Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kinh tế phát triển – Đề 3

MDGs là một bộ mục tiêu phát triển quốc tế được Liên Hợp Quốc đề ra vào năm 2000, tập trung vào các lĩnh vực quan trọng như xóa đói giảm nghèo, phổ cập giáo dục tiểu học, thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ, cải thiện sức khỏe bà mẹ và trẻ em, chống lại HIV/AIDS, sốt rét và các bệnh tật khác, đảm bảo bền vững môi trường và thiết lập quan hệ đối tác toàn cầu vì phát triển.

Phát triển bền vững nhấn mạnh sự cần thiết phải cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường và công bằng xã hội. Mục tiêu là đáp ứng nhu cầu của hiện tại mà không làm tổn hại đến khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ tương lai.

Chính sách tiền tệ thắt chặt, thông qua việc tăng lãi suất hoặc giảm cung tiền, được sử dụng để kiềm chế lạm phát. Lãi suất cao hơn làm giảm chi tiêu và đầu tư, từ đó giảm áp lực lên giá cả.

Giáo dục đại học đóng vai trò then chốt trong kinh tế phát triển bằng cách cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, đào tạo các nhà lãnh đạo, nhà quản lý, chuyên gia và nhà khoa học. Nó cũng là trung tâm nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, những yếu tố quan trọng cho tăng trưởng kinh tế dài hạn.

Ba trụ cột chính của tăng trưởng kinh tế thường được xác định là tích lũy vốn (vốn vật chất và vốn con người), lao động (số lượng và chất lượng) và công nghệ (tiến bộ kỹ thuật và năng suất). Bất ổn chính trị là yếu tố cản trở tăng trưởng kinh tế.

GDP (Tổng sản phẩm quốc nội) là giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi lãnh thổ của một quốc gia trong một thời kỳ nhất định, thường là một năm. Đây là thước đo phổ biến nhất để đánh giá quy mô và sức khỏe kinh tế của một quốc gia.

Chỉ số Gini là một thước đo mức độ bất bình đẳng thu nhập trong một quốc gia hoặc khu vực. Chỉ số này dao động từ 0 (hoàn toàn bình đẳng) đến 1 (hoàn toàn bất bình đẳng), trong đó giá trị càng cao cho thấy mức độ bất bình đẳng càng lớn.

Công nghiệp hóa hướng nội là một chiến lược phát triển kinh tế mà các nước đang phát triển áp dụng để bảo hộ và phát triển các ngành công nghiệp trong nước, giảm sự phụ thuộc vào hàng nhập khẩu và thúc đẩy tự chủ kinh tế.

Thể chế mạnh mẽ và hiệu quả, bao gồm luật pháp rõ ràng, chính sách ổn định, bộ máy nhà nước minh bạch và ít tham nhũng, là nền tảng quan trọng cho kinh tế phát triển. Chúng tạo ra môi trường thuận lợi cho đầu tư, kinh doanh và đổi mới.

Vốn con người đề cập đến kiến thức, kỹ năng, năng lực và sức khỏe của lực lượng lao động. Đầu tư vào giáo dục và đào tạo giúp nâng cao vốn con người, từ đó thúc đẩy năng suất và tăng trưởng kinh tế.

Lý thuyết phụ thuộc cho rằng tình trạng kém phát triển ở các nước 'ngoại vi' (đang phát triển) là do mối quan hệ bất bình đẳng và phụ thuộc vào các nước 'trung tâm' (phát triển) trong hệ thống kinh tế thế giới. Các nước trung tâm bóc lột tài nguyên và lao động của các nước ngoại vi, cản trở sự phát triển của họ.

HDI là một chỉ số tổng hợp đo lường sự phát triển con người dựa trên ba khía cạnh chính: sức khỏe (thể hiện qua tuổi thọ trung bình), giáo dục (thể hiện qua số năm đi học trung bình và số năm đi học kỳ vọng) và thu nhập (thể hiện qua thu nhập quốc dân bình quân đầu người).

Tỷ lệ nợ công trên GDP là một chỉ số quan trọng để đánh giá khả năng thanh toán nợ của một quốc gia. Tỷ lệ này cho biết quy mô nợ công so với quy mô nền kinh tế. Tỷ lệ nợ công trên GDP quá cao có thể gây ra rủi ro về khả năng trả nợ và ổn định kinh tế vĩ mô.

Các nền kinh tế đang phát triển thường có đặc điểm là mức thu nhập bình quân đầu người thấp hơn so với các nước phát triển, tỷ lệ nghèo đói cao hơn, và cơ cấu kinh tế vẫn còn phụ thuộc nhiều vào khu vực nông nghiệp và khai thác tài nguyên.

Cải cách ruộng đất, nếu được thực hiện hiệu quả, có thể giúp phân phối lại đất đai một cách công bằng hơn, trao quyền cho nông dân nghèo, tăng cường đầu tư vào nông nghiệp, nâng cao năng suất và góp phần giảm nghèo đói ở khu vực nông thôn.

Đô thị hóa, khi được quản lý tốt, thường thúc đẩy kinh tế phát triển bằng cách tập trung lực lượng lao động, tạo điều kiện cho chuyên môn hóa, tăng cường trao đổi kiến thức và công nghệ, và tạo ra thị trường lớn hơn cho hàng hóa và dịch vụ.

