Đề 7 – Bài tập, đề thi trắc nghiệm online Nguyên lý kế toán

Nguyên tắc hoạt động liên tục giả định doanh nghiệp sẽ tồn tại đủ lâu để thực hiện các mục tiêu, do đó báo cáo tài chính được lập dựa trên giả định này.

Nguyên tắc dồn tích nhấn mạnh việc ghi nhận doanh thu và chi phí khi chúng phát sinh, không phụ thuộc vào dòng tiền, để phản ánh đúng bản chất kinh tế của giao dịch.

Nguyên tắc đầy đủ (Full Disclosure) yêu cầu doanh nghiệp phải cung cấp tất cả thông tin quan trọng và có liên quan để người sử dụng báo cáo tài chính đưa ra quyết định đúng đắn, bao gồm cả các thay đổi trong phương pháp kế toán.

Nguyên tắc phù hợp đảm bảo rằng chi phí liên quan trực tiếp đến việc tạo ra doanh thu được ghi nhận trong cùng kỳ kế toán với doanh thu đó, giúp xác định chính xác lợi nhuận trong kỳ.

Nguyên tắc thận trọng yêu cầu kế toán viên thận trọng trong việc ước tính và ghi nhận các khoản mục kế toán, đặc biệt là trong các tình huống không chắc chắn, ưu tiên ghi nhận rủi ro và tổn thất tiềm ẩn sớm hơn lợi ích tiềm ẩn.

Nguyên tắc giá gốc quy định tài sản phải được ghi nhận ban đầu theo giá gốc tại thời điểm mua, vì đây là giá trị khách quan và có thể kiểm chứng được.

Nguyên tắc đơn vị tiền tệ quy định rằng các giao dịch kinh tế phải được đo lường và ghi nhận bằng một đơn vị tiền tệ ổn định, thường là đồng tiền quốc gia của quốc gia nơi doanh nghiệp hoạt động.

Nguyên tắc kỳ kế toán chia hoạt động của doanh nghiệp thành các kỳ kế toán (tháng, quý, năm) để lập báo cáo tài chính và đánh giá hiệu quả hoạt động trong từng kỳ.

Nguyên tắc thực thể kinh doanh quy định rằng hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phải được tách biệt và độc lập với hoạt động tài chính cá nhân của chủ sở hữu, đảm bảo báo cáo tài chính phản ánh đúng tình hình của doanh nghiệp.

Nguyên tắc trọng yếu cho phép bỏ qua việc tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc kế toán khác nếu thông tin đó không có ảnh hưởng đáng kể đến quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính. Tính trọng yếu phụ thuộc vào quy mô và bản chất của thông tin.

Nguyên tắc nhất quán yêu cầu doanh nghiệp phải áp dụng nhất quán các phương pháp kế toán từ kỳ này sang kỳ khác để đảm bảo khả năng so sánh thông tin tài chính qua các thời kỳ. Thay đổi phương pháp chỉ được thực hiện khi có lý do chính đáng và phải được thuyết minh.

Việc ghi nhận doanh thu khi hàng hóa được chuyển giao, không phụ thuộc vào dòng tiền, là áp dụng nguyên tắc dồn tích, ghi nhận doanh thu khi giao dịch kinh tế thực sự phát sinh.

Nguyên tắc giá gốc ghi nhận tài sản theo chi phí ban đầu, trong khi nguyên tắc giá trị hợp lý cố gắng phản ánh giá trị thị trường hiện tại của tài sản, đặc biệt quan trọng đối với một số loại tài sản nhất định trong một số tình huống cụ thể.

Nguyên tắc trọng yếu cho phép bỏ qua việc tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc kế toán nếu ảnh hưởng của việc vi phạm là không đáng kể, tức là không làm sai lệch đáng kể bức tranh tài chính của doanh nghiệp và không ảnh hưởng đến quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính.

Nguyên tắc khách quan (Objectivity) yêu cầu thông tin tài chính phải dựa trên bằng chứng khách quan và có thể kiểm chứng được, giảm thiểu sự thiên vị và đảm bảo tính trung thực của báo cáo tài chính.

Nguyên tắc phù hợp (Matching) yêu cầu ghi nhận chi phí liên quan trực tiếp đến việc tạo ra doanh thu trong cùng kỳ kế toán, đảm bảo báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh phản ánh chính xác lợi nhuận thực tế.

Nguyên tắc giá gốc quy định tài sản phải được ghi nhận theo giá gốc tại thời điểm mua. Giá gốc là chi phí thực tế bỏ ra để có được tài sản, và nó thường không thay đổi theo biến động thị trường.

