Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Vật lý đại cương – Đề 3

Đơn vị của điện dung trong hệ SI là Farad (F). Ohm (Ω) là đơn vị của điện trở, Volt (V) là đơn vị của điện áp, và Ampe (A) là đơn vị của cường độ dòng điện.

Đối lưu nhiệt là quá trình truyền nhiệt bằng sự chuyển động của các dòng chất lỏng hoặc khí. Vì chân không không có vật chất, nên đối lưu nhiệt không thể xảy ra trong chân không. Dẫn nhiệt có thể xảy ra trong chất rắn (ví dụ, truyền nhiệt qua thành bình chân không), và bức xạ nhiệt (sóng điện từ) có thể truyền qua chân không (ví dụ, nhiệt từ Mặt Trời đến Trái Đất).

Công thức nổi tiếng E = mc² của Einstein biểu diễn mối quan hệ tương đương giữa năng lượng (E) và khối lượng (m). Theo công thức này, năng lượng và khối lượng có thể chuyển đổi lẫn nhau, và c là vận tốc ánh sáng trong chân không.

Đại lượng vô hướng là đại lượng chỉ có độ lớn, không có hướng. Trong các lựa chọn trên, chỉ có khối lượng là đại lượng vô hướng. Vận tốc, gia tốc và lực là các đại lượng vectơ, có cả độ lớn và hướng.

Tia gamma (γ) là tia phóng xạ có khả năng đâm xuyên mạnh nhất. Tia gamma là sóng điện từ có bước sóng rất ngắn và năng lượng cao, có thể xuyên qua nhiều vật liệu dày. Tia alpha (hạt nhân helium) có khả năng đâm xuyên yếu nhất, tia beta (electron hoặc positron) có khả năng đâm xuyên trung bình, tia X có khả năng đâm xuyên kém hơn tia gamma.

Nguyên tắc hoạt động của động cơ điện dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. Khi dòng điện chạy qua cuộn dây đặt trong từ trường, lực từ (lực Lorentz) tác dụng lên cuộn dây làm nó quay. Hiện tượng cảm ứng điện từ là cơ sở để chuyển đổi năng lượng điện thành năng lượng cơ học trong động cơ điện.

Trong mạch điện xoay chiều chỉ chứa tụ điện, dòng điện sẽ sớm pha hơn điện áp một góc π/2 (90 độ). Điều này là do tụ điện cản trở sự thay đổi điện áp, khiến dòng điện phải 'đi trước' để tích điện cho tụ trước khi điện áp đạt giá trị cực đại.

Quá trình đẳng nhiệt là quá trình biến đổi trạng thái mà nhiệt độ của hệ không đổi. Do đó, nhiệt độ là đại lượng không đổi trong quá trình đẳng nhiệt. Đối với khí lý tưởng, nội năng chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ, nên nội năng cũng không đổi trong quá trình đẳng nhiệt.

Khối lượng là đại lượng đặc trưng cho mức độ quán tính của vật. Vật có khối lượng càng lớn thì quán tính càng lớn, tức là càng khó thay đổi trạng thái chuyển động (vận tốc).

Định luật bảo toàn động lượng phát biểu rằng tổng động lượng của một hệ kín (hệ không chịu tác dụng của ngoại lực hoặc tổng ngoại lực bằng không) là một đại lượng không đổi theo thời gian. Phát biểu 1 sai vì động lượng của một vật có thể thay đổi do ngoại lực tác dụng. Phát biểu 3 và 4 là các điều kiện hẹp hơn, không bao quát đầy đủ định luật bảo toàn động lượng.

Công thức tính động năng (K) của vật có khối lượng m và vận tốc v là K = (1/2)mv². W = mgh là công thức tính thế năng trọng trường, E = mc² là công thức liên hệ giữa năng lượng và khối lượng (thuyết tương đối), F = ma là định luật 2 Newton.

Lực Lorentz là lực từ tác dụng lên một điện tích chuyển động trong từ trường. Lực này có phương vuông góc với cả vận tốc của điện tích và từ trường. Nếu điện tích đứng yên hoặc chuyển động song song với từ trường, lực Lorentz bằng không.

Trong hiện tượng quang điện, điều kiện để electron bật ra khỏi kim loại là tần số của ánh sáng chiếu vào phải lớn hơn hoặc bằng tần số giới hạn (f₀) của kim loại đó. Điều này liên quan đến năng lượng photon (E = hf) phải đủ lớn để thắng công thoát electron khỏi kim loại. Cường độ ánh sáng ảnh hưởng đến số lượng electron bật ra, không phải năng lượng của chúng. Bước sóng và thời gian chiếu sáng không phải là điều kiện quyết định.

Sóng cơ học là dao động lan truyền trong môi trường vật chất (rắn, lỏng, khí). Chúng không thể truyền trong chân không vì cần các phần tử môi trường để dao động và truyền năng lượng. Các phát biểu 1, 3 và 4 đều đúng về sóng cơ học.

Hiện tượng Doppler là sự thay đổi tần số (hoặc bước sóng) của sóng khi nguồn sóng và người quan sát chuyển động tương đối với nhau. Khi nguồn tiến lại gần, tần số tăng lên (âm thanh cao hơn, ánh sáng lam hơn), và khi nguồn ra xa, tần số giảm xuống (âm thanh trầm hơn, ánh sáng đỏ hơn).

