Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kinh tế quốc tế – Đề 8

Lợi thế so sánh tập trung vào chi phí cơ hội – quốc gia nào có thể sản xuất một hàng hóa với chi phí cơ hội thấp hơn sẽ có lợi thế so sánh trong sản xuất và xuất khẩu hàng hóa đó.

Tỷ giá hối đoái danh nghĩa đơn giản là giá của một đồng tiền so với một đồng tiền khác, thể hiện số đơn vị tiền tệ nội địa cần để mua một đơn vị tiền tệ ngoại tệ.

Phá giá tiền tệ có thể làm cho hàng xuất khẩu rẻ hơn và hàng nhập khẩu đắt hơn. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, do các hợp đồng đã ký và quán tính tiêu dùng, cán cân thương mại có thể xấu đi trước khi cải thiện theo thời gian (hiệu ứng J-curve).

Mục tiêu chính của WTO là tạo ra một hệ thống thương mại toàn cầu dựa trên luật lệ, giải quyết tranh chấp thương mại giữa các quốc gia thành viên và thúc đẩy tự do hóa thương mại thông qua giảm thiểu các rào cản.

Hàng rào phi thuế quan là các biện pháp chính sách ngoài thuế quan, có tác động hạn chế thương mại, bao gồm hạn ngạch, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định về nguồn gốc xuất xứ, và các thủ tục hành chính phức tạp.

Mô hình Heckscher-Ohlin cho rằng các quốc gia sẽ có lợi thế so sánh và xuất khẩu hàng hóa sử dụng nhiều yếu tố sản xuất tương đối dồi dào của quốc gia đó (ví dụ, quốc gia có nhiều lao động sẽ xuất khẩu hàng hóa thâm dụng lao động).

Liên minh kinh tế và tiền tệ là mức độ hội nhập cao nhất, bao gồm khu vực thương mại tự do, liên minh thuế quan, thị trường chung và thêm vào đó là sự hài hòa hóa chính sách kinh tế vĩ mô và tiền tệ chung (ví dụ: Khu vực đồng Euro).

Cán cân thanh toán là một bản ghi thống kê tổng hợp tất cả các giao dịch kinh tế giữa một quốc gia và phần còn lại của thế giới trong một thời kỳ nhất định, bao gồm giao dịch hàng hóa, dịch vụ, thu nhập đầu tư, và các dòng vốn tài chính.

Điểm khác biệt chính giữa FDI và FPI là FDI liên quan đến việc thiết lập quyền kiểm soát và quản lý trực tiếp đối với tài sản ở nước ngoài (ví dụ: xây dựng nhà máy, mua cổ phần chi phối), trong khi FPI chỉ là đầu tư tài chính đơn thuần (ví dụ: mua cổ phiếu, trái phiếu) mà không có quyền kiểm soát.

Lý thuyết vòng đời sản phẩm cho rằng lợi thế so sánh của một quốc gia trong sản xuất và thương mại một sản phẩm sẽ thay đổi theo thời gian, khi sản phẩm trải qua các giai đoạn giới thiệu, tăng trưởng, trưởng thành và suy thoái. Ban đầu quốc gia phát minh có lợi thế, sau đó lợi thế có thể chuyển sang các quốc gia khác.

Biện pháp tự vệ thương mại (safeguards) được WTO cho phép áp dụng khi có sự gia tăng đột biến của hàng nhập khẩu gây ra hoặc đe dọa gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất tương tự trong nước. Đây là biện pháp tạm thời để bảo vệ ngành sản xuất trong nước.

Cả FTA và liên minh thuế quan đều loại bỏ thuế quan giữa các nước thành viên. Điểm khác biệt chính là liên minh thuế quan thiết lập một chính sách thương mại chung đối với các nước không phải thành viên (ví dụ: cùng mức thuế quan áp dụng cho hàng nhập khẩu từ bên ngoài khối), trong khi FTA mỗi thành viên tự quyết định chính sách thương mại riêng với bên ngoài.

