Đề 6 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Thanh toán quốc tế

Phương thức ghi sổ (Open Account) cho phép người mua nhận hàng và thanh toán sau, đặt người bán vào tình thế rủi ro cao nhất về việc thanh toán.

Ngân hàng phát hành L/C là ngân hàng đại diện cho nhà nhập khẩu và chịu trách nhiệm chính về việc thanh toán khi các điều kiện L/C được đáp ứng.

Rủi ro vận chuyển hàng hóa tuy quan trọng trong thương mại quốc tế, nhưng không trực tiếp thuộc phạm vi rủi ro thanh toán. Các rủi ro còn lại (tỷ giá, tín dụng, chính trị) đều ảnh hưởng trực tiếp đến việc thanh toán.

Nhờ thu chứng từ cho phép người bán kiểm soát hàng hóa thông qua bộ chứng từ và chỉ giao chứng từ (và hàng hóa) khi người mua thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán.

L/C cung cấp sự đảm bảo thanh toán từ ngân hàng phát hành, giảm thiểu rủi ro tín dụng cho nhà xuất khẩu so với chuyển tiền, vốn phụ thuộc vào thiện chí thanh toán của nhà nhập khẩu.

Ngân hàng phát hành có quyền từ chối thanh toán nếu bộ chứng từ không hoàn toàn phù hợp với các điều khoản của L/C. Sai sót (discrepancy) là một trong những lý do phổ biến dẫn đến từ chối thanh toán.

Incoterms quy định rõ trách nhiệm và nghĩa vụ của người mua và người bán liên quan đến giao hàng, chi phí vận chuyển, bảo hiểm và chuyển giao rủi ro trong thương mại quốc tế, ảnh hưởng đến thanh toán.

Rủi ro tỷ giá phát sinh khi tỷ giá hối đoái thay đổi bất lợi cho một trong hai bên sau khi hợp đồng được ký kết, làm giảm giá trị thực tế của khoản thanh toán.

Chi phí liên quan đến việc mở và quản lý L/C, bao gồm phí ngân hàng và thủ tục phức tạp, là một trong những nguyên nhân chính khiến các doanh nghiệp chuyển sang các phương thức thanh toán khác ít tốn kém hơn.

Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice) là chứng từ thương mại, liệt kê hàng hóa, giá trị, điều kiện giao hàng... chứ không phải chứng từ vận tải. Các chứng từ còn lại (vận đơn đường biển, hàng không, đường sắt) đều là chứng từ vận tải, xác nhận việc giao nhận và vận chuyển hàng hóa.

Ngân hàng thu hộ (Collecting Bank) là ngân hàng đại diện cho nhà xuất khẩu tại nước của nhà nhập khẩu, thực hiện việc thu hộ tiền thanh toán từ nhà nhập khẩu theo chỉ thị của ngân hàng chuyển chứng từ (Remitting Bank).

Thẻ tín dụng/thẻ ghi nợ và các cổng thanh toán trực tuyến (như PayPal, Stripe...) cung cấp giải pháp thanh toán nhanh chóng, tiện lợi và phù hợp với các giao dịch thương mại điện tử, đặc biệt là các giao dịch nhỏ lẻ và thanh toán trực tiếp.

Mặc dù thanh toán điện tử tăng cường bảo mật, nhưng không thể đạt đến mức 'tuyệt đối'. Rủi ro an ninh mạng vẫn tồn tại. Các lợi ích khác (tốc độ, chi phí, giảm sai sót) là ưu điểm chính của thanh toán điện tử.

Ngân hàng xác nhận (Confirming Bank) tham gia vào L/C để tăng cường sự đảm bảo thanh toán cho nhà xuất khẩu, đặc biệt khi có lo ngại về rủi ro tín dụng của ngân hàng phát hành (thường ở nước ngoài) hoặc rủi ro quốc gia (rủi ro chính trị, kinh tế ở nước nhập khẩu).

Tỷ giá trung bình liên ngân hàng là tỷ giá tham chiếu được sử dụng rộng rãi trong các giao dịch ngoại hối giữa các ngân hàng và thường được sử dụng làm cơ sở để xác định tỷ giá giao dịch với khách hàng.

Thư tín dụng (L/C) là phương thức thanh toán có tính đảm bảo cao nhất cho người bán, ngân hàng phát hành L/C cam kết thanh toán nếu người bán xuất trình chứng từ phù hợp với điều khoản L/C.

Rủi ro đạo đức người mua (người mua cố tình không thanh toán hoặc trì hoãn) tồn tại cả trong giao dịch quốc tế và nội địa. Các rủi ro còn lại (tỷ giá, quốc gia, vận chuyển) đặc trưng hoặc gia tăng đáng kể trong thanh toán quốc tế.

Ngân hàng thu hộ (Collecting Bank) là ngân hàng đại diện cho ngân hàng chuyển chứng từ (Remitting Bank) tại nước người mua, thực hiện việc xuất trình chứng từ và thu tiền từ người mua.