Nguyên tắc doanh nghiệp hoạt động liên tục giả định doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động trong tương lai gần. Vì vậy, ngay cả khi có kế hoạch thanh lý, tài sản vẫn được phân loại và trình bày dựa trên mục đích sử dụng ban đầu cho đến khi thực sự thanh lý.

Phương pháp kế toán dồn tích ghi nhận doanh thu và chi phí khi chúng phát sinh, không phụ thuộc vào thời điểm thu hoặc chi tiền. Điều này khác biệt với phương pháp tiền mặt, chỉ ghi nhận khi tiền mặt thực tế chuyển giao.

Nguyên tắc thận trọng (hay còn gọi là nguyên tắc dè dặt) yêu cầu kế toán viên phải cẩn trọng, không lạc quan quá mức. Khi có sự không chắc chắn, nên chọn phương án ít rủi ro hơn, có xu hướng ghi nhận bi quan hơn về tình hình tài chính.

Bảng cân đối kế toán là báo cáo 'tĩnh', phản ánh tình hình tài chính của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể (cuối kỳ). Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là báo cáo 'động', phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh (doanh thu, chi phí, lợi nhuận) trong một khoảng thời gian (kỳ kế toán).

Nguyên tắc nhất quán yêu cầu doanh nghiệp phải sử dụng ổn định các phương pháp và chính sách kế toán qua các kỳ kế toán. Điều này giúp đảm bảo tính so sánh được của thông tin tài chính qua thời gian, giúp người sử dụng dễ dàng đánh giá xu hướng và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Nguyên tắc trọng yếu cho phép bỏ qua các thông tin không quan trọng, không ảnh hưởng đáng kể đến quyết định của người sử dụng thông tin tài chính. Đối với các khoản mục nhỏ, không trọng yếu, có thể áp dụng các phương pháp kế toán đơn giản hơn hoặc bỏ qua việc trình bày chi tiết để giảm bớt gánh nặng kế toán.

Nguyên tắc cơ sở dồn tích tập trung vào thời điểm phát sinh giao dịch kinh tế (quyền và nghĩa vụ phát sinh), không phụ thuộc vào dòng tiền. Phương án 4 mặc dù ghi nhận chi phí khi thanh toán tiền mặt, nhưng nó vẫn phù hợp với cơ sở dồn tích vì giao dịch mua hàng và thanh toán xảy ra đồng thời, nghĩa vụ chi trả phát sinh ngay khi mua hàng.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ tập trung vào việc theo dõi và phân tích các dòng tiền (tiền mặt và tương đương tiền) của doanh nghiệp trong kỳ, phân loại theo ba hoạt động chính: hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính. Báo cáo này giúp đánh giá khả năng thanh toán và khả năng tạo tiền của doanh nghiệp.

Phương trình kế toán cơ bản là: Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu. Nếu Tài sản tăng và Nợ phải trả không đổi, để phương trình cân bằng, Vốn chủ sở hữu phải tăng lên.

Định nghĩa Tài sản trong kế toán nhấn mạnh hai yếu tố chính: (1) Quyền kiểm soát của doanh nghiệp đối với khoản mục và (2) Khả năng khoản mục đó mang lại lợi ích kinh tế trong tương lai cho doanh nghiệp. Việc đã thanh toán hay giá trị thị trường cao không phải là yếu tố quyết định.

Chi phí trả trước là các khoản chi phí đã được thanh toán trước cho hàng hóa hoặc dịch vụ sẽ được sử dụng trong tương lai. Chi phí thuê văn phòng trả trước cho năm sau là một ví dụ điển hình, vì lợi ích từ việc thuê văn phòng sẽ được hưởng trong năm sau.

Nguyên tắc cơ sở dồn tích quy định doanh thu được ghi nhận khi quyền và nghĩa vụ kinh tế phát sinh, cụ thể trong trường hợp bán hàng là khi hàng hóa được giao (quyền kiểm soát hàng hóa chuyển giao cho khách hàng), chứ không phải khi nhận tiền thanh toán.

Đối với sai sót không trọng yếu, không cần thiết phải điều chỉnh hồi tố Báo cáo tài chính của kỳ trước. Sai sót có thể được điều chỉnh vào Báo cáo tài chính của kỳ hiện tại, thường là thông qua việc điều chỉnh các bút toán liên quan trong kỳ hiện tại.

Nguyên tắc hoạt động liên tục (Going Concern) giả định doanh nghiệp sẽ tồn tại đủ lâu để thực hiện các mục tiêu và nghĩa vụ, ảnh hưởng đến cách ghi nhận tài sản và nợ phải trả.

Nguyên tắc dồn tích (Accrual Basis) yêu cầu ghi nhận doanh thu khi phát sinh và chi phí khi phát sinh, không phụ thuộc vào thời điểm dòng tiền.