Chỉ số Big Mac là một cách tiếp cận đơn giản để ước tính sức mua tương đương (PPP) giữa các đồng tiền bằng cách so sánh giá của một chiếc bánh Big Mac (sản phẩm tương đối chuẩn hóa) ở các quốc gia khác nhau. Nó cho thấy liệu một đồng tiền có bị định giá thấp hay cao so với một đồng tiền khác.

Điều kiện Marshall-Lerner quy định rằng để phá giá tiền tệ có thể cải thiện cán cân thương mại, tổng độ co giãn của cầu nhập khẩu và cầu xuất khẩu (tính theo giá trị tuyệt đối) phải lớn hơn 1. Điều này đảm bảo rằng sự thay đổi về lượng do thay đổi giá sẽ đủ lớn để bù đắp cho sự thay đổi về giá cả tương đối.

Trong mô hình Mundell-Fleming với tỷ giá cố định và vốn di chuyển hoàn hảo, chính sách tài khóa mở rộng sẽ không có tác động đến sản lượng. Sự gia tăng lãi suất do chính sách tài khóa sẽ thu hút dòng vốn vào, gây áp lực tăng tỷ giá. Để duy trì tỷ giá cố định, ngân hàng trung ương phải mua ngoại tệ và bán nội tệ, làm tăng cung tiền, đẩy lãi suất trở lại mức ban đầu và triệt tiêu tác động của chính sách tài khóa lên sản lượng.

Thuyết trọng thương là một học thuyết kinh tế cổ điển chủ trương rằng sự giàu có và quyền lực của một quốc gia phụ thuộc vào việc tích lũy vàng và bạc thông qua thặng dư thương mại. Để đạt được điều này, các quốc gia nên khuyến khích xuất khẩu và hạn chế nhập khẩu, thường thông qua các biện pháp bảo hộ thương mại.

Hiệp định TRIPS (Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights) của WTO thiết lập các tiêu chuẩn tối thiểu về bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ (ví dụ: bằng sáng chế, bản quyền, thương hiệu, bí mật thương mại) liên quan đến thương mại quốc tế. Mục đích là để hài hòa hóa và tăng cường bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ trên toàn cầu.

Nguyên tắc 'Đối xử quốc gia' (National Treatment) của WTO yêu cầu các quốc gia thành viên phải đối xử với hàng hóa, dịch vụ, và quyền sở hữu trí tuệ nhập khẩu không kém ưu đãi hơn so với hàng hóa, dịch vụ, và quyền sở hữu trí tuệ trong nước tương tự, sau khi hàng nhập khẩu đã vào thị trường nội địa.

Rủi ro tỷ giá hối đoái phát sinh do sự biến động không lường trước của tỷ giá hối đoái, có thể gây ra tổn thất hoặc giảm lợi nhuận cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư tham gia vào các giao dịch kinh tế quốc tế (như xuất nhập khẩu, đầu tư nước ngoài) khi giá trị của đồng tiền thay đổi giữa thời điểm giao dịch và thời điểm thanh toán.

Cạnh tranh quốc gia không chỉ đơn thuần là về xuất khẩu. Nó bao gồm khả năng của một quốc gia tạo ra và duy trì mức sống cao và bền vững cho người dân, đồng thời có thể tham gia và hưởng lợi từ thương mại quốc tế một cách hiệu quả. Nó liên quan đến năng suất, đổi mới, môi trường kinh doanh và các yếu tố khác.

Chính sách thương mại bảo hộ nhằm mục đích bảo vệ ngành sản xuất trong nước khỏi cạnh tranh nước ngoài. Hạn ngạch nhập khẩu (giới hạn số lượng hàng hóa được phép nhập khẩu) là một ví dụ điển hình của chính sách bảo hộ, vì nó trực tiếp hạn chế lượng hàng nhập khẩu và tạo lợi thế cho sản xuất trong nước.

Trong điều kiện vốn di chuyển hoàn hảo và tỷ giá thả nổi, chính sách tiền tệ mở rộng (ví dụ: tăng cung tiền) sẽ làm giảm lãi suất trong nước. Điều này làm giảm sức hấp dẫn của tài sản trong nước, gây ra dòng vốn chảy ra, làm tăng cung ngoại tệ và giảm cầu nội tệ, dẫn đến tỷ giá hối đoái giảm (nội tệ mất giá).

