1. Lỗi dịch `over-translation` (dịch thừa) xảy ra khi nào?
A. Khi bản dịch quá ngắn so với văn bản gốc.
B. Khi bản dịch chứa quá nhiều chi tiết hoặc thông tin không có trong văn bản gốc, làm thay đổi hoặc làm sai lệch ý nghĩa.
C. Khi bản dịch dịch thiếu thông tin quan trọng.
D. Khi bản dịch dịch quá sát nghĩa đen.
2. Lý thuyết Skopos, hay còn gọi là `lý thuyết mục đích`, nhấn mạnh yếu tố nào là quan trọng nhất trong quá trình dịch?
A. Sự trung thành tuyệt đối với văn bản gốc.
B. Mục đích giao tiếp của bản dịch và đối tượng độc giả.
C. Sở thích cá nhân của người dịch.
D. Độ dài tối thiểu của bản dịch.
3. Khái niệm `interpreter` (phiên dịch viên) và `translator` (biên dịch viên) khác nhau chủ yếu ở phương thức truyền đạt nào?
A. Interpreter làm việc với văn bản viết, translator làm việc với lời nói.
B. Interpreter làm việc với lời nói (dịch nói), translator làm việc với văn bản viết (dịch viết).
C. Interpreter dịch tự do hơn, translator dịch sát nghĩa hơn.
D. Interpreter cần kiến thức chuyên môn sâu hơn translator.
4. Thuật ngữ `localization` (địa phương hóa) trong dịch thuật thường được áp dụng trong lĩnh vực nào?
A. Dịch văn học cổ điển.
B. Dịch phim ảnh.
C. Dịch phần mềm, website, và các sản phẩm kỹ thuật số, bao gồm cả việc điều chỉnh ngôn ngữ, văn hóa, và các yếu tố kỹ thuật để phù hợp với thị trường mục tiêu.
D. Dịch thơ.
5. Trong dịch thuật, `gist translation` (dịch ý chính) là loại hình dịch nào?
A. Dịch toàn bộ văn bản một cách chi tiết.
B. Dịch tập trung vào việc truyền đạt ý chính, thông tin cốt lõi của văn bản gốc một cách ngắn gọn, lược bỏ chi tiết không quan trọng.
C. Dịch từng từ một.
D. Dịch văn bản gốc sang ngôn ngữ hình thể.
6. Trong lý thuyết dịch thuật, `đơn vị dịch` (unit of translation) được hiểu là gì?
A. Đơn vị nhỏ nhất có nghĩa trong ngôn ngữ gốc (ví dụ: âm vị, hình vị).
B. Đơn vị lớn nhất có thể dịch được mà vẫn giữ nguyên ý nghĩa (ví dụ: toàn bộ văn bản).
C. Đoạn văn bản mà người dịch xử lý cùng một lúc để đưa ra quyết định dịch thuật.
D. Số lượng từ tối thiểu cần thiết để tạo thành một câu có nghĩa.
7. Trong dịch thuật, `false friend` (từ giả đồng âm) là gì và tại sao chúng gây khó khăn?
A. Từ ngữ trong ngôn ngữ gốc không có nghĩa rõ ràng.
B. Từ ngữ trong hai ngôn ngữ khác nhau có hình thức hoặc âm thanh tương tự nhưng nghĩa khác nhau, dễ dẫn đến lỗi dịch sai nghĩa.
C. Từ ngữ trong ngôn ngữ đích không tồn tại.
D. Từ ngữ quá dài và phức tạp.
8. Trong dịch thuật, thuật ngữ `tương đương` (equivalence) đề cập đến điều gì?
A. Sự giống nhau tuyệt đối về mọi mặt giữa văn bản gốc và bản dịch.
B. Mối quan hệ tương đồng về mặt ý nghĩa, chức năng hoặc hiệu quả giao tiếp giữa văn bản gốc và bản dịch, tùy thuộc vào mục đích dịch.
