Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Sinh học đại cương – Đề 4

Enzyme là chất xúc tác sinh học và hoạt động tối ưu trong một phạm vi pH và nhiệt độ cụ thể. Vượt ra ngoài phạm vi tối ưu này, hoạt tính enzyme giảm hoặc mất hoàn toàn do cấu trúc protein của enzyme bị biến đổi (biến tính).

Liên kết phosphodiester là liên kết cộng hóa trị tạo thành 'xương sống' của chuỗi DNA và RNA, kết nối nhóm phosphate của một nucleotide với đường deoxyribose (hoặc ribose) của nucleotide tiếp theo. Liên kết peptide liên kết amino acid trong protein, glycosidic liên kết monosaccharide trong carbohydrate, ion là liên kết giữa ion.

Vi sinh vật (vi khuẩn, nấm) đóng vai trò thiết yếu trong phân giải chất hữu cơ (phân hủy xác sinh vật, chất thải) và trong chu trình nitơ (cố định nitơ, nitrat hóa, phản nitrat hóa), các quá trình quan trọng để tái chế vật chất trong hệ sinh thái.

Hệ sinh thái là một đơn vị sinh thái bao gồm quần xã sinh vật (tập hợp các sinh vật sống) và môi trường vô sinh của chúng (ví dụ: khí hậu, đất, nước) tương tác với nhau, tạo thành một hệ thống chức năng.

Mô biểu bì có chức năng bảo vệ, hấp thụ, bài tiết, bao phủ bề mặt cơ thể, lót các khoang rỗng và ống dẫn. Mô liên kết nâng đỡ và liên kết các mô khác, mô cơ tạo ra vận động, mô thần kinh truyền dẫn xung thần kinh.

Quang hợp là quá trình thực vật sử dụng năng lượng ánh sáng, nước và CO2 để tạo ra glucose (năng lượng hóa học) và oxy. Hô hấp tế bào giải phóng năng lượng từ glucose, lên men là quá trình phân giải glucose kỵ khí, tiêu hóa phân giải thức ăn.

Mô mỡ (mô liên kết đặc biệt) chứa các tế bào mỡ (adipocyte) có chức năng chính là dự trữ năng lượng dưới dạng triglyceride (chất béo). Mô sụn nâng đỡ, mô xương tạo khung xương, mô máu vận chuyển chất.

Cân bằng nội môi là khả năng của cơ thể duy trì sự ổn định của môi trường bên trong (ví dụ: nhiệt độ, pH, nồng độ chất) bất chấp sự thay đổi của môi trường bên ngoài, đảm bảo các quá trình sinh lý diễn ra bình thường. Sinh trưởng, sinh sản, cảm ứng là các đặc tính khác của sinh vật.

Tế bào B là tế bào lympho của hệ miễn dịch dịch thể, khi được kích hoạt sẽ biệt hóa thành tế bào plasma và sản xuất kháng thể. Kháng thể là protein đặc hiệu nhận diện và vô hiệu hóa kháng nguyên (chất lạ).

NADPH (Nicotinamide adenine dinucleotide phosphate) là phân tử vận chuyển electron chính trong pha sáng của quang hợp, mang electron năng lượng cao từ quá trình quang phân ly nước đến chu trình Calvin để tổng hợp glucose. ATP là phân tử năng lượng, NADH vận chuyển electron trong hô hấp tế bào, chlorophyll là sắc tố quang hợp.

Tế bào là đơn vị cấu trúc và chức năng cơ bản của mọi sinh vật sống. Mô là tập hợp các tế bào giống nhau thực hiện chức năng chung, cơ quan là tập hợp các mô, và hệ cơ quan là tập hợp các cơ quan.

Cây phát sinh loài (cây tiến hóa) biểu diễn mối quan hệ tiến hóa giữa các loài hoặc nhóm sinh vật. Nhánh trên cây biểu thị dòng dõi tiến hóa và mối quan hệ họ hàng, các loài gần nhau trên cây có tổ tiên chung gần hơn.

Đột biến điểm là sự thay đổi một nucleotide đơn lẻ trong chuỗi DNA, bao gồm đột biến thay thế, thêm hoặc mất một nucleotide. Đột biến dịch khung do thêm/mất nucleotide không phải bội số của 3, lặp đoạn và đảo đoạn là đột biến cấu trúc NST.

Tế bào nhân sơ (ví dụ: vi khuẩn) không có nhân tế bào và các bào quan có màng bao bọc. Chúng có ribosome (nhưng khác ribosome nhân chuẩn), màng tế bào và DNA (nhưng DNA dạng vòng, không có màng nhân).

Nòi (chủng, giống) là đơn vị phân loại dưới loài, chỉ các quần thể trong cùng một loài có sự khác biệt về một số đặc điểm hình thái, sinh lý hoặc tập tính, nhưng vẫn có khả năng giao phối và sinh sản hữu tính. Loài là đơn vị phân loại cơ bản, giới là đơn vị lớn nhất, họ là đơn vị lớn hơn loài.