Lý thuyết lợi thế tuyệt đối của Adam Smith cho rằng một quốc gia có lợi thế tuyệt đối trong sản xuất một hàng hóa nếu quốc gia đó có thể sản xuất hàng hóa đó với năng suất lao động cao hơn (sử dụng ít đầu vào hơn) so với các quốc gia khác. Thương mại quốc tế sẽ có lợi nếu mỗi quốc gia chuyên môn hóa vào sản xuất và xuất khẩu hàng hóa mà mình có lợi thế tuyệt đối.

Cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO là một hệ thống dựa trên luật lệ. Khi một quốc gia thành viên cảm thấy quyền lợi thương mại của mình bị vi phạm, quốc gia đó có thể khiếu nại lên WTO. WTO sẽ thành lập một ban hội thẩm để xem xét vụ việc, đưa ra báo cáo và khuyến nghị. Nếu quốc gia bị khiếu nại không tuân thủ, WTO có thể cho phép quốc gia thắng kiện áp dụng các biện pháp trả đũa thương mại.

Hiệu ứng J-curve mô tả hiện tượng cán cân thương mại có thể xấu đi trong ngắn hạn sau khi phá giá tiền tệ trước khi cải thiện trong dài hạn. Điều này xảy ra do trong ngắn hạn, khối lượng xuất nhập khẩu có thể chưa kịp điều chỉnh theo giá mới, và giá trị nhập khẩu (tính bằng nội tệ) có thể tăng lên do giá hàng nhập khẩu đắt hơn, trong khi giá trị xuất khẩu chưa tăng tương ứng.

Trong mô hình Mundell-Fleming với tỷ giá thả nổi và vốn di chuyển hoàn hảo, chính sách tài khóa mở rộng (ví dụ: tăng chi tiêu chính phủ) sẽ làm tăng lãi suất trong nước. Lãi suất cao hơn thu hút dòng vốn từ nước ngoài vào, làm tăng cầu nội tệ và giảm cung ngoại tệ, dẫn đến tỷ giá hối đoái tăng (nội tệ tăng giá).

Mặc dù sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia là một hệ quả của toàn cầu hóa, nó không phải là một 'lợi ích' tiềm năng theo nghĩa tích cực. Sự phụ thuộc lẫn nhau có thể tạo ra rủi ro lan truyền khủng hoảng kinh tế và giảm tính tự chủ về kinh tế của các quốc gia. Các đáp án khác đều là những lợi ích tiềm năng của toàn cầu hóa.

Nguyên tắc 'tối huệ quốc' (MFN) là một trụ cột của WTO. Nó yêu cầu rằng bất kỳ lợi thế thương mại nào (ví dụ: giảm thuế quan) mà một quốc gia thành viên WTO dành cho một quốc gia thành viên WTO khác, thì cũng phải được mở rộng ngay lập tức và vô điều kiện cho tất cả các quốc gia thành viên WTO khác. Điều này đảm bảo sự đối xử không phân biệt đối xử giữa các thành viên.

Quy tắc xuất xứ (Rules of Origin) là các quy định pháp lý được sử dụng để xác định quốc gia xuất xứ của hàng hóa. Việc xác định xuất xứ là quan trọng để áp dụng thuế quan (ví dụ: thuế suất ưu đãi trong FTA), hạn ngạch, các biện pháp chống bán phá giá, và các quy định thương mại khác dựa trên nguồn gốc hàng hóa.

Tham gia vào các FTA có thể đồng nghĩa với việc các quốc gia phải chấp nhận các cam kết ràng buộc về chính sách thương mại, và do đó, có thể mất đi một phần quyền tự chủ và linh hoạt trong việc hoạch định chính sách thương mại quốc gia. Các đáp án khác thường không phải là hạn chế mà là lợi ích hoặc không liên quan đến hạn chế của FTA.