Công thức liên hệ giữa vận tốc sóng (v), bước sóng (λ) và tần số (f) là v = λ * f. Vận tốc sóng bằng tích của bước sóng và tần số.

Độ phóng đại (G) của kính hiển vi được tính bằng tích độ bội giác của vật kính (G_v) và độ bội giác của thị kính (G_ok): G = G_v * G_ok. Điều này có nghĩa là độ phóng đại tổng cộng là tích của độ phóng đại do mỗi thành phần kính tạo ra.

Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, khoảng vân i (khoảng cách giữa hai vân sáng hoặc hai vân tối liên tiếp) được tính bằng công thức i = λD/a, trong đó λ là bước sóng ánh sáng, D là khoảng cách từ hai khe đến màn quan sát, và a là khoảng cách giữa hai khe Y-âng.

Thế năng trọng trường của một vật (W_t) được tính bằng công thức W_t = mgh, trong đó m là khối lượng của vật, g là gia tốc trọng trường, và h là độ cao của vật so với mốc thế năng được chọn. Do đó, thế năng trọng trường phụ thuộc vào khối lượng và độ cao của vật.

Nhiệt dung riêng của một chất là lượng nhiệt cần thiết để tăng nhiệt độ của 1 kg chất đó lên 1 độ Celsius (hoặc 1 Kelvin). Nó đặc trưng cho khả năng hấp thụ nhiệt của chất đó.

Định luật vạn vật hấp dẫn Newton mô tả lực hấp dẫn giữa hai vật thể tỷ lệ thuận với tích khối lượng của chúng và tỷ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa chúng. Các định luật Newton khác mô tả về quán tính, gia tốc và tương tác lực nói chung, không đặc tả về lực hấp dẫn.

Trong dao động điều hòa, các đại lượng như li độ, vận tốc và gia tốc biến thiên tuần hoàn theo thời gian. Biên độ và tần số dao động là các đại lượng không đổi (trong dao động điều hòa lý tưởng). Năng lượng dao động cũng được bảo toàn và không biến thiên tuần hoàn.

Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là sự đổi hướng của tia sáng khi truyền qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt có chiết suất khác nhau. Điều này xảy ra do vận tốc ánh sáng thay đổi khi chuyển từ môi trường này sang môi trường khác.

Hiện tượng giao thoa ánh sáng là một bằng chứng mạnh mẽ cho thấy ánh sáng có tính chất sóng. Giao thoa xảy ra khi hai hay nhiều sóng kết hợp gặp nhau, tạo ra các vùng cường độ sóng tăng cường hoặc triệt tiêu. Hiện tượng quang điện chứng tỏ ánh sáng có tính chất hạt, tán sắc và hấp thụ ánh sáng không trực tiếp chứng minh tính chất sóng.

Nhiệt độ tuyệt đối (Kelvin) có thang đo bắt đầu từ 0 Kelvin, là nhiệt độ thấp nhất có thể đạt tới (về lý thuyết). 0 Kelvin tương ứng với -273.15 độ Celsius. Nhiệt độ Kelvin luôn lớn hơn hoặc bằng 0. Độ lớn của một độ Kelvin và một độ Celsius là bằng nhau, chỉ khác nhau về điểm gốc 0.

Trong mạch điện xoay chiều RLC nối tiếp, hệ số công suất cos(φ) được tính bằng công thức cos(φ) = R/Z, trong đó R là điện trở thuần và Z là tổng trở của mạch. Hệ số công suất biểu thị tỷ lệ giữa công suất tiêu thụ thực tế trên điện trở và công suất biểu kiến của mạch.

Điều kiện để xảy ra cộng hưởng điện trong mạch RLC nối tiếp là dung kháng Z_C bằng cảm kháng Z_L (Z_C = Z_L). Khi đó, tổng trở của mạch đạt giá trị nhỏ nhất (Z = R), và dòng điện trong mạch đạt giá trị lớn nhất, cùng pha với điện áp.

Trong hệ SI, đơn vị của công và năng lượng là Joule (J). Watt (W) là đơn vị của công suất, Newton (N) là đơn vị của lực, và Pascal (Pa) là đơn vị của áp suất.

Sợi quang học hoạt động dựa trên hiện tượng phản xạ toàn phần. Ánh sáng truyền trong sợi quang bằng cách phản xạ toàn phần liên tục tại mặt phân cách giữa lõi và vỏ sợi quang, giúp truyền tín hiệu đi xa mà ít bị suy hao. Gương phẳng dựa trên phản xạ thông thường, thấu kính và kính lúp dựa trên khúc xạ ánh sáng.

Định luật khúc xạ ánh sáng phát biểu rằng: Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới (mặt phẳng chứa tia tới và pháp tuyến tại điểm tới) và nằm ở phía bên kia pháp tuyến so với tia tới. Tỷ số sin góc tới (sini) và sin góc khúc xạ (sinr) là một hằng số bằng tỷ số chiết suất tuyệt đối của môi trường khúc xạ (n2) và môi trường tới (n1): sini/sinr = n2/n1.