Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kỹ thuật lạnh – Đề 7

Hệ thống xả đá tự động (defrost system) là phương pháp phổ biến nhất để loại bỏ băng tuyết tích tụ trên dàn lạnh, đảm bảo hiệu suất trao đổi nhiệt và ngăn ngừa tắc nghẽn do băng. Các phương pháp khác không trực tiếp giải quyết vấn đề đóng băng.

Đồng được ưa chuộng làm ống dẫn môi chất lạnh nhờ khả năng dẫn nhiệt cao, dễ gia công, và chống ăn mòn tốt với nhiều loại môi chất lạnh. Thép có thể bị ăn mòn, nhôm mềm hơn và PVC không chịu được áp suất và nhiệt độ cao của hệ thống lạnh.

Máy nén trục vít thường hoạt động êm ái hơn, ít rung động và có tuổi thọ cao hơn so với máy nén piston, đặc biệt trong các ứng dụng công nghiệp lớn và liên tục. Về giá thành và kích thước, máy nén piston có thể có lợi thế ở công suất nhỏ.

Khi sử dụng môi chất lạnh dễ cháy, an toàn cháy nổ là yếu tố quan trọng nhất. Hệ thống thông gió tốt giúp giảm nồng độ môi chất lạnh trong không khí nếu có rò rỉ, và hệ thống phát hiện rò rỉ sớm cảnh báo nguy cơ cháy nổ. Các yếu tố khác cũng quan trọng nhưng không bằng an toàn cháy nổ.

Tăng tốc độ lưu thông không khí (hoặc chất lỏng cần làm lạnh) qua dàn bay hơi giúp tăng cường quá trình trao đổi nhiệt, do đó tăng hiệu suất làm lạnh của dàn bay hơi. Các phương pháp khác thường làm giảm hiệu suất hoặc không liên quan trực tiếp.

Quá nhiệt (superheat) là trạng thái mà hơi môi chất lạnh sau khi bay hơi hoàn toàn được làm nóng thêm một chút so với nhiệt độ bay hơi. Điều này đảm bảo rằng môi chất lạnh vào máy nén là hơi hoàn toàn, tránh gây hư hỏng máy nén do lỏng môi chất.

Dàn ngưng tụ (condenser) là bộ phận trao đổi nhiệt, tại đó môi chất lạnh ở trạng thái hơi nóng và áp suất cao nhả nhiệt ra môi trường (thường là không khí hoặc nước) và ngưng tụ thành chất lỏng.

CO2 (Carbon Dioxide, R-744) là một môi chất lạnh tự nhiên, có GWP và ODP bằng 0, đang được quan tâm và sử dụng ngày càng nhiều do tính thân thiện với môi trường. Các môi chất lạnh khác như R-404A, R-22, R-134a là môi chất lạnh tổng hợp.

Máy nén xoắn ốc (scroll compressor) được ưa chuộng trong điều hòa không khí ô tô do thiết kế nhỏ gọn, hoạt động êm ái, hiệu suất tốt và có thể hoạt động ổn định ở tốc độ cao, phù hợp với điều kiện vận hành của xe.

Đo nhiệt độ bề mặt ống không phải là phương pháp trực tiếp để phát hiện rò rỉ môi chất lạnh. Các phương pháp phổ biến khác bao gồm sử dụng đèn halogen (phản ứng với môi chất chứa halogen), bọt xà phòng (tạo bọt tại vị trí rò rỉ), và máy dò rò rỉ điện tử (phát hiện nồng độ môi chất trong không khí).

Hệ số hiệu suất lạnh (COP - Coefficient of Performance) là thước đo hiệu quả năng lượng của hệ thống lạnh, được định nghĩa là tỷ số giữa công suất làm lạnh và công suất tiêu thụ của máy nén. COP càng cao, hệ thống càng hiệu quả.

Điều khiển biến tần (inverter control) là phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất để điều chỉnh công suất lạnh trong hệ thống VRV/VRF. Biến tần thay đổi tốc độ máy nén, từ đó điều chỉnh lưu lượng môi chất lạnh và công suất làm lạnh một cách liên tục và chính xác, tiết kiệm năng lượng.

'Hồi dầu' (oil return) là quá trình đảm bảo dầu bôi trơn máy nén, sau khi bị cuốn theo môi chất lạnh và tuần hoàn trong hệ thống, được đưa trở lại máy nén để bôi trơn và làm mát các bộ phận chuyển động. Hồi dầu tốt là yếu tố quan trọng để máy nén hoạt động ổn định và bền bỉ.

R-290 (Propane) là một hydrocarbon (HC) tự nhiên, có GWP rất thấp (khoảng 3), ít gây ảnh hưởng đến biến đổi khí hậu. R-22 và R-410A là các môi chất lạnh tổng hợp có GWP cao hơn đáng kể.

Máy nén hoạt động quá công suất không phải là một 'vấn đề' mà là trạng thái hoạt động bình thường khi hệ thống cần công suất làm lạnh lớn. Các vấn đề thường gặp khác bao gồm rò rỉ môi chất lạnh, dàn ngưng tụ bị quá nhiệt (do nghẹt, quạt hỏng), và môi chất lạnh bị nhiễm ẩm (gây ăn mòn, tắc nghẽn).

