Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Bệnh lý học – Đề 10

Bệnh lý học là khoa học nghiên cứu về bản chất của bệnh, tập trung vào các thay đổi về cấu trúc và chức năng của tế bào, mô và cơ quan do bệnh gây ra. Các lựa chọn khác mô tả sinh lý học, tế bào học bình thường và dược lý học.

Phì đại tế bào là sự tăng kích thước tế bào để đáp ứng với nhu cầu chức năng tăng lên. Nó là một dạng thích nghi có thể hồi phục. Hoại tử và apoptosis là các dạng chết tế bào không hồi phục. Dị sản là sự thay thế một loại tế bào trưởng thành bằng một loại tế bào trưởng thành khác, cũng có thể hồi phục nhưng là một quá trình phức tạp hơn và có thể có nguy cơ tiến triển thành loạn sản.

Viêm cấp tính giai đoạn đầu chủ yếu liên quan đến bạch cầu đa nhân trung tính, chúng là những tế bào viêm đầu tiên đến vị trí tổn thương, thực hiện chức năng thực bào và giải phóng các chất trung gian hóa học gây viêm. Các tế bào khác tham gia vào giai đoạn muộn hơn hoặc viêm mạn tính.

Mô liên kết, đặc biệt là mô hạt (granulation tissue), đóng vai trò chính trong việc lấp đầy khoảng trống trong quá trình lành thương. Nó chứa mạch máu tân tạo, nguyên bào sợi và chất nền ngoại bào, tạo nền tảng cho sự tái tạo biểu mô và các mô khác.

U ác tính, hay ung thư, có đặc điểm là khả năng xâm lấn các mô xung quanh và di căn đến các vị trí xa trong cơ thể. U lành tính không có khả năng này. U nang và polyp có thể lành tính hoặc ác tính, nhưng bản thân thuật ngữ không chỉ rõ khả năng xâm lấn và di căn.

Viêm là phản ứng bảo vệ của cơ thể đối với các tác nhân gây hại như nhiễm trùng, chấn thương, và chất gây dị ứng. Hoạt động thể chất bình thường không gây viêm mà ngược lại, có thể có lợi cho sức khỏe và giảm viêm mạn tính.

Xơ vữa động mạch là bệnh lý đặc trưng bởi sự hình thành mảng xơ vữa trong thành động mạch, bao gồm sự tích tụ cholesterol, tế bào viêm (đại thực bào, tế bào lympho T), tế bào cơ trơn và chất nền ngoại bào. Các lựa chọn khác mô tả các bệnh lý tim mạch khác nhau hoặc cơ chế thứ phát.

Kháng insulin, đặc trưng cho tiểu đường tuýp 2, chủ yếu xảy ra ở mô cơ và mô mỡ. Các mô này giảm khả năng đáp ứng với insulin, dẫn đến giảm hấp thu glucose từ máu và gây tăng đường huyết. Các mô khác ít liên quan đến cơ chế kháng insulin chính trong tiểu đường tuýp 2.

Sinh thiết và giải phẫu bệnh là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán xác định ung thư. Bằng cách lấy mẫu mô và quan sát dưới kính hiển vi, bác sĩ giải phẫu bệnh có thể xác định loại tế bào, mức độ ác tính và các đặc điểm quan trọng khác của khối u. Các xét nghiệm khác có thể gợi ý ung thư nhưng không thể xác định chắc chắn.

Nhiễm Helicobacter pylori là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm loét dạ dày tá tràng. Vi khuẩn này làm suy yếu lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày và tá tràng, khiến chúng dễ bị tổn thương bởi acid dịch vị. NSAIDs cũng là nguyên nhân quan trọng, nhưng H. pylori phổ biến hơn.

Hoại tử mỡ là một dạng hoại tử đặc biệt xảy ra ở mô mỡ, thường liên quan đến tuyến tụy hoặc chấn thương mô mỡ. Men lipase giải phóng acid béo từ triglyceride, acid béo này kết hợp với canxi tạo thành xà phòng (sapon hóa), tạo ra hình ảnh đặc trưng trên vi thể.

