Đề 20 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Thanh toán quốc tế

Thư tín dụng chứng từ (L/C) đảm bảo thanh toán từ ngân hàng phát hành nếu người bán xuất trình chứng từ phù hợp, do đó an toàn nhất cho người bán nhưng quy trình phức tạp và chi phí cao.

Trong thanh toán ghi sổ, nhà nhập khẩu nhận hàng trước và thanh toán sau. Rủi ro chính là người bán có thể không giao hàng sau khi đã nhận được thanh toán, đặc biệt khi giao dịch với đối tác mới hoặc không tin cậy.

Ngân hàng trong nhờ thu chứng từ đóng vai trò trung gian, nhận chứng từ từ nhà xuất khẩu, sau đó thu hộ tiền từ nhà nhập khẩu và giao chứng từ khi nhà nhập khẩu thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán.

'L/C trả ngay' (Sight L/C) quy định ngân hàng thanh toán ngay cho người thụ hưởng khi bộ chứng từ xuất trình phù hợp với các điều khoản và điều kiện của L/C.

Việc lựa chọn phương thức thanh toán quốc tế cần dựa trên các yếu tố khách quan như độ tin cậy đối tác, chi phí, thời gian, pháp luật và tập quán. Sở thích cá nhân không phải là yếu tố quyết định trong quyết định kinh doanh.

Chuyển tiền bằng điện (TT) là phương thức thanh toán nhanh chóng và đơn giản, nhưng rủi ro cho người bán cao hơn. Thư tín dụng chứng từ (L/C) an toàn hơn cho người bán nhờ cam kết thanh toán từ ngân hàng, nhưng chậm hơn và chi phí cao hơn.

Biến động tỷ giá hối đoái trực tiếp tác động đến giá trị quy đổi của các khoản thanh toán quốc tế. Khi tỷ giá thay đổi, cùng một số tiền ngoại tệ có thể quy đổi ra số tiền nội tệ khác nhau, ảnh hưởng đến lợi nhuận hoặc chi phí của doanh nghiệp.

UCP 600 (Uniform Customs and Practice for Documentary Credits) là bộ quy tắc quốc tế do Phòng Thương mại Quốc tế (ICC) ban hành, quy định về thực hành thống nhất trong việc sử dụng tín dụng chứng từ (L/C) trên toàn thế giới.

Đối với các giao dịch thương mại điện tử quốc tế nhỏ lẻ, chuyển tiền bằng điện (TT) hoặc các cổng thanh toán trực tuyến thường được ưa chuộng vì tính tiện lợi, tốc độ và chi phí thấp hơn so với L/C hoặc nhờ thu chứng từ.

Chứng từ vận tải (ví dụ: vận đơn đường biển, vận đơn hàng không) là chứng từ quan trọng trong phương thức L/C và nhờ thu chứng từ, vì nó chứng minh hàng hóa đã được giao và là cơ sở để ngân hàng thực hiện thanh toán hoặc thu hộ tiền.

Ngân hàng thông báo (Advising Bank) nhận L/C từ ngân hàng phát hành và thông báo cho người thụ hưởng (nhà xuất khẩu). Vai trò chính là xác minh tính xác thực của L/C và chuyển giao L/C đến người thụ hưởng.

Nhờ thu chứng từ thường có chi phí thấp hơn so với L/C vì vai trò của ngân hàng hạn chế hơn, chủ yếu là trung gian thu hộ và giao chứng từ, không cam kết thanh toán như L/C.

Chuyển tiền bằng điện (TT) là phương thức thanh toán không chứng từ, dựa trên sự tin tưởng giữa người mua và người bán, không yêu cầu bộ chứng từ xuất trình qua ngân hàng như L/C hoặc nhờ thu chứng từ.

Công nghệ, đặc biệt là internet và các nền tảng thanh toán trực tuyến, đã cách mạng hóa thanh toán quốc tế, giúp các giao dịch trở nên nhanh chóng, tiện lợi, giảm chi phí và tăng cường khả năng tiếp cận thị trường toàn cầu.

Thanh toán kỹ thuật số và tiền điện tử đang trở thành xu hướng chủ đạo trong thanh toán quốc tế, đặc biệt trong thương mại điện tử xuyên biên giới, do tính tiện lợi, tốc độ và khả năng tiếp cận toàn cầu của chúng.

Thư tín dụng chứng từ (L/C) được coi là phương thức thanh toán an toàn nhất cho người xuất khẩu vì ngân hàng phát hành L/C cam kết thanh toán nếu người xuất khẩu xuất trình bộ chứng từ phù hợp với các điều khoản và điều kiện của L/C.

Trong phương thức L/C, ngân hàng đóng vai trò cam kết thanh toán, đảm bảo thanh toán cho người xuất khẩu khi đáp ứng điều kiện L/C. Trong khi đó, ở phương thức Nhờ thu, ngân hàng chỉ đóng vai trò trung gian thu hộ tiền, không cam kết thanh toán.

