Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Bảo hiểm trong thương mại quốc tế – Đề 8

Sự khác biệt chính giữa 'franchise' (mức miễn thường có ngưỡng) và 'deductible' (mức miễn thường khấu trừ) nằm ở cách áp dụng mức miễn thường. Với franchise, nếu tổn thất VƯỢT QUÁ mức franchise, công ty bảo hiểm sẽ bồi thường TOÀN BỘ tổn thất (tính từ đồng đầu tiên). Với deductible, công ty bảo hiểm chỉ bồi thường phần tổn thất VƯỢT QUÁ mức deductible, người được bảo hiểm tự chịu phần deductible. Do đó, franchise có ngưỡng, còn deductible là mức khấu trừ.

Bảo hiểm rủi ro chính trị được thiết kế đặc biệt để bảo vệ các doanh nghiệp và nhà đầu tư quốc tế khỏi các rủi ro phát sinh từ hành động chính trị, bao gồm quốc hữu hóa, trưng thu, hạn chế chuyển đổi ngoại tệ, chiến tranh, bạo loạn và các sự kiện chính trị khác.

Tổn thất riêng (particular average) trong bảo hiểm hàng hải đề cập đến tổn thất chỉ ảnh hưởng đến một phần cụ thể của hàng hóa hoặc quyền lợi bảo hiểm, và không phải là tổn thất chung. Nó là tổn thất ngẫu nhiên, không cố ý, và chỉ ảnh hưởng đến lợi ích của một bên cụ thể, không phải lợi ích chung của toàn bộ hành trình hoặc các bên liên quan khác.

Điều khoản FPA (Free from Particular Average) là một mức độ bảo hiểm hạn chế trong bảo hiểm hàng hải, chỉ bồi thường cho tổn thất toàn bộ thực tế (actual total loss), tổn thất toàn bộ ước tính (constructive total loss) và tổn thất chung, loại trừ các tổn thất bộ phận trừ khi tàu bị mắc cạn, cháy hoặc đắm.

Bảo hiểm tín dụng thương mại được thiết kế đặc biệt để bảo vệ người bán khỏi rủi ro không thanh toán do các yếu tố thương mại của người mua, bao gồm cả phá sản và mất khả năng thanh toán.

Quyền lợi bảo hiểm (insurable interest) là một nguyên tắc cơ bản của bảo hiểm, yêu cầu người mua bảo hiểm phải có một mối quan hệ tài chính hoặc lợi ích hợp pháp đối với đối tượng được bảo hiểm. Quyền lợi này phải tồn tại cả tại thời điểm hợp đồng bảo hiểm được ký kết (để chứng minh mục đích bảo hiểm hợp pháp) và tại thời điểm xảy ra tổn thất (để chứng minh rằng người được bảo hiểm thực sự chịu tổn thất tài chính).

Thời gian chờ bồi thường (waiting period hoặc franchise) trong bảo hiểm tín dụng thương mại là một khoảng thời gian quy định sau khi một sự kiện tổn thất (ví dụ: người mua không thanh toán) xảy ra, trong đó người được bảo hiểm phải tự chịu trách nhiệm trước khi yêu cầu bồi thường được chấp nhận và thanh toán. Mục đích là để loại trừ các yêu cầu bồi thường nhỏ hoặc không đáng kể.

Người môi giới bảo hiểm hoạt động như một trung gian độc lập, đại diện cho người mua bảo hiểm (doanh nghiệp xuất nhập khẩu) để tìm kiếm, so sánh và thương lượng các điều khoản và phí bảo hiểm tốt nhất từ nhiều công ty bảo hiểm khác nhau. Họ không làm việc cho một công ty bảo hiểm cụ thể mà phục vụ lợi ích của khách hàng mua bảo hiểm.

Rủi ro chiến tranh và đình công thường được coi là rủi ro đặc biệt và thường không được bao gồm trong bảo hiểm hàng hóa tiêu chuẩn. Các rủi ro khác như cháy nổ, thiên tai (trong một mức độ nhất định) và trộm cắp thường nằm trong phạm vi bảo hiểm hàng hóa thông thường, mặc dù phạm vi bảo hiểm cụ thể có thể khác nhau tùy thuộc vào điều khoản hợp đồng.

Thư bảo lãnh (LOI) trong vận tải biển thường được sử dụng khi người nhận hàng muốn nhận hàng mà không xuất trình được vận đơn gốc (B/L). Trong trường hợp này, người nhận hàng phát hành LOI cam kết bồi thường cho hãng tàu nếu có bất kỳ khiếu nại hoặc tổn thất nào phát sinh do việc giao hàng không có vận đơn gốc. LOI không thay thế hợp đồng bảo hiểm mà chỉ là một cam kết bồi thường rủi ro phát sinh trong tình huống cụ thể.

