Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Dược lý 2 – Đề 15

Thuốc chẹn beta giao cảm làm giảm nhịp tim và lực co bóp cơ tim, giảm nhu cầu oxy của cơ tim, do đó có hiệu quả trong điều trị đau thắt ngực ổn định. Chúng thường không được sử dụng trong suy tim cấp, nhịp tim chậm xoang và có thể làm nặng thêm hạ huyết áp tư thế đứng.

Thuốc kháng thụ thể leukotriene như montelukast được sử dụng chủ yếu trong điều trị hen phế quản. Leukotriene là chất trung gian gây viêm và co thắt phế quản trong hen. Montelukast ức chế thụ thể leukotriene, giúp giảm viêm và cải thiện chức năng hô hấp ở bệnh nhân hen.

Dược động học (Pharmacokinetics) nghiên cứu quá trình ADME của thuốc trong cơ thể: Hấp thu (Absorption), Phân bố (Distribution), Chuyển hóa (Metabolism), và Thải trừ (Excretion). Dược lực học (Pharmacodynamics) nghiên cứu tác dụng của thuốc lên cơ thể.

Penicillin và các kháng sinh beta-lactam khác ức chế tổng hợp vách tế bào vi khuẩn. Chúng gắn vào protein gắn penicillin (PBPs) và ngăn chặn quá trình transpeptidation, cần thiết cho việc hình thành vách tế bào vi khuẩn.

Vaccine tạo miễn dịch chủ động bằng cách kích thích hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng với các kháng nguyên (thường là thành phần của tác nhân gây bệnh đã được làm yếu hoặc bất hoạt). Phản ứng này tạo ra kháng thể và tế bào miễn dịch nhớ, giúp cơ thể có khả năng đáp ứng nhanh chóng và hiệu quả hơn khi tiếp xúc với tác nhân gây bệnh thực sự trong tương lai.

Carbidopa là một chất ức chế DOPA decarboxylase ngoại biên. Khi dùng chung với levodopa, carbidopa giúp ngăn chặn chuyển hóa levodopa thành dopamine ở ngoại biên, làm tăng lượng levodopa vào não (tăng cường tác dụng), giảm tác dụng phụ ngoại biên (như buồn nôn, hạ huyết áp tư thế) và có thể kéo dài thời gian tác dụng của levodopa.

Thuốc giãn cơ vân tác dụng ngoại biên (neuromuscular blocking agents) được sử dụng trong phẫu thuật để gây giãn cơ vân, giúp dễ dàng đặt nội khí quản, thông khí nhân tạo và tạo điều kiện thuận lợi cho phẫu thuật bằng cách làm mềm thành bụng hoặc các cơ khác.

Insulin gắn kết và kích hoạt thụ thể enzyme tyrosine kinase trên màng tế bào. Thụ thể này khi được kích hoạt sẽ khởi động một chuỗi các phản ứng phosphoryl hóa nội bào, dẫn đến các tác dụng sinh học của insulin như tăng hấp thu glucose vào tế bào.

Đau đầu là tác dụng phụ thường gặp của thuốc ức chế PDE5 như sildenafil. PDE5 có mặt ở nhiều nơi trong cơ thể, bao gồm cả mạch máu não. Ức chế PDE5 gây giãn mạch, có thể dẫn đến đau đầu. Hạ huyết áp cũng là tác dụng phụ có thể xảy ra, nhưng đau đầu phổ biến hơn.

Aspirin liều thấp ức chế необратимо cyclooxygenase-1 (COX-1) trong tiểu cầu, làm giảm sản xuất thromboxane A2, một chất gây kết tập tiểu cầu mạnh. Do đó, aspirin liều thấp được sử dụng để dự phòng thứ phát và nguyên phát các biến cố tim mạch do huyết khối.

Metformin là thuốc điều trị đái tháo đường type 2 chủ yếu bằng cách giảm sản xuất glucose ở gan (giảm tân tạo glucose) và tăng tính nhạy cảm insulin ở mô ngoại biên. Nó không kích thích tiết insulin, do đó ít gây hạ đường huyết.

Thuốc kháng histamine H1 thế hệ thứ nhất có khả năng vượt qua hàng rào máu não và tác động lên thụ thể H1 ở hệ thần kinh trung ương, gây ra tác dụng an thần và buồn ngủ. Thế hệ thứ hai ít gây buồn ngủ hơn vì ít vượt qua hàng rào máu não.

Warfarin là thuốc chống đông máu đường uống hoạt động bằng cách đối kháng vitamin K. Vitamin K cần thiết cho quá trình tổng hợp các yếu tố đông máu phụ thuộc vitamin K (II, VII, IX, X) ở gan. Warfarin làm giảm sản xuất các yếu tố này, làm chậm quá trình đông máu.

Thuốc lợi tiểu thiazide ức chế tái hấp thu natri ở ống lượn xa, dẫn đến tăng thải natri và kali qua nước tiểu, gây hạ kali máu (hypokalemia). Hạ natri máu cũng có thể xảy ra nhưng hạ kali máu là tác dụng phụ thường gặp và đáng lo ngại hơn.

Kháng thể đơn dòng (monoclonal antibodies) thường được sản xuất bằng công nghệ hybridoma (kết hợp tế bào lympho B sinh kháng thể với tế bào myeloma bất tử) hoặc công nghệ tái tổ hợp gen (sử dụng tế bào động vật có vú biến đổi gen). Các công nghệ này cho phép sản xuất kháng thể đơn dòng với số lượng lớn và độ tinh khiết cao.