Acid nucleic (DNA và RNA) là phân tử sinh học chịu trách nhiệm lưu trữ và truyền đạt thông tin di truyền. Protein thực hiện nhiều chức năng, lipid cấu tạo màng tế bào và dự trữ năng lượng, carbohydrate cung cấp năng lượng và cấu trúc.

Cách ly thời gian (cách ly mùa vụ) là cơ chế cách ly sinh sản trước hợp tử, ngăn cản sự lai giống do hai loài có thời gian sinh sản khác nhau (ví dụ: mùa sinh sản khác nhau, thời gian hoạt động khác nhau trong ngày). Các cách ly khác liên quan đến tập tính, cấu trúc cơ quan sinh sản hoặc môi trường sống.

Feedback âm tính (điều hòa ngược âm tính) là cơ chế điều hòa phổ biến trong sinh học, trong đó sản phẩm cuối cùng của một con đường chuyển hóa có tác dụng ức chế enzyme đầu tiên của con đường đó, giúp duy trì sự ổn định nội môi và ngăn chặn sự tích lũy quá mức sản phẩm.

Thành tế bào thực vật là lớp vỏ cứng bên ngoài màng tế bào, cấu tạo từ cellulose, giúp duy trì hình dạng tế bào, bảo vệ tế bào khỏi áp lực cơ học và áp suất thẩm thấu. Màng tế bào điều chỉnh chất ra vào, không bào dự trữ chất, lục lạp thực hiện quang hợp.

Chọn lọc tự nhiên là quá trình mà các cá thể có đặc điểm thích nghi tốt hơn với môi trường có khả năng sống sót và sinh sản cao hơn, truyền lại những đặc điểm có lợi cho thế hệ sau. Đây là cơ chế chính của tiến hóa.

Dòng năng lượng trong hệ sinh thái là một chiều, bắt đầu từ năng lượng mặt trời, được sinh vật sản xuất chuyển hóa thành năng lượng hóa học, sau đó chuyển qua các bậc dinh dưỡng trong chuỗi thức ăn. Năng lượng mất dần qua mỗi bậc dưới dạng nhiệt.

Trong kỳ sau của nguyên phân, các nhiễm sắc tử chị em (nhiễm sắc thể kép) tách nhau ra và di chuyển về hai cực đối diện của tế bào, nhờ đó mỗi tế bào con sẽ nhận được bộ nhiễm sắc thể giống hệt tế bào mẹ.

Sinh vật sản xuất (sinh vật tự dưỡng) là thực vật, tảo và một số vi khuẩn có khả năng tự tổng hợp chất hữu cơ từ chất vô cơ thông qua quang hợp hoặc hóa tổng hợp, tạo ra nguồn năng lượng ban đầu cho hệ sinh thái.

Di truyền liên kết gen xảy ra khi các gen nằm trên cùng một nhiễm sắc thể và có xu hướng di truyền cùng nhau trong quá trình giảm phân, trái ngược với quy luật phân ly độc lập của Mendel. Gen là đơn vị di truyền, locus là vị trí gen trên NST, allele là các dạng khác nhau của gen.

Ribosome là bào quan thực hiện chức năng tổng hợp protein (dịch mã) từ mRNA. Lipid được tổng hợp ở lưới nội chất trơn, carbohydrate và DNA được tổng hợp bởi các enzyme khác.

Ở sinh vật nhân sơ, điều hòa hoạt động gen chủ yếu diễn ra ở giai đoạn phiên mã, kiểm soát việc DNA được phiên mã thành RNA thông tin (mRNA) hay không. Các giai đoạn khác cũng có điều hòa nhưng ít quan trọng hơn.

Sự hình thành loài mới (quá trình hình thành loài) thường xảy ra do tác động của chọn lọc tự nhiên (tích lũy các biến dị có lợi) kết hợp với cách ly sinh sản (ngăn cản dòng gen giữa các quần thể), dẫn đến sự phân hóa vốn gen và cuối cùng là hình thành loài mới.

Chuỗi chuyền electron và hóa thẩm thấu là giai đoạn cuối cùng của hô hấp tế bào, diễn ra ở màng trong ti thể, tạo ra phần lớn ATP (khoảng 32-34 ATP) thông qua quá trình phosphoryl hóa oxy hóa. Đường phân và chu trình Krebs tạo ra ít ATP hơn.

Vùng ven bờ (vùng nước nông gần bờ) nhận được nhiều ánh sáng mặt trời nhất, giàu chất dinh dưỡng từ đất liền, tạo điều kiện cho quang hợp mạnh mẽ và có năng suất sinh học cao nhất trong hệ sinh thái dưới nước. Các vùng khác ít ánh sáng hoặc chất dinh dưỡng hơn.

Tế bào mạch gỗ (xylem) là thành phần của mô gỗ, có chức năng vận chuyển nước và chất khoáng hòa tan từ rễ lên các bộ phận khác của cây, đặc biệt là lá. Tế bào mạch rây (phloem) vận chuyển chất hữu cơ (sản phẩm quang hợp) từ lá đến các bộ phận khác.