Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Hóa học và đời sống – Đề 7

Natri benzoate là một chất bảo quản thực phẩm phổ biến, có tác dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc trong môi trường axit. Axit citric cũng có tính bảo quản nhưng yếu hơn. Natri bicarbonate và canxi cacbonat không có tính năng bảo quản thực phẩm.

Clo (Cl2) hoặc các hợp chất chứa clo như nước Javel (NaClO) được sử dụng phổ biến để khử trùng nước sinh hoạt do khả năng diệt khuẩn mạnh. Đường, muối ăn và bột mì không có tính năng khử trùng nước.

Khí thiên nhiên chủ yếu chứa metan (khoảng 80-95%). Etan, propan và butan cũng có mặt nhưng với tỷ lệ nhỏ hơn. Metan cháy sạch và tỏa nhiều nhiệt, làm cho nó trở thành nhiên liệu quan trọng.

Cortisol là một hormone steroid do tuyến thượng thận sản xuất, có nhiều vai trò, bao gồm điều hòa đường huyết, giảm viêm và phản ứng stress. Insulin và glucagon là hormone peptide điều hòa đường huyết, adrenaline cũng không phải steroid.

Axit oleic là một axit béo không no đơn (có một liên kết đôi), phổ biến trong dầu ô liu và các loại dầu thực vật khác. Chất béo không no thường được coi là tốt cho tim mạch hơn chất béo no (axit stearic, axit panmitic). Cholesterol là một steroid lipid, không phải axit béo.

Phản ứng xà phòng hóa là quá trình thủy phân chất béo trong môi trường kiềm (bazơ mạnh như NaOH hoặc KOH) để tạo ra glycerol và muối của axit béo (xà phòng). Axit mạnh, muối hoặc nước không gây ra phản ứng xà phòng hóa.

Hô hấp tế bào là quá trình phân giải các chất hữu cơ (thường là glucozơ) trong tế bào để giải phóng năng lượng dưới dạng ATP (adenosine triphosphate), năng lượng này được tế bào sử dụng cho các hoạt động sống. Quang hợp là quá trình ngược lại (tổng hợp glucozơ).

Carbon dioxide (CO2) là khí nhà kính chính, sự gia tăng nồng độ CO2 trong khí quyển do hoạt động của con người (đốt nhiên liệu hóa thạch, phá rừng) gây ra hiệu ứng nhà kính, dẫn đến sự nóng lên toàn cầu. Nitơ, oxi và argon không phải là khí nhà kính đáng kể.

Nicotine là chất gây nghiện mạnh có trong thuốc lá. Hắc ín chứa nhiều chất gây ung thư, carbon monoxide là khí độc, ammonia được thêm vào để tăng cường tác dụng của nicotine, nhưng nicotine mới là chất gây nghiện chính.

Polyetylen (PE) là một loại polymer tổng hợp, rất phổ biến do tính dẻo, bền và giá thành rẻ. Nó được dùng rộng rãi để sản xuất nhiều đồ dùng hàng ngày. Protein và cellulose là polymer tự nhiên, tinh bột là carbohydrate.

Axit axetic (CH3COOH), còn gọi là axit etanoic, là thành phần chính của giấm ăn. Nó là một axit yếu và an toàn khi sử dụng trong thực phẩm với nồng độ thích hợp. HCl, H2SO4, HNO3 là các axit mạnh và nguy hiểm.

Cellulose là một polymer tự nhiên, là polysaccharide cấu tạo nên thành tế bào thực vật, do đó là thành phần chính của gỗ, bông và nhiều loại sợi thực vật khác. Polyetylen, polystyrene và PVC là polymer tổng hợp.

Phản ứng este hóa là phản ứng giữa một axit cacboxylic và một ancol, tạo ra este và nước. Đây là phản ứng quan trọng trong hóa hữu cơ và có nhiều ứng dụng, ví dụ trong sản xuất hương liệu, dược phẩm. Phản ứng axit-bazơ tạo muối và nước.

Glucozơ là một monosaccharide (đường đơn), rất quan trọng vì nó là nguồn năng lượng chính mà tế bào sử dụng trực tiếp. Saccarozơ là disaccharide (đường đôi), tinh bột và cellulose là polysaccharide (polymer của glucozơ).

Cao su Buna-S (SBR) là một loại cao su tổng hợp, có tính đàn hồi và độ bền cao, được sử dụng rộng rãi trong sản xuất lốp xe. Cao su tự nhiên cũng được dùng nhưng thường cần lưu hóa để cải thiện tính chất. Cellulose và tinh bột là polymer tự nhiên, không phải cao su.

Penicillin là một loại kháng sinh beta-lactam, cơ chế tác dụng chính là ức chế quá trình tổng hợp vách tế bào peptidoglycan của vi khuẩn. Vách tế bào là cấu trúc quan trọng giúp vi khuẩn duy trì hình dạng và bảo vệ tế bào. Khi vách tế bào bị ức chế, vi khuẩn sẽ bị yếu đi và chết.