Nguyên tắc phù hợp (Matching Principle) đảm bảo rằng chi phí liên quan trực tiếp đến doanh thu được ghi nhận trong cùng kỳ kế toán để phản ánh đúng kết quả kinh doanh.

Nguyên tắc giá gốc (Historical Cost) yêu cầu tài sản phải được ghi nhận theo giá gốc tại thời điểm mua, không thay đổi theo giá thị trường sau này.

Nguyên tắc trọng yếu (Materiality) cho phép bỏ qua các thông tin không quan trọng, không có khả năng ảnh hưởng đến quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính.

Nguyên tắc thận trọng (Conservatism) yêu cầu kế toán viên nên thận trọng, không lạc quan quá mức, ghi nhận doanh thu và tài sản ở mức thấp hơn, chi phí và nợ phải trả ở mức cao hơn khi có sự không chắc chắn.

Nguyên tắc nhất quán (Consistency) yêu cầu doanh nghiệp sử dụng ổn định các phương pháp kế toán qua các kỳ để báo cáo tài chính có thể so sánh được và phản ánh xu hướng hoạt động.

Nguyên tắc đơn vị tiền tệ (Monetary Unit) quy định rằng các giao dịch kế toán phải được đo lường và ghi nhận bằng một đơn vị tiền tệ thống nhất. Tại Việt Nam, đó là Việt Nam Đồng (VND).

Điểm khác biệt chính là thời điểm ghi nhận doanh thu và chi phí. Cơ sở dồn tích dựa trên thời điểm giao dịch phát sinh, còn cơ sở tiền mặt dựa trên dòng tiền.

Nguyên tắc ghi nhận doanh thu (Revenue Recognition) yêu cầu doanh thu được ghi nhận khi dịch vụ được cung cấp hoặc hàng hóa được chuyển giao, bất kể thời điểm nhận tiền.

Nguyên tắc kỳ kế toán (Accounting Period) cho phép chia hoạt động kinh doanh liên tục của doanh nghiệp thành các kỳ kế toán (tháng, quý, năm) để lập báo cáo và đánh giá hiệu quả hoạt động định kỳ.

Nguyên tắc thực thể kinh doanh (Business Entity) quy định rằng doanh nghiệp là một thực thể kế toán độc lập, tách biệt với chủ sở hữu và các doanh nghiệp khác, đảm bảo báo cáo tài chính chỉ phản ánh tình hình tài chính của doanh nghiệp đó.

Nguyên tắc khách quan (Objectivity) yêu cầu thông tin kế toán phải dựa trên bằng chứng khách quan, có thể kiểm chứng được để đảm bảo tính tin cậy và trung thực của thông tin.

Nguyên tắc công khai đầy đủ (Full Disclosure) yêu cầu doanh nghiệp phải trình bày đầy đủ tất cả các thông tin trọng yếu, có thể ảnh hưởng đến quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính, bao gồm cả thông tin trên báo cáo và thuyết minh báo cáo tài chính.

Nguyên tắc thận trọng (Conservatism) được áp dụng khi có sự không chắc chắn, yêu cầu kế toán viên thận trọng và không lạc quan quá mức, đặc biệt khi ước tính giá trị tài sản hoặc nợ phải trả.

Nguyên tắc hoạt động liên tục (Going Concern) giả định rằng doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động đủ lâu để thực hiện các mục tiêu và cam kết của mình.

Nguyên tắc dồn tích (Accrual Principle) yêu cầu ghi nhận doanh thu khi nó được thực hiện, không nhất thiết khi tiền mặt được nhận. Do đó, doanh thu nên được ghi nhận vào tháng 12/2023 khi dịch vụ đã được cung cấp.

Nguyên tắc nhất quán (Consistency Principle) yêu cầu doanh nghiệp áp dụng các phương pháp kế toán nhất quán qua các kỳ kế toán để có thể so sánh thông tin tài chính theo thời gian. Việc thay đổi phương pháp tính giá hàng tồn kho thường xuyên sẽ làm mất tính nhất quán.

Kế toán tiền mặt (Cash Basis) ghi nhận doanh thu và chi phí khi tiền mặt thực tế được nhận hoặc chi ra, trong khi kế toán dồn tích (Accrual Basis) ghi nhận khi doanh thu được thực hiện và chi phí phát sinh, bất kể thời điểm dòng tiền. Kế toán tiền mặt thường đơn giản hơn.

Nguyên tắc phù hợp (Matching Principle) yêu cầu chi phí phải được ghi nhận trong cùng kỳ với doanh thu mà chi phí đó giúp tạo ra. Khấu hao tài sản cố định là chi phí sử dụng tài sản để tạo ra doanh thu, do đó, nó phải được ghi nhận trong cùng kỳ với doanh thu liên quan.