Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Thương mại quốc tế – Đề 1

Mục tiêu chính của AFTA là tạo ra một khu vực thương mại tự do bằng cách giảm và loại bỏ thuế quan và các rào cản phi thuế quan giữa các quốc gia thành viên ASEAN, thúc đẩy thương mại nội khối.

Chủ nghĩa trọng thương (Mercantilism) coi thương mại quốc tế như một cuộc cạnh tranh để tích lũy của cải (vàng và bạc). Họ tin rằng xuất khẩu nên vượt quá nhập khẩu để tạo ra thặng dư thương mại, và điều này chỉ có thể đạt được bằng cách 'lấy' từ các quốc gia khác, do đó là 'trò chơi có tổng bằng không'.

Quy tắc xuất xứ (rules of origin) là các quy định pháp lý được sử dụng để xác định quốc gia xuất xứ của hàng hóa. Điều này rất quan trọng trong thương mại quốc tế vì nó quyết định hàng hóa có đủ điều kiện để được hưởng ưu đãi thuế quan trong các hiệp định thương mại tự do (FTA) hay không, hoặc có thể bị áp dụng các biện pháp thương mại khác (như chống bán phá giá, chống trợ cấp).

Biện pháp thuế quan (thuế nhập khẩu) là một rào cản thương mại dựa trên giá cả, trong khi các biện pháp phi thuế quan (NTB) là các rào cản không phải thuế, bao gồm hạn ngạch, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định về sức khỏe và an toàn, quy định về hàm lượng nội địa, v.v.

Các hình thức hội nhập kinh tế quốc tế có mức độ liên kết tăng dần: Khu vực thương mại tự do (FTA) < Liên minh thuế quan < Thị trường chung < Liên minh kinh tế và tiền tệ. Liên minh kinh tế và tiền tệ là hình thức hội nhập sâu sắc nhất, bao gồm thị trường chung, phối hợp chính sách kinh tế và có thể cả tiền tệ chung.

Lợi thế so sánh tập trung vào việc sản xuất hàng hóa/dịch vụ với chi phí cơ hội thấp hơn, trong khi lợi thế tuyệt đối là khả năng sản xuất nhiều hơn với cùng một lượng đầu vào hoặc ít đầu vào hơn để sản xuất cùng một lượng đầu ra.

Chính sách bảo hộ thương mại (như thuế quan cao, hạn ngạch) cản trở thương mại quốc tế bằng cách làm cho hàng hóa nhập khẩu đắt hơn hoặc hạn chế số lượng. Các yếu tố khác (chi phí vận chuyển giảm, khác biệt nguồn lực, toàn cầu hóa) đều thúc đẩy thương mại quốc tế.

WTO tập trung vào việc tạo ra một sân chơi thương mại toàn cầu công bằng và tự do hơn thông qua các quy tắc, giải quyết tranh chấp và giám sát. Viện trợ tài chính thường thuộc về các tổ chức khác như Ngân hàng Thế giới (WB) hoặc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).

Chính sách thay thế nhập khẩu (import substitution) tập trung vào việc phát triển các ngành công nghiệp trong nước để sản xuất hàng hóa mà trước đây phải nhập khẩu. Mục tiêu là giảm sự phụ thuộc vào hàng hóa nước ngoài, thúc đẩy công nghiệp hóa và tạo việc làm trong nước (mặc dù có thể có những hạn chế và tranh cãi về hiệu quả).

Bán phá giá (dumping) xảy ra khi một công ty hoặc quốc gia xuất khẩu hàng hóa sang một thị trường nước ngoài với giá thấp hơn giá bán hàng hóa đó ở thị trường nội địa của họ, hoặc thấp hơn chi phí sản xuất. Đây được coi là một hành vi cạnh tranh không lành mạnh.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là hình thức đầu tư mà nhà đầu tư nước ngoài thiết lập quyền kiểm soát lâu dài đối với một doanh nghiệp ở nước ngoài. Điều này thường bao gồm việc thành lập công ty con, chi nhánh, hoặc mua lại cổ phần kiểm soát của doanh nghiệp hiện có.

Mục tiêu cốt lõi của FTA là thúc đẩy thương mại bằng cách giảm hoặc loại bỏ các rào cản như thuế quan và hạn ngạch giữa các quốc gia tham gia, tạo điều kiện cho dòng chảy hàng hóa và dịch vụ tự do hơn.

Hiệp định thương mại song phương là thỏa thuận thương mại giữa hai quốc gia, không phải là hình thức hội nhập kinh tế khu vực. Các hình thức hội nhập kinh tế khu vực như khu vực thương mại tự do, liên minh thuế quan, thị trường chung, liên minh kinh tế và tiền tệ liên quan đến nhiều quốc gia trong một khu vực địa lý.

Cán cân thương mại là hiệu số giữa tổng giá trị xuất khẩu và tổng giá trị nhập khẩu của một quốc gia. Thặng dư thương mại khi xuất khẩu lớn hơn nhập khẩu, và thâm hụt thương mại khi nhập khẩu lớn hơn xuất khẩu.

Nguyên tắc tối huệ quốc (MFN) là một trong những nguyên tắc cốt lõi của WTO. Nó yêu cầu các quốc gia thành viên phải đối xử với tất cả các thành viên khác một cách bình đẳng về thương mại. Bất kỳ ưu đãi thương mại nào được dành cho một quốc gia thành viên phải được mở rộng ngay lập tức và vô điều kiện cho tất cả các thành viên khác.