Freon (chlorofluorocarbons - CFCs) trước đây được sử dụng rộng rãi làm chất làm lạnh. Tuy nhiên, CFCs gây hại cho tầng ozone nên đã bị hạn chế sử dụng và thay thế bằng các chất khác ít gây hại hơn. Amoniac và CO2 cũng được sử dụng trong một số hệ thống làm lạnh, nước ít hiệu quả hơn.

Vitamin C là một vitamin thiết yếu với nhiều chức năng quan trọng như tăng cường miễn dịch, tổng hợp collagen và hỗ trợ hấp thụ sắt. Tuy nhiên, vitamin C không phải là nguồn cung cấp năng lượng trực tiếp. Năng lượng cho tế bào đến từ carbohydrate, protein và chất béo.

Enzyme amylase có chức năng thủy phân tinh bột (carbohydrate phức tạp) thành các đường đơn giản hơn (như maltose, glucose) để cơ thể dễ hấp thụ. Amylase có trong nước bọt và dịch tụy. Các enzyme khác tiêu hóa protein (protease) và lipid (lipase).

Mưa axit hình thành khi sulfur dioxide và nitrogen oxides (thải ra từ các nhà máy, xe cộ) phản ứng với hơi nước trong khí quyển tạo thành axit sulfuric và axit nitric. Carbon dioxide gây hiệu ứng nhà kính, metan cũng là khí nhà kính, ozone ở tầng đối lưu là chất ô nhiễm nhưng không phải nguyên nhân chính gây mưa axit.

Ethanol (cồn etylic) là sản phẩm chính của quá trình lên men đường bởi nấm men trong sản xuất bia, rượu và các đồ uống có cồn khác. Ethanol gây ra cảm giác say. Metanol là chất độc, axit axetic là giấm, glycerol là sản phẩm phụ trong xà phòng hóa.

Ethanol là một chất sát trùng phổ biến, thường được sử dụng với nồng độ 70% để sát trùng da và vết thương nhỏ. Natri clorua là muối ăn, axit axetic là giấm, và saccarozơ là đường ăn, không có tính sát trùng mạnh như ethanol.

Quang hợp là quá trình cây xanh sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời để tổng hợp glucozơ (chất dinh dưỡng) từ carbon dioxide và nước. Phản ứng ngược lại (oxi hóa glucozơ) là hô hấp tế bào.

Natri hiđrocacbonat (NaHCO3), hay còn gọi là baking soda hoặc thuốc muối, là thành phần chính của bột nở. Khi gặp nhiệt hoặc axit, nó phân hủy tạo ra khí CO2, làm bánh nở xốp. Natri clorua là muối ăn, canxi cacbonat là đá vôi, kali nitrat là phân bón.

Silic dioxit (SiO2), chủ yếu từ cát, là thành phần chính để sản xuất thủy tinh. Canxi oxit (vôi sống) và natri cacbonat cũng được thêm vào để hạ nhiệt độ nóng chảy và cải thiện tính chất của thủy tinh. Alumini oxit thường dùng trong gốm sứ, không phải thủy tinh.

Cracking là quá trình bẻ gãy các phân tử hydrocarbon lớn (trong dầu mỏ) thành các phân tử nhỏ hơn, nhẹ hơn, có giá trị hơn như xăng, propen, buten. Este hóa là tạo este, polyme hóa là kết hợp các monome thành polymer, hiđro hóa là cộng hiđro.

Đốt nhiên liệu hóa thạch là quá trình cháy, tức là phản ứng oxi hóa giữa nhiên liệu (chủ yếu là hydrocarbon) với oxi trong không khí, tạo ra nhiệt, ánh sáng, carbon dioxide và nước. Phản ứng phân hạch hạt nhân liên quan đến nguyên tử, nhiệt phân là phân hủy bằng nhiệt, quang hóa cần ánh sáng.

Canxi photphat [Ca3(PO4)2] là thành phần khoáng chính của xương và răng, chiếm phần lớn khối lượng và độ cứng của chúng. Canxi cacbonat cũng có mặt nhưng ít hơn. Natri clorua là muối ăn, magie sulfat là muối Epsom, không phải thành phần chính của xương và răng.

Phân đạm (phân nitơ) chứa nguyên tố nitơ, rất cần thiết cho sự phát triển lá và thân cây. Phân lân cung cấp photpho cho rễ và hoa, phân kali cung cấp kali cho quả và khả năng chống chịu bệnh, phân NPK là hỗn hợp cả ba.

Ăn mòn kim loại là quá trình oxi hóa kim loại, biến kim loại thành các hợp chất của nó (thường là oxit, hydroxit, muối). Đây là một phản ứng oxi hóa - khử, trong đó kim loại bị oxi hóa và chất oxi hóa thường là oxi trong không khí hoặc nước.