Ngân hàng thường yêu cầu bảo hiểm như một biện pháp giảm thiểu rủi ro khi cấp tín dụng thư (L/C). Bảo hiểm tín dụng thương mại bảo vệ ngân hàng và người xuất khẩu khỏi rủi ro không thanh toán, trong khi bảo hiểm hàng hóa bảo vệ giá trị hàng hóa trong quá trình vận chuyển. Tùy thuộc vào điều khoản L/C và loại hình giao dịch, ngân hàng có thể yêu cầu một trong hai hoặc cả hai loại bảo hiểm này.

Giấy chứng nhận bảo hiểm là bằng chứng về việc bảo hiểm đã được mua và thường được phát hành bởi công ty bảo hiểm trực tiếp cung cấp bảo hiểm hoặc bởi người môi giới bảo hiểm thay mặt cho công ty bảo hiểm.

Tổn thất chung là một nguyên tắc quan trọng trong bảo hiểm hàng hải, liên quan đến việc phân bổ chi phí tổn thất phát sinh do hành động tự nguyện và hợp lý để cứu tàu và hàng hóa khỏi nguy hiểm chung. Nguyên tắc này không áp dụng cho các loại bảo hiểm khác được liệt kê.

Bảo hiểm hàng hải thường bao gồm các rủi ro thông thường trong vận chuyển biển, nhưng rủi ro chiến tranh và đình công thường được coi là rủi ro đặc biệt và cần được bảo hiểm bổ sung thông qua điều khoản mở rộng trong bảo hiểm hàng hải.

Mặc dù được gọi là 'all risks' (mọi rủi ro), điều khoản này trong bảo hiểm hàng hóa không thực sự bao gồm mọi rủi ro có thể xảy ra. Nó bao gồm tất cả các rủi ro tổn thất hoặc hư hỏng ngẫu nhiên từ bên ngoài, ngoại trừ các điều khoản loại trừ được liệt kê rõ ràng trong hợp đồng bảo hiểm (ví dụ: chiến tranh, đình công, hành động cố ý của người được bảo hiểm, hao hụt tự nhiên, v.v.).

Bảo hiểm tín dụng thương mại không chỉ bảo vệ khỏi rủi ro không thanh toán do phá sản mà còn có thể bao gồm rủi ro 'từ chối nhận hàng' (rejection risk) từ người mua. Nếu người mua từ chối nhận hàng do biến động giá cả thị trường (một rủi ro thương mại), bảo hiểm tín dụng thương mại có thể bồi thường cho người bán.

Người giám định tổn thất chung (average adjuster) là chuyên gia độc lập, có vai trò quan trọng trong việc xử lý tổn thất chung trong bảo hiểm hàng hải. Họ có nhiệm vụ thu thập thông tin, phân tích và tính toán các chi phí tổn thất chung, sau đó phân bổ các chi phí này một cách công bằng cho các bên liên quan (chủ tàu, chủ hàng, v.v.) theo nguyên tắc tổn thất chung.

Tổn thất toàn bộ ước tính (constructive total loss) xảy ra khi hàng hóa hoặc tàu không bị mất hoàn toàn về mặt vật lý, nhưng chi phí để sửa chữa, phục hồi hoặc tiếp tục hành trình vượt quá giá trị bảo hiểm của nó. Trong trường hợp này, về mặt kinh tế, nó được coi là tổn thất toàn bộ.

Tình hình kinh tế vĩ mô của quốc gia xuất khẩu ít ảnh hưởng trực tiếp đến phí bảo hiểm hàng hóa. Các yếu tố chính ảnh hưởng đến phí bảo hiểm hàng hóa bao gồm loại hàng hóa (rủi ro cao hơn thì phí cao hơn), tuyến đường và phương thức vận tải (tuyến đường nguy hiểm hoặc phương thức vận tải rủi ro cao hơn thì phí cao hơn), và giá trị lô hàng (giá trị cao hơn thì phí bảo hiểm cao hơn).

Trong trường hợp tranh chấp bảo hiểm, thương lượng trực tiếp (negotiation) giữa người được bảo hiểm và công ty bảo hiểm thường là phương thức giải quyết tranh chấp được ưu tiên sử dụng đầu tiên. Nếu thương lượng không thành công, các phương thức giải quyết tranh chấp khác như hòa giải (mediation) và trọng tài thương mại (arbitration) có thể được sử dụng trước khi cuối cùng phải đưa ra tòa án. Tố tụng tại tòa án thường là biện pháp cuối cùng do chi phí và thời gian thường cao hơn.