C. Việc sử dụng từ ngữ tương tự về mặt âm thanh giữa hai ngôn ngữ.
D. Số lượng từ ngữ bằng nhau giữa văn bản gốc và bản dịch.
9. Lỗi dịch `literal translation` (dịch đen) thường phát sinh do nguyên nhân chính nào?
A. Người dịch quá chú trọng đến việc truyền đạt ý nghĩa bóng gió (connotation) của từ ngữ.
B. Người dịch thiếu kiến thức về ngữ pháp và từ vựng của ngôn ngữ gốc.
C. Người dịch quá trung thành với hình thức bề mặt của ngôn ngữ gốc mà bỏ qua ngữ cảnh và sự khác biệt văn hóa.
D. Người dịch cố tình thay đổi ý nghĩa gốc để phù hợp với mục đích riêng.
10. Mối quan hệ giữa `dịch thuật` và `văn hóa` được thể hiện rõ nhất qua khái niệm nào trong lý thuyết dịch thuật?
A. Tương đương hình thức (Formal Equivalence).
B. Tương đương văn hóa (Cultural Equivalence).
C. Tương đương từ vựng (Lexical Equivalence).
D. Tương đương cú pháp (Syntactic Equivalence).
11. Trong dịch thuật, `idiom` (thành ngữ) gây khó khăn gì và cần chiến lược dịch như thế nào?
A. Thành ngữ dễ dịch đen, không cần chiến lược đặc biệt.
B. Thành ngữ có nghĩa đen và nghĩa bóng giống nhau, dễ gây nhầm lẫn.
C. Thành ngữ có nghĩa bóng, khác với nghĩa đen của các từ cấu thành, cần dịch nghĩa tương đương hoặc giải thích nghĩa trong văn hóa đích thay vì dịch đen.
D. Thành ngữ chỉ xuất hiện trong văn bản văn học, không gặp trong văn bản thông thường.
12. Lý thuyết dịch thuật nào tập trung chủ yếu vào mục đích giao tiếp của bản dịch, nhấn mạnh việc truyền đạt thông điệp một cách hiệu quả đến độc giả mục tiêu, thay vì chỉ trung thành tuyệt đối với hình thức của văn bản gốc?
A. Lý thuyết tương đương động (Dynamic Equivalence)
B. Lý thuyết tương đương hình thức (Formal Equivalence)
C. Lý thuyết Skopos
D. Lý thuyết giải cấu trúc (Deconstruction)
13. Khái niệm `bản dịch trung gian` (interlinear translation) thường được sử dụng trong trường hợp nào?
A. Khi dịch các văn bản mang tính pháp lý.
B. Khi dịch thơ ca hoặc văn chương nghệ thuật.
C. Khi phân tích ngôn ngữ học hoặc hỗ trợ học ngoại ngữ, bằng cách cung cấp bản dịch từng từ hoặc cụm từ ngay dưới dòng văn bản gốc.
D. Khi dịch đồng thời (simultaneous interpreting).
14. Lý thuyết `tương đương tối thiểu` (minimal equivalence) trong dịch thuật đề xuất điều gì?
A. Bản dịch phải đạt đến mức độ tương đương cao nhất có thể.
B. Chỉ cần đạt được mức độ tương đương tối thiểu đủ để truyền tải thông tin cơ bản.
C. Không cần thiết phải đạt được bất kỳ sự tương đương nào, miễn là bản dịch dễ hiểu.
D. Tương đương chỉ cần ở cấp độ từ vựng, không cần quan tâm đến ngữ pháp.
15. Phương pháp dịch `thuần hóa` (domestication) và `ngoại hóa` (foreignization) thể hiện sự khác biệt cơ bản nào trong chiến lược dịch?
A. Thuần hóa tập trung vào ngôn ngữ gốc, ngoại hóa tập trung vào ngôn ngữ đích.
B. Thuần hóa làm cho bản dịch gần gũi với văn hóa đích, ngoại hóa giữ lại những yếu tố văn hóa gốc trong bản dịch.
C. Thuần hóa sử dụng ngôn ngữ trang trọng, ngoại hóa sử dụng ngôn ngữ thông tục.
D. Thuần hóa dịch nghĩa đen, ngoại hóa dịch nghĩa bóng.
16. Trong dịch thuật, `compensation` (bù đắp) là kỹ thuật gì?
A. Loại bỏ hoàn toàn một phần thông tin trong văn bản gốc.
B. Thay thế một yếu tố ngôn ngữ hoặc văn phong khó dịch ở một vị trí trong văn bản bằng một yếu tố tương đương ở một vị trí khác trong cùng văn bản.
