Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Giải phẫu bệnh – Đề 6

Hóa mô miễn dịch là kỹ thuật sử dụng kháng thể để phát hiện các protein đặc hiệu (kháng nguyên) trong tế bào và mô. Kỹ thuật này rất hữu ích trong chẩn đoán và phân loại các bệnh, đặc biệt là ung thư, bằng cách xác định các marker đặc trưng cho từng loại bệnh.

Dysplasia là sự phát triển bất thường của tế bào, đặc trưng bởi sự thay đổi về kích thước, hình dạng và tổ chức của tế bào trong mô. Dysplasia thường được coi là tổn thương tiền ung thư, có nghĩa là nó có nguy cơ tiến triển thành ung thư nếu không được kiểm soát hoặc loại bỏ.

Apoptosis là quá trình chết tế bào theo chương trình, một quá trình sinh lý bình thường và chủ động để loại bỏ các tế bào không cần thiết hoặc bị tổn thương một cách có kiểm soát, không gây viêm. Necrosis là chết tế bào do tổn thương, một quá trình thụ động và không có kiểm soát, thường gây viêm và tổn thương mô xung quanh.

U ác tính (ung thư) có khả năng xâm lấn các mô xung quanh và di căn đến các vị trí xa trong cơ thể, gây ra các tổn thương thứ phát. U lành tính không có khả năng xâm lấn và di căn, thường phát triển chậm và khu trú tại chỗ.

Các dấu hiệu kinh điển của viêm cấp tính bao gồm sưng (tumor), nóng (calor), đỏ (rubor), đau (dolor) và mất chức năng (functio laesa). Xơ hóa là một đặc điểm của quá trình sửa chữa mô hoặc viêm mạn tính, không phải là dấu hiệu chính của viêm cấp tính.

Viêm mạn tính được đặc trưng bởi sự xâm nhập của tế bào lympho và đại thực bào. Các tế bào này tham gia vào các phản ứng miễn dịch tế bào và sản xuất cytokine, góp phần vào sự kéo dài của quá trình viêm và sửa chữa mô.

Giải phẫu bệnh tập trung vào việc nghiên cứu các khía cạnh của bệnh tật, bao gồm nguyên nhân gây bệnh (etiology), cơ chế phát sinh và phát triển bệnh (pathogenesis), và các biểu hiện hình thái cũng như chức năng của bệnh.

Ung thư biểu mô tuyến là loại ung thư phổi phổ biến nhất, đặc biệt là ở những người không hút thuốc hoặc hút thuốc lá nhẹ. Các loại ung thư phổi khác bao gồm ung thư biểu mô tế bào gai, ung thư biểu mô tế bào nhỏ và ung thư biểu mô tế bào lớn, mỗi loại có đặc điểm hình thái và lâm sàng riêng.

Lành vết thương nguyên phát xảy ra khi mép vết thương sạch và khít, quá trình lành nhanh và ít sẹo. Lành vết thương thứ phát xảy ra khi vết thương lớn, mép không khít hoặc nhiễm trùng, quá trình lành chậm hơn, tạo nhiều mô hạt hơn, sẹo lớn hơn và có sự co rút vết thương do các nguyên bào sợi co rút.

Hoại tử đông là một dạng hoại tử tế bào, trong đó cấu trúc tế bào vẫn được bảo tồn một thời gian sau khi tế bào chết. Nó thường xảy ra trong các cơ quan đặc như tim, thận, và lách khi bị thiếu máu cục bộ (nhồi máu).

Trong hen phế quản, tế bào mast và bạch cầu ái toan đóng vai trò trung tâm trong phản ứng viêm dị ứng ở đường thở. Tế bào mast giải phóng các chất trung gian hóa học như histamine, gây co thắt phế quản và tăng tiết chất nhầy. Bạch cầu ái toan cũng góp phần vào viêm đường thở mạn tính.

Angiogenesis là quá trình hình thành mạch máu mới từ các mạch máu đã có từ trước. Quá trình này rất quan trọng trong sự phát triển và di căn của ung thư, vì các tế bào ung thư cần nguồn cung cấp máu mới để phát triển và lan rộng.

Xơ gan là tình trạng tổn thương gan mạn tính, đặc trưng bởi sự thay thế mô gan bình thường bằng mô sẹo xơ và các nốt tân sinh. Các nguyên nhân chính gây xơ gan bao gồm nhiễm virus viêm gan B và C mạn tính, nghiện rượu, và bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

Khám nghiệm tử thi là một thủ thuật phẫu thuật được thực hiện trên xác chết để xác định nguyên nhân tử vong, cơ chế tử vong, và các bệnh lý hiện có. Autopsy đóng vai trò quan trọng trong y học pháp lý, nghiên cứu khoa học và giáo dục y khoa.

Hoại tử bã đậu là một dạng hoại tử đặc trưng của bệnh lao. Nó có hình dạng như chất bã đậu, mềm, màu trắng hoặc vàng nhạt, và thường kết hợp với viêm u hạt.

