Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kế toán quốc tế – Đề 6

Hài hòa hóa không nhất thiết là áp dụng chung một chuẩn mực duy nhất, mà là quá trình giảm thiểu sự khác biệt lớn giữa các chuẩn mực, tăng cường tính so sánh và hiểu biết lẫn nhau giữa các báo cáo tài chính lập theo các chuẩn mực khác nhau.

Rủi ro chuyển đổi phát sinh khi giá trị tài sản ròng của công ty con ở nước ngoài (tài sản trừ nợ phải trả) biến động do thay đổi tỷ giá hối đoái khi báo cáo tài chính của công ty con được chuyển đổi sang đồng tiền báo cáo của công ty mẹ để hợp nhất.

Mặc dù IFRS nhấn mạnh sử dụng giá trị hợp lý, nhưng việc xác định giá trị này, đặc biệt đối với một số loại tài sản hoặc ở một số quốc gia, có thể gặp khó khăn do thiếu thị trường hoạt động, dữ liệu tin cậy, hoặc cần nhiều xét đoán chủ quan, dẫn đến thiếu nhất quán và khó so sánh.

Giao dịch bằng ngoại tệ xảy ra khi một công ty thực hiện giao dịch mua, bán, vay, cho vay... mà đồng tiền giao dịch không phải là đồng tiền chức năng của công ty đó.

Nguyên tắc hoạt động liên tục giả định rằng doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động trong tương lai gần. Tuy nhiên, ở các thị trường mới nổi, sự bất ổn kinh tế, chính trị, rủi ro pháp lý và cạnh tranh cao hơn có thể làm tăng nguy cơ doanh nghiệp không thể tiếp tục hoạt động, do đó, việc đánh giá khả năng hoạt động liên tục trở nên quan trọng và phức tạp hơn.

IASB (Ủy ban Chuẩn mực Kế toán Quốc tế) là tổ chức chịu trách nhiệm phát triển và ban hành IFRS.

Văn hóa, đặc biệt là mức độ né tránh rủi ro và chủ nghĩa cá nhân/tập thể, ảnh hưởng lớn đến mức độ thận trọng (conservatism) trong kế toán. Các quốc gia có văn hóa né tránh rủi ro cao thường có xu hướng thận trọng hơn trong ghi nhận lợi nhuận và tài sản, cũng như ghi nhận sớm chi phí và nợ phải trả.

Số hóa đang cách mạng hóa kế toán quốc tế, từ việc sử dụng phần mềm kế toán đám mây, trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain đến big data. Các công nghệ này giúp tự động hóa quy trình, tăng tốc độ xử lý, cải thiện độ chính xác, cung cấp thông tin theo thời gian thực, và mở ra nhiều cơ hội mới cho phân tích dữ liệu và báo cáo thông minh.

Thuế quốc tế tập trung vào các vấn đề thuế thu nhập doanh nghiệp phát sinh từ hoạt động kinh doanh quốc tế, bao gồm thuế đối với công ty đa quốc gia, thu nhập từ đầu tư nước ngoài, giao dịch xuyên biên giới, và các vấn đề như chuyển giá, thuế tại nguồn, hiệp định tránh đánh thuế hai lần.

Tính minh bạch của thông tin tài chính, đặc biệt là trong bối cảnh quốc tế, là yếu tố then chốt để thu hút vốn đầu tư. Báo cáo tài chính minh bạch giúp nhà đầu tư đánh giá rủi ro và cơ hội chính xác hơn, từ đó tăng cường niềm tin và sẵn sàng đầu tư, làm giảm chi phí vốn cho doanh nghiệp và thúc đẩy dòng vốn quốc tế.

Kiểm toán hợp nhất phức tạp hơn do sự khác biệt về chuẩn mực kế toán (IFRS, US GAAP, chuẩn mực quốc gia khác) và chuẩn mực kiểm toán (ISA, chuẩn mực quốc gia khác) giữa các quốc gia nơi công ty con hoạt động, cùng với các vấn đề về chuyển đổi báo cáo tài chính và rủi ro gian lận ở các đơn vị nước ngoài.

IAS 21 (nay là IFRS chuẩn mực về tỷ giá hối đoái) quy định về cách hạch toán các giao dịch bằng ngoại tệ, cách chuyển đổi báo cáo tài chính của các đơn vị ở nước ngoài sang đồng tiền trình bày, và cách ghi nhận ảnh hưởng của biến động tỷ giá hối đoái.

Rủi ro giao dịch phát sinh khi có sự biến động tỷ giá hối đoái từ thời điểm giao dịch phát sinh đến thời điểm thanh toán, gây ra lãi hoặc lỗ tỷ giá.

Phương pháp tỷ giá hiện hành thường áp dụng khi công ty con hoạt động độc lập và đồng tiền chức năng là đồng tiền địa phương. Khi đó, rủi ro tỷ giá chủ yếu ảnh hưởng đến giá trị thuần tài sản của công ty con.

Nhận thức về phát triển bền vững, biến đổi khí hậu, bất bình đẳng xã hội... ngày càng tăng cao, kéo theo đó là yêu cầu về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR) và báo cáo về các tác động môi trường và xã hội. Nhà đầu tư và các bên liên quan ngày càng quan tâm đến thông tin phi tài chính này để đánh giá toàn diện hơn về rủi ro và cơ hội của doanh nghiệp.