Máy nén ly tâm (centrifugal compressor) có khả năng xử lý lưu lượng môi chất lạnh lớn và đạt công suất lạnh rất cao, phù hợp cho các ứng dụng công nghiệp lớn và hệ thống điều hòa trung tâm quy mô lớn. Các loại máy nén khác thường có giới hạn về công suất.

Máy nén là thành phần chính trong hệ thống lạnh nén hơi, có nhiệm vụ hút môi chất lạnh ở áp suất thấp, nhiệt độ thấp (trạng thái hơi) và nén lên áp suất cao, nhiệt độ cao trước khi đẩy vào bình ngưng tụ.

Quá trình ngưng tụ đẳng áp (áp suất không đổi) là quá trình môi chất lạnh nhả nhiệt và chuyển từ trạng thái hơi sang lỏng, do đó nhiệt độ giảm xuống trong quá trình này để loại bỏ nhiệt.

Bình chứa cao áp (receiver) được lắp đặt sau dàn ngưng tụ và trước van tiết lưu, có chức năng chứa môi chất lạnh lỏng sau khi ngưng tụ. Bình chứa cao áp cũng giúp ổn định lưu lượng môi chất lạnh và đảm bảo cung cấp môi chất lỏng hoàn toàn cho van tiết lưu.

Van tiết lưu nhiệt (TXV - Thermostatic Expansion Valve) có khả năng tự động điều chỉnh lưu lượng môi chất lạnh dựa trên độ quá nhiệt của hơi môi chất lạnh tại đầu ra dàn bay hơi, phù hợp cho hệ thống lớn và yêu cầu điều khiển chính xác.

Độ quá lạnh (subcooling) là trạng thái môi chất lạnh lỏng được làm lạnh thêm dưới nhiệt độ ngưng tụ. Subcooling giúp đảm bảo môi chất lạnh vào van tiết lưu là chất lỏng hoàn toàn, tránh hiện tượng tạo bọt khí (flash gas) làm giảm hiệu suất và gây tiếng ồn.

Hệ thống lạnh hấp thụ sử dụng nhiệt năng thay vì công cơ học để vận hành. Nguồn nhiệt thường được sử dụng là nhiệt thải công nghiệp, năng lượng mặt trời hoặc khí đốt tự nhiên, giúp tiết kiệm điện năng và tận dụng nguồn nhiệt dư thừa.

Tủ lạnh hấp thụ hoạt động dựa trên khả năng hấp thụ và giải hấp thụ của môi chất lạnh trong dung dịch hấp thụ, thường là amoniac trong nước hoặc lithium bromide trong nước. Quá trình này tạo ra sự thay đổi áp suất và nhiệt độ cần thiết cho chu trình lạnh.

Để kiểm tra lượng môi chất lạnh và nạp thêm khi cần thiết, kỹ thuật viên thường đo áp suất hệ thống (áp suất hút và áp suất đẩy) và độ quá nhiệt (superheat) tại đầu ra dàn bay hơi, độ quá lạnh (subcooling) tại đầu ra dàn ngưng tụ. Các thông số này giúp đánh giá chính xác tình trạng nạp môi chất lạnh.

Van tiết lưu (expansion valve) có chức năng giảm áp suất của môi chất lạnh lỏng từ áp suất ngưng tụ cao xuống áp suất bay hơi thấp trước khi vào dàn bay hơi. Quá trình giảm áp suất này làm giảm nhiệt độ môi chất lạnh, tạo điều kiện cho quá trình bay hơi và hấp thụ nhiệt.

Hệ thống lạnh nhiều cấp (ví dụ: nén hai cấp) được sử dụng khi tỷ số nén (tỷ số áp suất đầu ra và đầu vào máy nén) quá cao. Nén nhiều cấp giúp giảm công nén, giảm nhiệt độ xả và cải thiện hiệu suất làm lạnh tổng thể, đặc biệt ở nhiệt độ bay hơi thấp.

Bình tách lỏng (accumulator) được lắp đặt trên đường hút của máy nén, có chức năng tách hơi và lỏng môi chất lạnh. Nếu có môi chất lạnh ở trạng thái lỏng chưa bay hơi hết từ dàn bay hơi, bình tách lỏng sẽ giữ lại và chỉ cho hơi môi chất lạnh đi vào máy nén, bảo vệ máy nén khỏi hư hỏng do 'va đập lỏng'.

Kỹ thuật lạnh chủ yếu được sử dụng trong các ứng dụng làm lạnh và bảo quản lạnh, như bảo quản thực phẩm, điều hòa không khí, y tế. Sản xuất điện không phải là ứng dụng trực tiếp của kỹ thuật lạnh, mặc dù một số nhà máy điện có thể sử dụng hệ thống làm mát.

Bình tách dầu (oil separator) được lắp đặt sau máy nén để tách dầu bôi trơn máy nén lẫn vào hơi môi chất lạnh. Dầu bôi trơn nếu tuần hoàn trong hệ thống có thể làm giảm hiệu suất trao đổi nhiệt và gây tắc nghẽn.

R-134a là một Hydrofluorocarbon (HFC), được sử dụng rộng rãi do không gây suy giảm tầng ozone và có hiệu suất làm lạnh tốt trong các ứng dụng dân dụng và ô tô. Amoniac (NH3) thường dùng trong công nghiệp, CFC bị cấm do ảnh hưởng đến tầng ozone, và Hydrocarbon (HC) dễ cháy nổ.