Biến đổi khí hậu gây ra nhiều thách thức nghiêm trọng cho kinh tế phát triển, bao gồm gia tăng thiên tai (bão, lũ lụt, hạn hán), mất mùa, suy giảm năng suất nông nghiệp, phá hủy cơ sở hạ tầng, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và gây ra di cư hàng loạt. Những tác động này có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế và gia tăng nghèo đói.

Lý thuyết lợi thế so sánh của David Ricardo cho rằng các quốc gia nên chuyên môn hóa sản xuất và xuất khẩu những hàng hóa mà họ có chi phí cơ hội thấp hơn (lợi thế so sánh), ngay cả khi họ không có lợi thế tuyệt đối trong sản xuất tất cả các hàng hóa. Thương mại dựa trên lợi thế so sánh mang lại lợi ích cho tất cả các quốc gia tham gia.

Bẫy thu nhập trung bình là một tình huống mà một quốc gia đạt đến mức thu nhập trung bình nhưng sau đó gặp khó khăn trong việc tiếp tục tăng trưởng để đạt được mức thu nhập cao. Điều này thường do thiếu đổi mới, năng suất lao động thấp và thể chế kém hiệu quả.

ODA là hỗ trợ tài chính và kỹ thuật từ các chính phủ và tổ chức quốc tế của các nước phát triển cho các nước đang phát triển. Mục tiêu chính của ODA là thúc đẩy phát triển kinh tế và phúc lợi xã hội ở các nước nhận viện trợ.

Kinh tế phi chính thức bao gồm các hoạt động kinh tế không được chính thức hóa, thường không được đăng ký với chính phủ, không chịu thuế và ít được quản lý. Khu vực này phổ biến ở các nước đang phát triển và có thể bao gồm các doanh nghiệp nhỏ, hộ gia đình và lao động tự do.

Nền kinh tế số là nền kinh tế dựa trên công nghệ số, internet và dữ liệu. Nó bao gồm các hoạt động kinh tế sử dụng công nghệ số để sản xuất, phân phối và tiêu thụ hàng hóa và dịch vụ. Nền kinh tế số đang ngày càng trở nên quan trọng trong kinh tế phát triển, tạo ra nhiều cơ hội mới nhưng cũng đặt ra những thách thức mới.

Vốn xã hội đề cập đến mạng lưới quan hệ, chuẩn mực xã hội và sự tin tưởng lẫn nhau trong xã hội. Vốn xã hội mạnh mẽ có thể thúc đẩy hợp tác kinh tế, giảm chi phí giao dịch, tạo điều kiện cho đổi mới sáng tạo và tăng cường hiệu quả hoạt động của thị trường và thể chế.

Tự do hóa thương mại, thông qua việc giảm thuế quan và các rào cản thương mại khác, có thể giúp các nước đang phát triển tiếp cận thị trường xuất khẩu lớn hơn, thu hút vốn đầu tư nước ngoài, và tiếp thu công nghệ và kỹ năng quản lý tiên tiến.

FDI có thể là một kênh quan trọng để chuyển giao vốn, công nghệ, kiến thức quản lý và kỹ năng marketing cho các nước đang phát triển. Nó cũng tạo ra việc làm và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế.

Kinh tế tuần hoàn là một mô hình kinh tế nhằm mục đích giảm thiểu chất thải và ô nhiễm, kéo dài vòng đời sản phẩm và tài nguyên thông qua tái sử dụng, tái chế, sửa chữa và phục hồi. Nó đối lập với mô hình kinh tế tuyến tính 'khai thác - sản xuất - tiêu thụ - thải bỏ' và hướng tới phát triển bền vững.

Chính sách tài khóa mở rộng, thông qua việc tăng chi tiêu chính phủ hoặc giảm thuế, được sử dụng để kích thích tổng cầu và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế khi nền kinh tế suy thoái hoặc tăng trưởng chậm. Tuy nhiên, nó cũng có thể dẫn đến thâm hụt ngân sách và lạm phát nếu không được kiểm soát.

Hạn ngạch nhập khẩu là một ví dụ về chính sách thương mại bảo hộ. Hạn ngạch giới hạn số lượng hàng hóa nhất định được phép nhập khẩu vào một quốc gia, từ đó bảo vệ các nhà sản xuất trong nước khỏi cạnh tranh nước ngoài. Các chính sách bảo hộ khác bao gồm thuế nhập khẩu cao và các rào cản kỹ thuật thương mại.

Mô hình tăng trưởng Solow cho rằng trong dài hạn, tiến bộ công nghệ (hay năng suất tổng yếu tố - TFP) là động lực chính của tăng trưởng kinh tế. Tích lũy vốn chỉ có thể tạo ra tăng trưởng tạm thời, trong khi tăng trưởng dân số có thể pha loãng vốn trên đầu người.

Toàn cầu hóa và tiến bộ công nghệ, mặc dù thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, cũng có thể làm gia tăng bất bình đẳng thu nhập. Toàn cầu hóa có thể làm tăng nhu cầu lao động có kỹ năng cao và giảm nhu cầu lao động phổ thông, trong khi tiến bộ công nghệ có thể thay thế lao động trong một số ngành nhất định.