Bảo hiểm trách nhiệm người vận chuyển (Carrier's Liability Insurance) được thiết kế để bảo vệ các công ty vận chuyển (hãng tàu, hãng hàng không, công ty logistics, v.v.) khỏi trách nhiệm pháp lý của họ đối với tổn thất hoặc hư hỏng hàng hóa mà họ chịu trách nhiệm trong quá trình vận chuyển theo hợp đồng vận tải. Đây là loại bảo hiểm khác với bảo hiểm hàng hóa, bảo hiểm hàng hóa bảo vệ chủ sở hữu hàng hóa, còn bảo hiểm trách nhiệm người vận chuyển bảo vệ người vận chuyển.

Đánh giá rủi ro người mua (buyer risk assessment) là một bước quan trọng trong bảo hiểm tín dụng thương mại. Công ty bảo hiểm cần đánh giá kỹ lưỡng khả năng thanh toán, lịch sử tín dụng, tình hình tài chính và uy tín của người mua nước ngoài để xác định mức độ rủi ro không thanh toán. Dựa trên đánh giá này, công ty bảo hiểm sẽ quyết định có chấp nhận bảo hiểm hay không và xác định mức phí bảo hiểm phù hợp với mức độ rủi ro.

Người được bảo hiểm, tức là bên có quyền lợi bảo hiểm và chịu tổn thất, có trách nhiệm chính trong việc thông báo tổn thất cho công ty bảo hiểm ngay khi phát hiện ra tổn thất để bắt đầu quá trình xử lý bồi thường.

Nguyên tắc bồi thường (indemnity) là nguyên tắc cơ bản của bảo hiểm, nhằm mục đích khôi phục người được bảo hiểm về tình trạng tài chính như trước khi tổn thất xảy ra, không cho phép họ kiếm lời từ sự kiện bảo hiểm. Các lựa chọn khác mô tả các nguyên tắc bảo hiểm khác (lựa chọn 3: quyền lợi bảo hiểm - insurable interest; lựa chọn 4: thế quyền - subrogation).

Thế quyền (subrogation) là quyền của công ty bảo hiểm sau khi đã bồi thường cho người được bảo hiểm, được phép đứng vào vị trí của người được bảo hiểm để đòi lại khoản tiền bồi thường đó từ bên thứ ba chịu trách nhiệm gây ra tổn thất. Mục đích là ngăn chặn người được bảo hiểm nhận được bồi thường gấp đôi (từ bảo hiểm và từ bên gây ra tổn thất).

CIF (Cost, Insurance and Freight) quy định người bán phải trả chi phí, bảo hiểm và cước phí vận chuyển hàng hóa đến cảng đích quy định. Do đó, người bán có nghĩa vụ mua bảo hiểm hàng hóa theo điều khoản này.

Cướp biển là một rủi ro hàng hải điển hình mà bảo hiểm hàng hóa thường bao gồm, chứ không phải là một điều kiện loại trừ chung. Các điều kiện loại trừ chung thường tập trung vào hành vi cố ý, bản chất hàng hóa, hoặc các sự kiện thiên tai lớn (tùy thuộc vào điều khoản cụ thể).

Institute Cargo Clauses (A) là điều khoản bảo hiểm hàng hóa rộng nhất, thường được gọi là bảo hiểm 'mọi rủi ro' (all risks). Nó bao gồm tất cả các rủi ro tổn thất hoặc hư hỏng đối với hàng hóa, ngoại trừ các điều khoản loại trừ được liệt kê cụ thể trong điều khoản (như chiến tranh, đình công, hành động cố ý của người được bảo hiểm, v.v.).

Bảo hiểm trong thương mại quốc tế mang lại nhiều lợi ích quan trọng như giảm thiểu rủi ro tài chính, tăng uy tín doanh nghiệp, và tạo điều kiện tiếp cận vốn. Tuy nhiên, bảo hiểm không đảm bảo lợi nhuận tối đa cho doanh nghiệp. Mục tiêu của bảo hiểm là bảo vệ doanh nghiệp khỏi tổn thất và duy trì sự ổn định tài chính, chứ không phải tăng lợi nhuận trực tiếp.

Điều khoản 'warehouse to warehouse clause' (từ kho đến kho) là một điều khoản phổ biến trong bảo hiểm hàng hóa, mở rộng phạm vi bảo hiểm để bao phủ hàng hóa trong suốt quá trình vận chuyển, bắt đầu từ khi hàng hóa rời kho của người gửi hàng (hoặc địa điểm bắt đầu hành trình) và kết thúc khi hàng hóa đến kho của người nhận hàng (hoặc địa điểm kết thúc hành trình), bao gồm cả thời gian lưu kho trung gian thông thường và các giai đoạn vận chuyển khác nhau.