Chuyển hóa lần đầu ở gan (first-pass metabolism) là yếu tố quan trọng nhất giảm sinh khả dụng của thuốc đường uống vì một lượng thuốc đáng kể có thể bị chuyển hóa trước khi vào tuần hoàn chung. Các yếu tố khác cũng ảnh hưởng nhưng ít quan trọng hơn so với chuyển hóa lần đầu.

Corticosteroid (glucocorticoid) có tác dụng chống viêm mạnh mẽ và phổ rộng bằng cách ức chế sản xuất nhiều cytokine viêm (như IL-1, TNF-alpha) và các chất trung gian gây viêm khác (prostaglandin, leukotriene) thông qua nhiều cơ chế phức tạp, bao gồm ảnh hưởng đến phiên mã gen.

Macrolide (như erythromycin, azithromycin, clarithromycin) ức chế tổng hợp protein của vi khuẩn bằng cách gắn vào tiểu đơn vị 50S ribosome của vi khuẩn, ngăn chặn quá trình dịch mã.

Thuốc gây tê tại chỗ (local anesthetics) như lidocaine chẹn kênh natri điện thế ở màng tế bào thần kinh. Điều này ngăn chặn sự khử cực và lan truyền điện thế hoạt động dọc theo sợi thần kinh, do đó ngăn chặn dẫn truyền cảm giác đau.

Benzodiazepine tăng cường tác dụng ức chế của GABA, chất dẫn truyền thần kinh ức chế chính trong não. Benzodiazepine gắn vào thụ thể GABA-A, làm tăng tần suất mở kênh chloride khi GABA gắn vào, gây tăng dòng ion chloride vào tế bào, làm giảm hưng phấn thần kinh, gây an thần, giải lo âu.

Fluoxetine là một thuốc chống trầm cảm SSRI có thời gian bán thải rất dài (4-6 ngày cho fluoxetine và 4-16 ngày cho chất chuyển hóa norfluoxetine), cho phép dùng liều duy nhất hàng ngày. Các thuốc còn lại có thời gian bán thải ngắn hơn nhiều.

Tác dụng phụ ngoại tháp (EPS) của thuốc chống loạn thần thế hệ thứ nhất (ví dụ: haloperidol) chủ yếu là do chẹn thụ thể dopamine D2 ở đường nigrostriatal, một đường dẫn truyền dopamine quan trọng trong kiểm soát vận động. Chẹn D2 ở đường này gây ra các triệu chứng giống Parkinson.

Omeprazole là một thuốc ức chế bơm proton (PPI), có tác dụng ức chế bơm H+/K+ ATPase ở tế bào thành dạ dày, giảm sản xuất acid hydrochloric. Ranitidine là thuốc kháng histamine H2, Aluminum hydroxide là thuốc kháng acid, Misoprostol là prostaglandin analogue.

Nguyên tắc '4 đúng' (hoặc '5 đúng', '6 đúng' tùy theo tài liệu) trong sử dụng thuốc là nền tảng của thực hành kê đơn và sử dụng thuốc an toàn, bao gồm: Đúng thuốc, đúng liều, đúng đường dùng, đúng thời điểm (và thường thêm Đúng người bệnh, Đúng tài liệu). Các lựa chọn khác nêu các yếu tố quan trọng nhưng không phải là '4 đúng' cơ bản.

Thuốc lợi tiểu quai (như furosemide) tác động chủ yếu ở nhánh lên dày của quai Henle. Chúng ức chế chất vận chuyển Na+-K+-2Cl-, làm giảm tái hấp thu natri, kali và clorua, gây lợi tiểu mạnh.

NSAIDs ức chế enzyme Cyclooxygenase (COX), làm giảm sản xuất prostaglandin và thromboxane, là các chất trung gian gây đau, viêm và sốt. Ức chế COX là cơ chế chính giúp NSAIDs giảm đau, hạ sốt và chống viêm.

SSRI (Selective Serotonin Reuptake Inhibitors) ức chế chọn lọc bơm tái hấp thu serotonin ở tiền synapse, làm tăng nồng độ serotonin trong khe synapse và tăng cường dẫn truyền thần kinh serotonin. Đây là cơ chế chính giúp cải thiện triệu chứng trầm cảm.

Thuốc ức chế men chuyển (ACE inhibitors) ức chế enzyme ACE, ngăn chặn chuyển Angiotensin I thành Angiotensin II. Angiotensin II là chất gây co mạch mạnh và kích thích tiết Aldosterone. Do đó, ức chế ACE giúp giãn mạch và giảm giữ muối nước, hạ huyết áp.

Acyclovir là một thuốc kháng virus được sử dụng chủ yếu để điều trị nhiễm trùng do virus Herpes simplex (HSV) và Varicella-zoster virus (VZV), gây bệnh thủy đậu và zona. Nó ít hiệu quả với virus cúm, HIV, và HBV.

Ức chế hô hấp là tác dụng phụ nghiêm trọng nhất và nguy hiểm đến tính mạng của opioid. Opioid ức chế trung tâm hô hấp ở não, đặc biệt khi dùng liều cao hoặc ở người có bệnh lý hô hấp.