Rủi ro hàng hóa bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển thường được quản lý bằng bảo hiểm hàng hóa và các điều khoản Incoterms quy định trách nhiệm giữa người mua và người bán, ít liên quan trực tiếp đến rủi ro thanh toán của người xuất khẩu so với các rủi ro còn lại.

Chuyển tiền bằng điện (TT) linh hoạt và nhanh chóng, đặc biệt khi kết hợp trả trước và trả sau, giúp doanh nghiệp vừa đảm bảo một phần thanh toán trước, vừa có thể nhận phần còn lại sau khi giao hàng, phù hợp với giao dịch giá trị nhỏ và yêu cầu thanh toán nhanh.

Ngân hàng phát hành (Issuing Bank) là ngân hàng mở L/C theo yêu cầu của người nhập khẩu và chịu trách nhiệm chính trong việc thanh toán cho người xuất khẩu khi bộ chứng từ xuất trình phù hợp với các điều khoản và điều kiện của L/C.

Trong phương thức Nhờ thu trả ngay (D/P), ngân hàng nhờ thu sẽ trao bộ chứng từ cho người nhập khẩu khi người này thanh toán đầy đủ số tiền nhờ thu. 'Payment' trong D/P nhấn mạnh việc thanh toán phải được thực hiện trước khi nhận chứng từ.

L/C chuyển nhượng (Transferable L/C) được thiết kế đặc biệt để cho phép người thụ hưởng đầu tiên (thường là công ty thương mại trung gian) có thể chuyển nhượng quyền lợi của L/C cho người thụ hưởng thứ hai (thường là nhà sản xuất thực tế).

SWIFT là một mạng lưới viễn thông tài chính quốc tế, cung cấp một kênh an toàn và tin cậy để các ngân hàng trao đổi thông tin về giao dịch tài chính, bao gồm cả thanh toán quốc tế.

Biến động tỷ giá hối đoái tạo ra sự không chắc chắn về giá trị tiền tệ trong tương lai, khiến doanh nghiệp khó dự đoán chính xác doanh thu (khi xuất khẩu) và chi phí (khi nhập khẩu), từ đó ảnh hưởng đến kế hoạch tài chính và lợi nhuận.

Incoterms tập trung vào việc phân chia trách nhiệm và chi phí liên quan đến vận chuyển hàng hóa giữa người mua và người bán tại các thời điểm và địa điểm khác nhau trong quá trình giao hàng. Mặc dù không trực tiếp quy định về thanh toán, Incoterms gián tiếp ảnh hưởng đến điều kiện thanh toán thông qua việc xác định các chi phí mà mỗi bên phải chịu.

Mức độ tin tưởng giữa các bên là yếu tố then chốt. Nếu có độ tin tưởng cao, các phương thức như Ghi sổ (Open Account) có thể được sử dụng. Ngược lại, nếu độ tin tưởng thấp, các phương thức an toàn hơn như L/C sẽ được ưu tiên, dù chi phí có thể cao hơn.

Chuyển tiền bằng điện (TT) là phương thức đơn giản, nhanh chóng và chi phí thường thấp hơn so với các phương thức khác, phù hợp cho các giao dịch nhỏ và lẻ, đặc biệt khi yêu cầu tốc độ thanh toán cao.

Ngân hàng đóng vai trò trung gian quan trọng, xử lý các giao dịch thanh toán, đảm bảo tiền được chuyển từ người mua đến người bán một cách an toàn, tuân thủ các quy định và thông lệ quốc tế.

L/C được thiết kế để giảm thiểu rủi ro cho cả hai bên. Người xuất khẩu giảm rủi ro không được thanh toán, người nhập khẩu giảm rủi ro không nhận được hàng hóa hoặc hàng hóa không đúng chất lượng như thỏa thuận (mặc dù L/C tập trung vào chứng từ hơn là hàng hóa thực tế).

Điểm khác biệt cốt lõi là thời điểm người nhập khẩu nhận được bộ chứng từ. Trong D/P, người nhập khẩu phải thanh toán tiền ngay ('Payment') mới được nhận chứng từ. Trong D/A, người nhập khẩu chỉ cần ký chấp nhận hối phiếu ('Acceptance') để cam kết thanh toán vào một thời điểm tương lai và nhận chứng từ ngay sau đó.

Thư tín dụng chứng từ (L/C) được ngân hàng phát hành cam kết thanh toán, giảm thiểu rủi ro cho nhà xuất khẩu nhưng chi phí cao và quy trình phức tạp hơn cho nhà nhập khẩu.

D/P (Documents against Payment) nghĩa là 'Giao chứng từ trả tiền', ngân hàng chỉ giao chứng từ khi nhà nhập khẩu đã thanh toán tiền.

Incoterms là bộ quy tắc quốc tế quy định về các điều kiện thương mại, chủ yếu xác định trách nhiệm và chi phí liên quan đến giao nhận hàng hóa giữa người mua và người bán trong thương mại quốc tế.

Rủi ro tỷ giá hối đoái phát sinh khi có sự biến động tỷ giá giữa đồng tiền thanh toán và đồng tiền của doanh nghiệp, gây thiệt hại khi quy đổi giá trị giao dịch.