Incoterms quy định về địa điểm và thời điểm chuyển giao rủi ro và chi phí giữa người mua và người bán, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến việc xác định trách nhiệm chi phí vận chuyển, bảo hiểm và các chi phí liên quan khác trong thanh toán quốc tế.

Điều khoản về bảo hành hàng hóa thường được quy định trong hợp đồng mua bán hàng hóa, không phải là điều khoản chuẩn mực trong thư tín dụng. L/C tập trung vào các điều khoản liên quan đến thanh toán và chứng từ.

Chuyển tiền (Remittance) có ưu điểm về chi phí giao dịch thấp và thủ tục đơn giản, phù hợp cho các giao dịch có giá trị nhỏ hoặc khi có sự tin tưởng cao giữa người mua và người bán.

Ghi sổ (Open Account) là phương thức thanh toán có rủi ro cao nhất cho người bán, do đó thường chỉ được sử dụng khi người mua và người bán có quan hệ tin tưởng lâu dài và ổn định.

Bill of Lading (Vận đơn đường biển) là chứng từ vận tải quan trọng trong thương mại quốc tế, do hãng tàu hoặc người vận chuyển cấp, xác nhận việc nhận hàng để chở và cam kết giao hàng tại cảng đích.

Sở thích cá nhân của nhân viên ngân hàng không phải là yếu tố quyết định trong việc lựa chọn phương thức thanh toán quốc tế. Các yếu tố quan trọng bao gồm mức độ tin tưởng, giá trị hợp đồng, và rủi ro quốc gia.

Khi chứng từ xuất trình có sai sót (discrepancy) so với L/C, ngân hàng phát hành có quyền từ chối thanh toán để bảo vệ quyền lợi của người mua. Tuy nhiên, người mua có thể chấp nhận sai sót và yêu cầu ngân hàng thanh toán nếu muốn.

Trong thương mại điện tử xuyên biên giới, chuyển tiền điện tử (Wire Transfer) và các cổng thanh toán trực tuyến như PayPal, Alipay... đang ngày càng phổ biến nhờ tính tiện lợi, tốc độ và khả năng tích hợp dễ dàng vào các nền tảng trực tuyến.

L/C được ưu tiên sử dụng khi xuất khẩu sang thị trường mới hoặc rủi ro vì đây là phương thức thanh toán có tính đảm bảo cao nhất cho người bán, giảm thiểu rủi ro không thanh toán từ người mua nước ngoài, đặc biệt quan trọng khi chưa có quan hệ tin tưởng lâu dài.

Điểm khác biệt chính yếu là vai trò và mức độ cam kết của ngân hàng. Trong nhờ thu, ngân hàng chỉ đóng vai trò trung gian xử lý chứng từ và thu hộ tiền, không cam kết thanh toán. Trong L/C, ngân hàng phát hành cam kết thanh toán nếu người bán xuất trình chứng từ phù hợp.

Chiết khấu bộ chứng từ xuất khẩu (Documentary Discounting/Negotiation) là hình thức tài trợ thương mại giúp doanh nghiệp xuất khẩu nhận được tiền thanh toán ngay sau khi xuất trình bộ chứng từ hợp lệ cho ngân hàng, thay vì phải chờ đến thời điểm thanh toán theo quy định của phương thức thanh toán gốc (ví dụ như L/C trả chậm).

Thư tín dụng dự phòng (Standby L/C) thường được sử dụng như một công cụ bảo lãnh, đảm bảo thực hiện nghĩa vụ hợp đồng, có thể không liên quan trực tiếp đến thanh toán hàng hóa. Ví dụ, bảo lãnh thực hiện hợp đồng, bảo lãnh thanh toán, bảo lãnh dự thầu... Trong khi L/C thương mại thông thường dùng để thanh toán cho giao dịch mua bán hàng hóa.

Thư tín dụng (L/C) là phương thức thanh toán mà ngân hàng phát hành thư tín dụng cam kết thanh toán cho người xuất khẩu khi xuất trình bộ chứng từ phù hợp với các điều khoản và điều kiện quy định trong L/C.

Khi trả trước, người nhập khẩu thanh toán trước khi nhận hàng, do đó chịu rủi ro lớn nhất là người xuất khẩu không thực hiện nghĩa vụ giao hàng hoặc giao hàng không đúng như thỏa thuận.

SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) là một mạng lưới viễn thông an toàn, cho phép các ngân hàng trên toàn thế giới trao đổi thông tin về giao dịch tài chính, bao gồm thanh toán quốc tế.

Điểm khác biệt chính là vai trò của ngân hàng. Trong L/C, ngân hàng cam kết thanh toán, còn trong nhờ thu, ngân hàng chỉ đóng vai trò trung gian thu hộ tiền, không có cam kết thanh toán.

Incoterms là bộ quy tắc quốc tế quy định về trách nhiệm và nghĩa vụ của người mua và người bán trong thương mại quốc tế, đặc biệt là về chi phí vận chuyển, bảo hiểm và thời điểm chuyển giao rủi ro hàng hóa.

Khi tỷ giá VND/USD tăng, đồng VND mất giá so với USD. Điều này làm cho hàng hóa Việt Nam trở nên đắt hơn khi xuất khẩu sang Mỹ (vì cần nhiều USD hơn để mua cùng một lượng hàng VND).