Phản ứng quá mẫn loại III, hay phản ứng phức hợp miễn dịch, đặc trưng bởi sự hình thành phức hợp kháng nguyên-kháng thể trong tuần hoàn. Các phức hợp này lắng đọng tại các mô khác nhau, kích hoạt bổ thể và gây viêm. Các loại phản ứng quá mẫn khác có cơ chế khác nhau.

Bệnh đa xơ cứng (MS) là một bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch của cơ thể tấn công lớp myelin bảo vệ dây thần kinh trong não và tủy sống. Điều này dẫn đến tổn thương myelin và gián đoạn dẫn truyền thần kinh. Các bệnh khác không phải là bệnh tự miễn tấn công myelin.

Tổn thương do thiếu máu cục bộ - tái tưới máu xảy ra khi dòng máu được phục hồi sau một giai đoạn thiếu máu. Trong giai đoạn tái tưới máu, sự sản xuất ồ ạt các gốc tự do, đặc biệt là các gốc oxy hóa, là cơ chế chính gây tổn thương tế bào. Các gốc tự do gây tổn thương màng tế bào, protein và DNA.

Carcinoma là loại ung thư có nguồn gốc từ tế bào biểu mô, là loại tế bào lót bề mặt cơ thể, các khoang và ống dẫn. Sarcoma có nguồn gốc từ mô liên kết. Lymphoma và leukemia là ung thư của hệ tạo máu và bạch huyết.

Trong hen suyễn, hẹp đường thở là do sự kết hợp của tăng tiết chất nhầy trong lòng phế quản, co thắt cơ trơn phế quản và viêm phù nề thành phế quản. Các cơ chế này làm giảm đường kính lòng phế quản và gây khó thở. Phá hủy phế nang là đặc điểm của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Xơ hóa thành phế quản và viêm màng phổi ít liên quan trực tiếp đến cơ chế hẹp đường thở trong hen suyễn.

Áp xe là một ổ viêm khu trú chứa mủ. Mủ là một chất lỏng đặc, màu vàng hoặc trắng, bao gồm bạch cầu đa nhân trung tính chết, tế bào hoại tử và vi khuẩn. Do đó, áp xe là một ví dụ điển hình của viêm mủ (suppurative inflammation).

Bệnh xơ nang (Cystic fibrosis) là một bệnh di truyền do đột biến gen CFTR, gây rối loạn chức năng kênh chloride. Điều này dẫn đến sản xuất chất nhầy đặc quánh bất thường ở nhiều cơ quan, đặc biệt là phổi và tuyến tụy, gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.

Tăng sản (hyperplasia) là sự tăng số lượng tế bào trong một mô hoặc cơ quan, trong khi phì đại (hypertrophy) là sự tăng kích thước của từng tế bào. Cả hai đều là các dạng thích nghi của tế bào. Tăng sản không nhất thiết là tiền ung thư, và phì đại không chỉ xảy ra ở tế bào cơ.

Phản ứng quá mẫn loại IV, hay phản ứng quá mẫn chậm, được trung gian bởi tế bào T. Tế bào T CD4+ và CD8+ đóng vai trò chính trong việc nhận diện kháng nguyên và gây ra phản ứng viêm và tổn thương mô. Các loại tế bào khác liên quan đến các loại phản ứng quá mẫn khác.

Phù trong viêm xảy ra do sự kết hợp của tăng áp lực thủy tĩnh trong mạch máu (do giãn mạch) và tăng tính thấm thành mạch máu (do các chất trung gian hóa học gây viêm). Cả hai yếu tố này đều làm tăng sự thoát dịch từ lòng mạch vào mô kẽ. Áp lực thẩm thấu keo thường giảm nhẹ trong viêm, nhưng không phải là yếu tố chính gây phù.