Điều khoản đỏ (red clause) là một điều khoản đặc biệt trong thư tín dụng, cho phép nhà xuất khẩu nhận trước một phần tiền thanh toán trước khi giao hàng, thường được in bằng mực đỏ để dễ nhận biết.

Ngân hàng phát hành (Issuing Bank) là ngân hàng của nhà nhập khẩu, có trách nhiệm phát hành thư tín dụng theo yêu cầu của nhà nhập khẩu và cam kết thanh toán với nhà xuất khẩu khi các điều kiện L/C được đáp ứng.

Ghi sổ (Open Account) là phương thức thanh toán ít rủi ro nhất cho nhà nhập khẩu và rủi ro nhất cho nhà xuất khẩu, do đó đòi hỏi sự tin tưởng cao và thường chỉ được áp dụng trong các mối quan hệ thương mại lâu dài và uy tín.

Vận đơn đường biển (Bill of Lading - B/L) là chứng từ vận tải quan trọng nhất, vừa là biên lai nhận hàng, vừa là chứng từ sở hữu hàng hóa, và là cơ sở để nhận hàng tại cảng đích.

Nhờ thu trả chậm (D/A - Documents against Acceptance) cho phép nhà nhập khẩu nhận chứng từ và kiểm soát hàng hóa sau khi chấp nhận hối phiếu, nhưng thanh toán sau một thời gian nhất định, giảm chi phí và thủ tục so với L/C nhưng vẫn đảm bảo quyền kiểm soát hàng hóa trước khi thanh toán cuối cùng.

UCP 600 (Uniform Customs and Practice for Documentary Credits, phiên bản 600) là bộ quy tắc quốc tế được ban hành bởi Phòng Thương mại Quốc tế (ICC), quy định về thực hành thống nhất trong thanh toán bằng Thư tín dụng chứng từ (L/C).

Màu sắc logo của công ty đối tác không liên quan đến việc lựa chọn phương thức thanh toán quốc tế. Các yếu tố chính bao gồm mức độ tin tưởng, giá trị hợp đồng, rủi ro quốc gia, chi phí, và sự quen thuộc với phương thức thanh toán.

Thanh toán chuyển tiền bằng điện (TT) có thể được thực hiện trước khi giao hàng (TT trả trước) hoặc sau khi giao hàng (TT trả sau), tùy thuộc vào thỏa thuận giữa người mua và người bán.

Nhờ thu chứng từ (D/P, D/A) thường có chi phí thấp hơn và thủ tục đơn giản hơn so với L/C vì vai trò của ngân hàng trong phương thức này hạn chế hơn, chủ yếu là trung gian thu hộ và giao chứng từ, không cam kết thanh toán như L/C.

Phí kiểm tra hàng hóa tại cảng là chi phí liên quan đến quá trình kiểm tra chất lượng hoặc số lượng hàng hóa, không phải là phí trực tiếp liên quan đến thanh toán quốc tế. Các loại phí còn lại (chuyển tiền, chiết khấu, thông báo L/C) là các phí dịch vụ ngân hàng trong thanh toán quốc tế.

Ngân hàng xác nhận (Confirming Bank) là ngân hàng (thường ở nước nhà xuất khẩu hoặc nước có uy tín) cam kết thanh toán bổ sung cho L/C do ngân hàng phát hành (Issuing Bank) phát hành, giúp giảm rủi ro cho nhà xuất khẩu khi nghi ngại về khả năng thanh toán của ngân hàng phát hành.

Chuyển tiền bằng điện (T/T) trả trước là phương thức mà nhà nhập khẩu thanh toán toàn bộ hoặc một phần giá trị hợp đồng trước khi nhà xuất khẩu giao hàng, do đó giảm thiểu rủi ro thanh toán cho nhà xuất khẩu.

Ngân hàng phát hành (Issuing Bank) là ngân hàng theo yêu cầu của nhà nhập khẩu, phát hành L/C và cam kết thanh toán cho nhà xuất khẩu khi họ xuất trình bộ chứng từ phù hợp.

Trong phương thức D/P, nhà nhập khẩu chỉ nhận được bộ chứng từ (để làm thủ tục nhận hàng) sau khi đã thanh toán tiền cho ngân hàng nhờ thu. Do đó, doanh nghiệp Việt Nam sẽ nhận được thanh toán khi nhà nhập khẩu Đức thanh toán và nhận chứng từ.

Điểm khác biệt cốt lõi là L/C có sự cam kết thanh toán từ ngân hàng phát hành, trong khi D/P phụ thuộc hoàn toàn vào thiện chí và khả năng thanh toán của nhà nhập khẩu. Do đó, L/C mang lại mức độ đảm bảo thanh toán cao hơn cho nhà xuất khẩu.

Lạm phát gia tăng và kéo dài làm giảm sức mua của đồng tiền quốc gia, dẫn đến giảm giá trị đồng tiền so với các đồng tiền khác trên thị trường quốc tế, gây bất lợi cho thanh toán quốc tế (ví dụ: hàng nhập khẩu đắt hơn, nợ nước ngoài tăng lên khi quy đổi ra nội tệ).