Mô hạt là mô liên kết non trẻ, giàu mạch máu và tế bào viêm, hình thành trong giai đoạn đầu của quá trình lành vết thương. Nó cung cấp một nền tảng cho sự di chuyển và tăng sinh của tế bào biểu mô để tái tạo bề mặt da, đồng thời tạo ra khung để hình thành mô sẹo.

Anaplasia là sự mất biệt hóa của tế bào, đặc biệt là tế bào ung thư. Tế bào anaplasia mất các đặc điểm của tế bào trưởng thành bình thường và trở nên kém biệt hóa hoặc không biệt hóa, thường có hình dạng và chức năng bất thường. Anaplasia là một dấu hiệu của ung thư ác tính cao.

Tăng sản (hyperplasia) là sự gia tăng số lượng tế bào trong một cơ quan hoặc mô, thường do tăng phân chia tế bào. Phì đại (hypertrophy) là sự gia tăng kích thước của tế bào, dẫn đến tăng kích thước của cơ quan hoặc mô.

Bệnh tự miễn xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể bị rối loạn, mất khả năng phân biệt giữa 'bản thân' và 'không phải bản thân', và tấn công nhầm vào các tế bào và mô bình thường của cơ thể. Ví dụ về bệnh tự miễn bao gồm viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống và viêm tuyến giáp Hashimoto.

Bệnh thoái hóa là nhóm bệnh đặc trưng bởi sự suy giảm chức năng và cấu trúc của tế bào và mô theo thời gian. Xơ vữa động mạch là một ví dụ điển hình, trong đó các mảng xơ vữa tích tụ trong thành động mạch, gây hẹp lòng mạch và suy giảm chức năng mạch máu.

Phù trong viêm xảy ra do tăng tính thấm thành mạch máu, cho phép protein và dịch từ huyết tương thoát ra khỏi mạch máu và vào mô kẽ. Điều này dẫn đến sự tích tụ dịch và gây sưng nề tại vùng viêm.

U hạt là một tập hợp các tế bào viêm mạn tính, chủ yếu là đại thực bào, tế bào lympho và tế bào khổng lồ đa nhân, được bao quanh bởi các tế bào viêm khác và mô liên kết. Sự hình thành u hạt là đặc trưng của viêm mạn tính hạt, thường gặp trong các bệnh như lao, sarcoidosis và bệnh Crohn.

Di căn là quá trình tế bào ung thư tách ra khỏi khối u nguyên phát, xâm nhập vào mạch máu hoặc mạch bạch huyết, di chuyển đến các vị trí xa trong cơ thể và hình thành các khối u thứ phát. Di căn là dấu hiệu của ung thư ác tính và là nguyên nhân chính gây tử vong do ung thư.

Viêm cấp tính là phản ứng viêm ban đầu, đặc trưng bởi sự xâm nhập nhanh chóng của bạch cầu đa nhân trung tính đến vị trí tổn thương. Các tế bào này đóng vai trò quan trọng trong việc thực bào và tiêu diệt tác nhân gây viêm trong giai đoạn sớm.

Sinh thiết là thủ thuật lấy mẫu mô từ cơ thể sống để chẩn đoán bệnh. Trong chẩn đoán ung thư, sinh thiết giúp xác định loại ung thư, độ ác tính và mức độ lan rộng (giai đoạn) của ung thư, từ đó quyết định phương pháp điều trị phù hợp.

Thiếu máu cục bộ (ischemia) xảy ra khi lưu lượng máu cung cấp đến một mô hoặc cơ quan nào đó bị giảm, dẫn đến sự thiếu hụt oxy và chất dinh dưỡng cần thiết cho tế bào hoạt động và tồn tại.

'Etiology' là thuật ngữ chuyên môn chỉ nguyên nhân hoặc các yếu tố nguyên nhân gây ra bệnh. Ví dụ, etiology của bệnh lao phổi là vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis.

Xét nghiệm tế bào học là phương pháp nghiên cứu tế bào riêng lẻ hoặc nhóm nhỏ tế bào được thu thập từ dịch cơ thể, vết quệt hoặc chọc hút. Cytology thường được sử dụng để sàng lọc ung thư (ví dụ, Pap smear) và chẩn đoán các bệnh nhiễm trùng và viêm.

Tái tạo là quá trình phục hồi hoàn toàn mô bị tổn thương, trong đó các tế bào bị mất được thay thế bằng các tế bào cùng loại, khôi phục lại cấu trúc và chức năng ban đầu của mô. Ví dụ, gan có khả năng tái tạo tốt sau tổn thương.

Metaplasia là sự thay thế có thể đảo ngược của một loại tế bào trưởng thành biệt hóa bằng một loại tế bào trưởng thành biệt hóa khác. Đây thường là một sự thích nghi của tế bào để chịu đựng môi trường bất lợi, ví dụ như metaplasia biểu mô trụ thành biểu mô lát tầng ở khí quản của người hút thuốc lá.