C. Dịch nghĩa đen một cách máy móc.
D. Thêm thông tin vào bản dịch mà không có trong văn bản gốc.
17. Thuật ngữ `untranslatability` (bất khả dịch) trong lý thuyết dịch thuật thường đề cập đến điều gì?
A. Việc không thể dịch được các văn bản khoa học kỹ thuật phức tạp.
B. Khả năng một số khía cạnh của văn bản gốc, như yếu tố văn hóa đặc trưng, thành ngữ, chơi chữ, không thể được truyền tải hoàn toàn tương đương sang ngôn ngữ đích.
C. Việc thiếu từ vựng tương ứng giữa hai ngôn ngữ.
D. Sự kém cỏi của người dịch.
18. Sự khác biệt chính giữa `dịch đuổi` (consecutive interpreting) và `dịch song song` (simultaneous interpreting) là gì?
A. Dịch đuổi chỉ dành cho văn bản viết, dịch song song chỉ dành cho lời nói.
B. Trong dịch đuổi, người dịch dịch sau khi người nói kết thúc một đoạn hoặc bài phát biểu; trong dịch song song, người dịch dịch đồng thời khi người nói đang nói.
C. Dịch đuổi sử dụng thiết bị kỹ thuật, dịch song song không cần thiết bị.
D. Dịch đuổi thường chính xác hơn dịch song song.
19. Yếu tố `giới tính` (gender) có thể ảnh hưởng đến quá trình dịch thuật như thế nào theo các nghiên cứu về dịch thuật học?
A. Giới tính của người dịch không ảnh hưởng đến chất lượng bản dịch.
B. Giới tính chỉ ảnh hưởng đến lựa chọn đề tài dịch thuật, không ảnh hưởng đến phong cách dịch.
C. Giới tính có thể ảnh hưởng đến cách người dịch tiếp cận văn bản, lựa chọn ngôn ngữ, và diễn giải ý nghĩa, đặc biệt trong các văn bản liên quan đến vấn đề giới.
D. Nghiên cứu về giới tính trong dịch thuật chỉ tập trung vào việc dịch các tác phẩm văn học của tác giả nữ.
20. Trong lý thuyết dịch thuật, `corpus-based translation studies` (nghiên cứu dịch thuật dựa trên ngữ liệu) sử dụng phương pháp nghiên cứu chính nào?
A. Phân tích triết học.
B. Phân tích định tính dựa trên kinh nghiệm cá nhân.
C. Phân tích định lượng và thống kê các dữ liệu dịch thuật thực tế từ các ngữ liệu song ngữ lớn.
D. Phỏng vấn chuyên gia dịch thuật.
21. Nguyên tắc `nguyên bản` (original) và `bản dịch` (translation) trong lý thuyết giải cấu trúc (Deconstruction) của Derrida được xem xét như thế nào?
A. Bản dịch phải tuyệt đối trung thành với nguyên bản, nguyên bản luôn ưu việt hơn.
B. Ranh giới giữa nguyên bản và bản dịch bị xóa nhòa, bản dịch không chỉ là sự sao chép mà còn là một văn bản mới, có giá trị riêng.
C. Bản dịch luôn là sự phản ánh trung thực của nguyên bản.
D. Nguyên bản không quan trọng, bản dịch là tất cả.
22. Trong lý thuyết dịch thuật, `function theory` (lý thuyết chức năng) có điểm tương đồng lớn nhất với lý thuyết nào?
A. Lý thuyết tương đương hình thức (Formal Equivalence).
B. Lý thuyết tương đương động (Dynamic Equivalence).
C. Lý thuyết Skopos (Skopos Theory).
D. Lý thuyết giải cấu trúc (Deconstruction).
23. Khái niệm `văn hóa gốc` (source culture) và `văn hóa đích` (target culture) đóng vai trò như thế nào trong quá trình dịch thuật theo quan điểm của lý thuyết dịch thuật hiện đại?
A. Văn hóa gốc là yếu tố duy nhất quyết định hình thức và nội dung bản dịch, văn hóa đích không được xem xét.
B. Văn hóa đích chỉ ảnh hưởng đến việc trình bày bản dịch, không ảnh hưởng đến nội dung.
C. Cả văn hóa gốc và văn hóa đích đều ảnh hưởng sâu sắc đến quá trình dịch, người dịch phải cân bằng giữa việc truyền tải thông điệp gốc và sự phù hợp với văn hóa đích.