Chuyển tiền trả trước (T/T trả trước) là phương thức mà người nhập khẩu thanh toán trước khi nhận hàng. Điều này giảm thiểu rủi ro cho người xuất khẩu (đã nhận tiền trước) nhưng lại mang lại rủi ro cao cho người nhập khẩu (thanh toán trước khi chắc chắn nhận hàng).

Ngân hàng phát hành (issuing bank) là ngân hàng của người nhập khẩu, có trách nhiệm phát hành thư tín dụng theo yêu cầu của người nhập khẩu và cam kết thanh toán cho người xuất khẩu khi người xuất khẩu xuất trình bộ chứng từ phù hợp với các điều khoản L/C.

Các yếu tố chính ảnh hưởng đến việc chọn phương thức thanh toán bao gồm mức độ tin tưởng, giá trị giao dịch, loại hàng hóa, và môi trường kinh tế - chính trị. Sở thích cá nhân của giám đốc tài chính không phải là yếu tố quyết định trong lựa chọn phương thức thanh toán quốc tế.

Rủi ro quốc gia (Country Risk) là rủi ro phát sinh từ các yếu tố đặc thù của một quốc gia, như bất ổn chính trị, thay đổi chính sách kinh tế, khủng hoảng kinh tế, hoặc các sự kiện xã hội khác có thể ảnh hưởng đến khả năng thanh toán hoặc thực hiện hợp đồng thương mại.

Nhờ thu chấp nhận trả tiền (D/A) cho phép người nhập khẩu nhận bộ chứng từ sau khi đã ký chấp nhận hối phiếu, cam kết sẽ thanh toán vào một ngày cụ thể trong tương lai. Trong khi D/P yêu cầu thanh toán ngay khi nhận chứng từ.

Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu là một công cụ chuyên biệt được thiết kế để bảo vệ người xuất khẩu khỏi rủi ro không thanh toán do các nguyên nhân thương mại (ví dụ: người mua phá sản) hoặc phi thương mại (ví dụ: rủi ro chính trị) từ người mua nước ngoài.

Thương mại điện tử xuyên biên giới liên quan đến giao dịch mua bán hàng hóa và dịch vụ trực tuyến giữa các quốc gia. Việc khách hàng Mỹ mua hàng từ cửa hàng trực tuyến Việt Nam và thanh toán bằng thẻ tín dụng quốc tế là một ví dụ điển hình về ứng dụng thanh toán quốc tế trong thương mại điện tử xuyên biên giới.

L/C được sử dụng rộng rãi vì nó cung cấp sự đảm bảo thanh toán cao cho người xuất khẩu, đồng thời cũng giảm thiểu rủi ro cho người nhập khẩu bằng cách đảm bảo rằng thanh toán chỉ được thực hiện khi người xuất khẩu xuất trình bộ chứng từ phù hợp với các điều khoản của L/C.

Thanh toán quốc tế đang ngày càng số hóa, với xu hướng gia tăng sử dụng công nghệ blockchain và tiền điện tử để tăng tốc độ, giảm chi phí và tăng tính minh bạch cho các giao dịch. Các nền tảng thanh toán trực tuyến và ví điện tử quốc tế cũng ngày càng phổ biến, trong khi sử dụng séc và tiền mặt đang giảm dần.

Thư tín dụng chứng từ (L/C) được coi là phương thức an toàn nhất cho nhà xuất khẩu vì ngân hàng phát hành L/C cam kết thanh toán nếu nhà xuất khẩu xuất trình bộ chứng từ phù hợp với điều khoản L/C. Tuy nhiên, L/C thường tốn kém và phức tạp hơn các phương thức khác.

Rủi ro tỷ giá hối đoái trực tiếp phát sinh từ sự biến động của tỷ giá giữa các đồng tiền. Khi tỷ giá thay đổi, giá trị quy đổi của tiền tệ trong giao dịch quốc tế cũng thay đổi, gây ra rủi ro cho các bên liên quan.

Trong trường hợp quan hệ thương mại tin tưởng, phương thức ghi sổ (Open Account) là lựa chọn tối ưu về chi phí và thủ tục. Nhà nhập khẩu thanh toán sau khi nhận hàng, giảm thiểu chi phí ngân hàng và thủ tục phức tạp so với L/C hoặc nhờ thu.

Điểm khác biệt chính là ngân hàng trong L/C đưa ra cam kết thanh toán độc lập với nghĩa vụ của người mua, tạo sự đảm bảo cho người bán. Trong khi đó, ngân hàng trong nhờ thu chứng từ chỉ đóng vai trò trung gian thu hộ tiền, không cam kết thanh toán.

Ngân hàng phát hành L/C có nghĩa vụ thanh toán cho nhà xuất khẩu nếu bộ chứng từ xuất trình phù hợp với điều khoản L/C, ngay cả khi người nhập khẩu không thanh toán hoặc gặp khó khăn tài chính. Ngân hàng sẽ chịu rủi ro và có quyền đòi nợ lại từ người nhập khẩu sau đó.