Thiếu máu thiếu sắt là một tình trạng thiếu máu do thiếu sắt, không phải là bệnh lý ác tính. U lympho Hodgkin, bệnh bạch cầu cấp dòng tủy và đa u tủy xương đều là các bệnh lý ác tính (ung thư) của hệ tạo máu và bạch huyết.

Hoại tử hóa lỏng là loại hoại tử thường gặp trong nhồi máu não. Do mô não chứa nhiều lipid và ít protein cấu trúc, nên khi bị hoại tử do thiếu máu, mô não bị hóa lỏng tạo thành một khối dịch. Hoại tử đông thường gặp ở tim và thận. Hoại tử bã đậu gặp trong lao. Hoại tử mỡ gặp ở mô mỡ.

Barrett thực quản là một ví dụ về dị sản biểu mô, trong đó biểu mô lát tầng bình thường của thực quản dưới được thay thế bằng biểu mô trụ giống ruột. Đây là một phản ứng thích nghi với tình trạng trào ngược acid dạ dày kéo dài và có nguy cơ tiến triển thành ung thư biểu mô tuyến thực quản. Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính là tăng sản mô tuyến. Phì đại cơ tim là phì đại tế bào cơ tim. Loạn sản cổ tử cung là loạn sản biểu mô, tiền ung thư, không phải dị sản.

Carbon tetrachloride (CCl4) gây độc cho tế bào gan thông qua cơ chế hình thành các gốc tự do trong quá trình chuyển hóa tại gan. Các gốc tự do này tấn công màng lipid tế bào, gây tổn thương màng và dẫn đến hoại tử tế bào gan. Các cơ chế khác có thể đóng vai trò thứ yếu, nhưng hình thành gốc tự do là cơ chế chính.

U tuyến yên lành tính có thể sản xuất hormone (ví dụ prolactin, hormone tăng trưởng, ACTH) và gây ra các hội chứng cận ung thư do tác dụng của hormone. Các loại u khác thường ít có khả năng sản xuất hormone và gây hội chứng cận ung thư. Hội chứng cận ung thư là các triệu chứng hoặc dấu hiệu lâm sàng do ung thư gây ra nhưng không phải do tác dụng trực tiếp của khối u hoặc di căn.

Loạn sản (dysplasia) là sự phát triển bất thường của tế bào trong một mô, biểu hiện bằng sự thay đổi về kích thước, hình dạng và tổ chức tế bào. Loạn sản không phải là ung thư, nhưng nó có thể là tiền ung thư và có nguy cơ tiến triển thành ung thư nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Loạn sản có thể xảy ra ở nhiều loại mô, không chỉ mô liên kết.

Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong tổng hợp collagen và các quá trình sinh học khác, nhưng không trực tiếp tham gia vào quá trình đông máu. Tiểu cầu, yếu tố đông máu và fibrinogen là các thành phần thiết yếu của hệ thống đông máu, tham gia vào các giai đoạn khác nhau của quá trình hình thành cục máu đông.

Trong suy tim sung huyết, đặc biệt là suy tim trái, tim không bơm máu hiệu quả, dẫn đến ứ máu ở tuần hoàn phổi. Điều này làm tăng áp lực thủy tĩnh trong mao mạch phổi, đẩy dịch từ lòng mạch vào phế nang và mô kẽ phổi, gây ra phù phổi. Các cơ chế khác ít đóng vai trò trực tiếp trong phù phổi do suy tim sung huyết.

Bệnh Alzheimer là một bệnh thoái hóa thần kinh đặc trưng bởi sự tích tụ các mảng amyloid beta và đám rối нейроfibrillary trong não. Protein amyloid bất thường tích tụ và gây rối loạn chức năng tế bào thần kinh, dẫn đến các triệu chứng suy giảm trí tuệ. Các bệnh khác có cơ chế bệnh sinh khác nhau.