữ nhiệt càng lâu, vùng HAZ càng lớn, ảnh hưởng đến cơ tính của vật liệu xung quanh mối hàn. Độ bền kéo, thành phần hóa học và độ cứng cũng bị ảnh hưởng nhưng không trực tiếp và mạnh mẽ bằng kích thước HAZ.

Hệ số dịch chỉnh răng trong thiết kế bánh răng được sử dụng chủ yếu để cải thiện điều kiện ăn khớp, tăng độ bền tiếp xúc của răng, tránh hiện tượng cắt chân răng và nâng cao khả năng chịu tải của bộ truyền động bánh răng. Các vai trò khác không phải là chính hoặc không phải mục đích cơ bản của dịch chỉnh răng.

Ram là quá trình nhiệt luyện được thực hiện sau quá trình tôi thép. Tôi làm tăng độ cứng và độ bền nhưng giảm độ dẻo và độ dai. Ram được thực hiện sau tôi để giảm ứng suất dư, tăng độ dẻo, độ dai và ổn định cơ tính của thép đã tôi.

In 3D kim loại (Additive Manufacturing for metals) cho phép tạo ra các chi tiết có hình dạng phức tạp, cấu trúc rỗng, lưới hoặc hình học tối ưu hóa mà các phương pháp gia công truyền thống như đúc, gia công CNC, dập nóng khó hoặc không thể thực hiện được. Công nghệ này mở ra khả năng thiết kế và sản xuất các chi tiết nhẹ, hiệu suất cao.

Khuôn dập chịu tải trọng lớn và mài mòn trong quá trình dập, do đó cần vật liệu có độ cứng và độ bền cao. Thép hợp kim dụng cụ, đặc biệt là thép gió và thép hợp kim làm khuôn dập, có độ cứng, độ bền và khả năng chống mài mòn cao nhất so với các vật liệu khác.

Dập vuốt sâu là quá trình gia công áp lực tấm kim loại để tạo hình các chi tiết dạng hộp hoặc lõm sâu, phù hợp với chi tiết hình dạng phức tạp từ tấm. Tiện và phay chủ yếu dùng cho gia công khối. Khoan tạo lỗ, không tạo hình dạng phức tạp từ tấm.

Sản xuất thông minh (Smart Manufacturing) là cốt lõi của 'Công nghiệp 4.0' trong chế tạo máy, bao gồm tích hợp các công nghệ số, IoT, AI, Big Data... để tạo ra hệ thống sản xuất linh hoạt, tự động hóa, kết nối và tối ưu hóa toàn bộ chuỗi giá trị sản xuất. Các đáp án khác là các công nghệ hoặc hình thức sản xuất riêng lẻ, không bao trùm khái niệm 'Công nghiệp 4.0'.

Đúc áp lực là phương pháp đúc kim loại lỏng vào khuôn dưới áp suất cao, giúp kim loại điền đầy khuôn tốt, tạo ra sản phẩm có độ chính xác kích thước cao, bề mặt nhẵn bóng và cơ tính tốt. Các ưu điểm khác không phải là nổi bật nhất hoặc không đúng với đúc áp lực.

Gang xám có tính công nghệ đúc tốt nhất do có độ chảy loãng cao, khả năng điền đầy khuôn tốt, ít bị co ngót và nứt khi đúc, dễ gia công cắt gọt sau đúc. Các vật liệu khác có tính đúc kém hơn hoặc khó đúc hơn.

Vòng bi côn (tapered roller bearing) được thiết kế để chịu đồng thời cả tải trọng hướng kính và tải trọng hướng trục. Vòng bi cầu chủ yếu chịu tải hướng kính, vòng bi đũa trụ chịu tải hướng kính lớn nhưng ít chịu tải hướng trục, vòng bi kim chịu tải hướng kính trong không gian hẹp.

Hàn MIG/MAG (Metal Inert Gas/Metal Active Gas) sử dụng điện cực dây hàn nóng chảy liên tục được cấp vào vùng hàn, vừa là điện cực vừa là vật liệu bổ sung. Hàn TIG dùng điện cực không nóng chảy (vonfram). Hàn điểm và hàn laser không sử dụng điện cực nóng chảy theo cách này.