Hệ thống pháp luật (common law vs. civil law), mức độ thực thi pháp luật, sự độc lập của tòa án, và chế tài xử phạt có ảnh hưởng lớn đến môi trường kế toán. Ở các quốc gia có hệ thống pháp luật mạnh và thực thi hiệu quả, chuẩn mực kế toán thường được tuân thủ nghiêm ngặt hơn, và báo cáo tài chính đáng tin cậy hơn.

IFAC (Liên đoàn Kế toán viên Quốc tế) thông qua Ủy ban Chuẩn mực Kiểm toán và Đảm bảo Quốc tế (IAASB) là tổ chức chịu trách nhiệm phát triển và ban hành ISA.

IFAC thông qua Ủy ban Chuẩn mực Đạo đức cho Kế toán viên Quốc tế (IESBA) phát triển và ban hành Bộ Quy tắc Đạo đức Nghề nghiệp Kế toán Quốc tế, được sử dụng làm chuẩn mực đạo đức cho kế toán viên trên toàn thế giới.

Trong môi trường lạm phát cao, đặc biệt là siêu lạm phát, giá trị danh nghĩa của tiền tệ giảm nhanh chóng. Kế toán truyền thống dựa trên chi phí lịch sử có thể không phản ánh đúng tình hình tài chính và kết quả kinh doanh thực tế. Kế toán lạm phát ra đời để điều chỉnh các báo cáo tài chính cho ảnh hưởng của lạm phát.

IFRS thường được mô tả là 'dựa trên nguyên tắc' (principles-based), cho phép nhiều xét đoán hơn, trong khi US GAAP 'dựa trên quy tắc' (rules-based) và chi tiết hơn, mang tính pháp lý cao hơn.

Trong môi trường quốc tế phức tạp, kế toán viên thường xuyên phải đối mặt với xung đột lợi ích. Họ có thể chịu áp lực từ ban quản lý, cổ đông, hoặc các bên liên quan khác để đưa ra các quyết định hoặc báo cáo tài chính có lợi cho một bên, nhưng có thể không khách quan hoặc vi phạm chuẩn mực đạo đức. Duy trì tính độc lập, khách quan và trung thực là thách thức đạo đức lớn nhất.

Phương pháp tỷ giá tạm thời thường được áp dụng khi đồng tiền chức năng của công ty con không phải là đồng tiền địa phương mà là đồng tiền của công ty mẹ hoặc đồng tiền báo cáo. Trong trường hợp này, công ty con được coi là phần mở rộng của công ty mẹ, và báo cáo tài chính cần phản ánh như thể các giao dịch được thực hiện trực tiếp bằng đồng tiền báo cáo.

Đồng tiền chức năng là đồng tiền của môi trường kinh tế chủ yếu mà đơn vị hoạt động. Đây là đồng tiền mà đơn vị chủ yếu tạo ra và sử dụng tiền, và nó có thể khác với đồng tiền của quốc gia nơi đơn vị đặt trụ sở hoặc đồng tiền báo cáo.

OECD, mặc dù không trực tiếp ban hành chuẩn mực kế toán, nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra các hướng dẫn và khuyến nghị về thuế quốc tế, đặc biệt là trong vấn đề chuyển giá và xói mòn cơ sở thuế, chuyển lợi nhuận (BEPS).

Báo cáo bộ phận giúp người sử dụng báo cáo tài chính hiểu rõ hơn về hiệu quả hoạt động và tiềm năng tăng trưởng của các mảng kinh doanh hoặc khu vực địa lý khác nhau mà công ty đa quốc gia hoạt động, từ đó đánh giá rủi ro và cơ hội đầu tư tốt hơn.

Nguyên tắc 'trình bày trung thực và hợp lý' là nền tảng của IFRS. Nó nhấn mạnh rằng mục tiêu cao nhất của báo cáo tài chính là cung cấp thông tin hữu ích cho người sử dụng, và đôi khi, để đạt được mục tiêu này, cần ưu tiên bản chất kinh tế hơn hình thức pháp lý, và có thể cần xét đoán vượt ra ngoài các quy định chi tiết.

Để hợp nhất báo cáo tài chính, các báo cáo của công ty con có đồng tiền chức năng khác phải được chuyển đổi sang đồng tiền trình bày của công ty mẹ thông qua quy trình chuyển đổi tỷ giá hối đoái.

Trách nhiệm giải trình trong kế toán quốc tế, cũng như kế toán nói chung, vượt ra ngoài việc tuân thủ pháp luật và chuẩn mực. Nó bao gồm nghĩa vụ rộng lớn hơn của nhà quản lý đối với các bên liên quan, đảm bảo tính minh bạch, trung thực và hợp lý của thông tin tài chính.

Mục tiêu chính của chuyển giá thường là tối ưu hóa thuế cho toàn tập đoàn, bằng cách định giá giao dịch nội bộ sao cho lợi nhuận được chuyển đến các quốc gia có thuế suất thấp và chi phí được ghi nhận ở các quốc gia có thuế suất cao.

Mặc dù có những thách thức khác, nhưng sự khác biệt về văn hóa, hệ thống pháp lý, thể chế kinh tế và mức độ phát triển thị trường vốn giữa các quốc gia là rào cản lớn nhất trong việc áp dụng và thực thi IFRS một cách thống nhất trên toàn cầu.