Bảo hộ thương mại thường hạn chế cạnh tranh nước ngoài, không khuyến khích cạnh tranh và hiệu quả trong nước. Các lý do khác (bảo vệ ngành non trẻ, tăng thu ngân sách, chống bán phá giá) là những động cơ phổ biến cho chính sách bảo hộ.

Hiệu ứng J-curve mô tả rằng trong ngắn hạn, sau khi phá giá tiền tệ, cán cân thương mại có thể xấu đi do giá trị nhập khẩu tăng lên (tính bằng nội tệ) nhanh hơn so với sự tăng trưởng xuất khẩu. Về dài hạn, cán cân thương mại sẽ cải thiện khi lượng xuất khẩu tăng và lượng nhập khẩu giảm do giá cả thay đổi.

Điều khoản thương mại (terms of trade) đo lường sức mua quốc tế của hàng xuất khẩu của một quốc gia. Nó được tính bằng tỷ lệ giữa chỉ số giá xuất khẩu và chỉ số giá nhập khẩu. Điều khoản thương mại cải thiện khi giá xuất khẩu tăng lên so với giá nhập khẩu.

Điều kiện Marshall-Lerner nói rằng phá giá tiền tệ sẽ cải thiện cán cân thương mại chỉ khi tổng độ co giãn của cầu xuất khẩu và cầu nhập khẩu theo giá (tính theo giá trị tuyệt đối) lớn hơn 1. Điều này đảm bảo rằng khi giá cả thay đổi, lượng cầu sẽ phản ứng đủ mạnh để cải thiện cán cân thương mại.

Mô hình Heckscher-Ohlin cho rằng các quốc gia sẽ có lợi thế so sánh trong việc sản xuất và xuất khẩu hàng hóa sử dụng nhiều yếu tố sản xuất mà họ có dồi dào tương đối, và nhập khẩu hàng hóa sử dụng nhiều yếu tố sản xuất mà họ khan hiếm.

Thương mại khu vực đề cập đến thương mại giữa các quốc gia trong cùng một khu vực địa lý, thường được thúc đẩy bởi các hiệp định thương mại khu vực (RTA) như FTA, liên minh thuế quan, thị trường chung, v.v.

Cơ chế tự vệ thương mại (trade remedy) là các công cụ pháp lý cho phép một quốc gia bảo vệ ngành sản xuất trong nước khỏi những tác động tiêu cực của thương mại quốc tế, bao gồm bán phá giá, trợ cấp bất hợp pháp và sự gia tăng đột biến nhập khẩu. Trợ cấp xuất khẩu KHÔNG phải là một biện pháp tự vệ thương mại mà là một chính sách có thể bị các quốc gia khác phản ứng thông qua cơ chế tự vệ (ví dụ: thuế đối kháng).

Thuế nhập khẩu làm tăng chi phí cho nhà cung cấp nước ngoài khi bán hàng hóa vào thị trường nội địa. Điều này làm cho đường cung của hàng nhập khẩu dịch chuyển lên trên (hoặc sang trái), thể hiện giá cao hơn tại mọi mức sản lượng, trong khi đường cầu của người tiêu dùng nội địa không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi thuế nhập khẩu.

Trong thương mại quốc tế, dịch vụ bao gồm các hoạt động vô hình được trao đổi giữa các quốc gia. Tư vấn tài chính, du lịch, vận tải, dịch vụ phần mềm, dịch vụ giáo dục, v.v., đều là ví dụ về dịch vụ được giao dịch quốc tế. Ô tô và dầu thô là hàng hóa hữu hình.

Thương mại quốc tế cho phép các quốc gia chuyên môn hóa sản xuất vào những lĩnh vực mà họ có lợi thế so sánh, dẫn đến tăng hiệu quả, giảm chi phí và giá cả thấp hơn cho người tiêu dùng. Nó cũng tăng cường cạnh tranh, thúc đẩy đổi mới và phát triển.

Toàn cầu hóa có thể có tác động phức tạp đến bất bình đẳng thu nhập. Trong một số trường hợp, nó có thể làm tăng bất bình đẳng nếu lợi ích thương mại tập trung vào một số ngành hoặc nhóm lao động cụ thể, trong khi những nhóm khác bị tụt lại phía sau. Tuy nhiên, chính sách tái phân phối thu nhập và đầu tư vào giáo dục và đào tạo có thể giúp giảm thiểu tác động tiêu cực này và phân phối lợi ích rộng rãi hơn.

Thương mại quốc tế bao gồm cả xuất khẩu và nhập khẩu, là hoạt động mua bán hàng hóa và dịch vụ vượt ra khỏi biên giới quốc gia.

Hạn ngạch nhập khẩu là một giới hạn trực tiếp về số lượng (hoặc giá trị) của một loại hàng hóa cụ thể được phép nhập khẩu vào một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định.

Phá giá đồng nội tệ làm cho hàng hóa xuất khẩu của quốc gia đó trở nên rẻ hơn đối với người mua nước ngoài, do đó thúc đẩy xuất khẩu. Đồng thời, hàng hóa nhập khẩu trở nên đắt hơn đối với người tiêu dùng trong nước, dẫn đến giảm nhập khẩu (trong điều kiện Marshall-Lerner được đáp ứng).

Cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO là một hệ thống độc đáo và hiệu quả, dựa trên việc thành lập các ban hội thẩm để xem xét tranh chấp và đưa ra phán quyết. Các bên có thể kháng cáo lên Cơ quan Phúc thẩm. Mục tiêu là giải quyết tranh chấp thông qua tham vấn và phán quyết dựa trên luật lệ, không phải trọng tài bắt buộc hay tòa án quốc tế.