D. Văn hóa đích hoàn toàn thay thế văn hóa gốc trong quá trình dịch, bản dịch phải hoàn toàn phù hợp với văn hóa đích bất kể thông điệp gốc.
24. Trong dịch thuật, `machine translation` (dịch máy) có ưu điểm và hạn chế gì so với dịch người?
A. Dịch máy nhanh hơn, rẻ hơn, nhưng thường kém chính xác và thiếu tự nhiên so với dịch người, đặc biệt với văn bản phức tạp hoặc mang tính văn hóa cao.
B. Dịch máy luôn chính xác hơn và tự nhiên hơn dịch người.
C. Dịch máy và dịch người không có sự khác biệt về chất lượng.
D. Dịch người nhanh hơn và rẻ hơn dịch máy.
25. Phương pháp dịch `mượn từ` (borrowing) được sử dụng khi nào?
A. Khi muốn dịch nghĩa đen của từ.
B. Khi không có từ tương đương trong ngôn ngữ đích hoặc muốn giữ lại tính quốc tế, tính đặc trưng văn hóa của từ gốc, bằng cách giữ nguyên hoặc phiên âm từ gốc sang ngôn ngữ đích.
C. Khi muốn đơn giản hóa văn bản gốc.
D. Khi muốn thay thế từ gốc bằng từ đồng nghĩa.
26. Trong kiểm định chất lượng bản dịch, tiêu chí `accuracy` (tính chính xác) đánh giá điều gì?
A. Tính trôi chảy và tự nhiên của ngôn ngữ bản dịch.
B. Mức độ trung thành của bản dịch so với ý nghĩa gốc của văn bản nguồn.
C. Hình thức trình bày và bố cục của bản dịch.
D. Khả năng bản dịch đáp ứng được mục đích giao tiếp.
27. Lý thuyết `hệ thống hóa dịch thuật` (Descriptive Translation Studies - DTS) tập trung vào việc gì?
A. Đưa ra các quy tắc và chuẩn mực dịch thuật.
B. Mô tả, phân tích và giải thích các bản dịch đã tồn tại, các hiện tượng dịch thuật trong thực tế, thay vì đưa ra các quy định về dịch thuật `đúng` hay `sai`.
C. Phát triển công nghệ dịch máy.
D. Nghiên cứu lịch sử phát triển của ngôn ngữ.
28. Lỗi dịch `under-translation` (dịch thiếu) thường xảy ra do nguyên nhân chính nào?
A. Người dịch thêm thông tin vào bản dịch.
B. Người dịch bỏ sót thông tin, chi tiết, hoặc sắc thái ý nghĩa quan trọng trong văn bản gốc, làm cho bản dịch không đầy đủ hoặc mất đi ý nghĩa ban đầu.
C. Người dịch dịch quá sát nghĩa đen.
D. Người dịch dịch thừa từ.
29. Trong dịch thuật, `style` (phong cách) của tác giả gốc cần được người dịch xử lý như thế nào?
A. Phong cách của tác giả gốc không quan trọng, người dịch có thể tự do thay đổi.
B. Người dịch nên cố gắng nhận diện và tái tạo phong cách của tác giả gốc trong bản dịch, ở mức độ phù hợp và có thể, để truyền tải được tinh thần và cá tính của văn bản gốc.
C. Người dịch nên áp dụng phong cách dịch thuật riêng của mình, không cần quan tâm đến phong cách gốc.
D. Phong cách chỉ quan trọng trong văn học, không quan trọng trong văn bản khoa học kỹ thuật.
30. Trong lý thuyết dịch thuật, `dịch ứng tác` (adaptation) được hiểu là gì?
A. Dịch sát nghĩa từng từ một.
B. Dịch tự do, bỏ qua hình thức văn bản gốc.
C. Biến đổi văn bản gốc để phù hợp với một môi trường văn hóa hoặc loại hình truyền thông mới, thường có sự thay đổi đáng kể về nội dung và hình thức.
D. Dịch văn bản gốc sang ngôn ngữ ký hiệu.
