Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kinh tế quốc tế – Đề 6

Cán cân thanh toán quốc tế (BOP) là một bản ghi chép toàn diện về tất cả các giao dịch kinh tế giữa cư dân của một quốc gia và phần còn lại của thế giới trong một khoảng thời gian cụ thể, thường là một năm. Nó bao gồm cả giao dịch hàng hóa, dịch vụ, thu nhập và tài chính.

Lợi thế tuyệt đối là khả năng sản xuất một hàng hóa sử dụng ít đầu vào hơn hoặc sản xuất nhiều hơn với cùng một lượng đầu vào. Lợi thế so sánh tập trung vào chi phí cơ hội: một quốc gia có lợi thế so sánh trong việc sản xuất hàng hóa mà họ từ bỏ ít thứ khác nhất để sản xuất.

Thuế quan là một loại thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu. Nó làm tăng giá hàng hóa nhập khẩu, khiến chúng trở nên đắt hơn so với hàng hóa sản xuất trong nước, từ đó bảo hộ sản xuất trong nước.

Khu vực mậu dịch tự do là hình thức liên kết kinh tế đơn giản nhất, trong đó các quốc gia thành viên loại bỏ thuế quan và các rào cản thương mại khác đối với hàng hóa và dịch vụ của nhau, nhưng vẫn duy trì chính sách thương mại độc lập với các nước ngoài khu vực.

Tỷ giá hối đoái là giá cả của một đồng tiền được biểu thị bằng đồng tiền khác. Nó cho biết cần bao nhiêu đơn vị của một đồng tiền để đổi lấy một đơn vị của đồng tiền khác.

Trong chế độ tỷ giá hối đoái thả nổi, tỷ giá hối đoái được xác định bởi lực lượng cung và cầu trên thị trường ngoại hối mà không có sự can thiệp trực tiếp và thường xuyên của Ngân hàng Trung ương.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là hình thức đầu tư mà nhà đầu tư nước ngoài có quyền kiểm soát và quản lý doanh nghiệp ở nước ngoài. Đầu tư gián tiếp (đầu tư danh mục) là đầu tư vào các tài sản tài chính như cổ phiếu, trái phiếu mà không có quyền kiểm soát doanh nghiệp.

Toàn cầu hóa kinh tế là quá trình gia tăng sự liên kết và phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế giữa các quốc gia, thông qua thương mại, đầu tư, di chuyển lao động, và công nghệ. Nó thể hiện sự hội nhập sâu rộng của nền kinh tế thế giới.

Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) là một tổ chức quốc tế có vai trò chính là thiết lập các quy tắc thương mại toàn cầu, giải quyết tranh chấp thương mại giữa các quốc gia thành viên và thúc đẩy tự do hóa thương mại.

Hiệu ứng J-curve mô tả hiện tượng cán cân thương mại có thể xấu đi trong ngắn hạn sau khi phá giá tiền tệ trước khi cải thiện trong dài hạn. Điều này xảy ra do hiệu ứng định giá (giá trị nhập khẩu tăng nhanh hơn giá trị xuất khẩu trong ngắn hạn) trước khi hiệu ứng khối lượng (xuất khẩu tăng và nhập khẩu giảm) chiếm ưu thế.

Điều kiện Marshall-Lerner là một điều kiện kinh tế vĩ mô cho biết rằng phá giá tiền tệ sẽ chỉ cải thiện cán cân thương mại của một quốc gia nếu tổng độ co giãn của cầu nhập khẩu và cầu xuất khẩu (tính theo giá trị tuyệt đối) lớn hơn 1.

Hạn ngạch nhập khẩu là một giới hạn trực tiếp về số lượng hàng hóa cụ thể được phép nhập khẩu vào một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định. Nó là một công cụ bảo hộ thương mại phi thuế quan.

Nguyên tắc tối huệ quốc (MFN) là một trong những nguyên tắc cơ bản của WTO. Nó yêu cầu các quốc gia thành viên WTO phải đối xử bình đẳng với tất cả các thành viên khác. Bất kỳ ưu đãi thương mại nào được dành cho một quốc gia, phải được mở rộng ngay lập tức và vô điều kiện cho tất cả các thành viên WTO khác.

Rủi ro tỷ giá hối đoái là rủi ro mà giá trị của một khoản đầu tư, đặc biệt là các khoản đầu tư quốc tế, sẽ thay đổi do biến động của tỷ giá hối đoái. Điều này có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận khi quy đổi về đồng tiền gốc.

Lý thuyết Heckscher-Ohlin giải thích rằng lợi thế so sánh của một quốc gia xuất phát từ sự khác biệt về nguồn lực (yếu tố sản xuất) như lao động, vốn, đất đai. Các quốc gia sẽ có xu hướng xuất khẩu hàng hóa sử dụng nhiều yếu tố sản xuất dồi dào và nhập khẩu hàng hóa sử dụng nhiều yếu tố sản xuất khan hiếm của mình.

Đường giới hạn khả năng sản xuất (PPF) trong kinh tế học, bao gồm cả thương mại quốc tế, biểu thị tất cả các kết hợp có thể có của hai loại hàng hóa mà một quốc gia (hoặc một cá nhân) có thể sản xuất một cách hiệu quả nhất với nguồn lực và công nghệ hiện có.

Cán cân thương mại, ghi lại xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ, là một bộ phận quan trọng của cán cân vãng lai (Current Account) trong cán cân thanh toán quốc tế. Cán cân vãng lai còn bao gồm thu nhập và chuyển giao ròng từ nước ngoài.

Khu chế xuất (EPZs) được thành lập với mục tiêu chính là thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất hàng xuất khẩu, nhằm thúc đẩy xuất khẩu, tạo việc làm và tăng trưởng kinh tế.

Thương mại nội ngành (Intra-industry trade) là hình thức thương mại hai chiều, trong đó các quốc gia đồng thời xuất khẩu và nhập khẩu các sản phẩm tương tự hoặc thuộc cùng một ngành công nghiệp. Ví dụ, một quốc gia vừa xuất khẩu vừa nhập khẩu ô tô.

Hàng rào phi thuế quan là các biện pháp chính sách ngoài thuế quan có thể hạn chế thương mại quốc tế. Tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định về sức khỏe và an toàn, quy định về môi trường là các ví dụ phổ biến về hàng rào phi thuế quan, có thể tạo ra chi phí và khó khăn cho hàng nhập khẩu.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) có vai trò chính trong việc duy trì sự ổn định của hệ thống tiền tệ quốc tế. IMF cung cấp hỗ trợ tài chính ngắn hạn cho các quốc gia thành viên gặp khó khăn về cán cân thanh toán và tư vấn chính sách để ngăn ngừa và giải quyết khủng hoảng kinh tế.

Cả Liên minh thuế quan và Thị trường chung đều loại bỏ thuế quan và có chính sách thương mại chung với bên ngoài. Tuy nhiên, Thị trường chung tiến xa hơn bằng cách cho phép tự do di chuyển các yếu tố sản xuất (lao động, vốn) giữa các quốc gia thành viên, tạo ra sự hội nhập kinh tế sâu sắc hơn.

Hiện tượng 'chảy máu chất xám' (Brain Drain) đề cập đến sự di cư của những người lao động có trình độ học vấn cao và tay nghề cao từ các quốc gia đang phát triển hoặc kém phát triển sang các quốc gia phát triển hơn, nơi có điều kiện làm việc và cơ hội tốt hơn. Điều này gây ra sự mất mát nguồn nhân lực chất lượng cao cho các quốc gia xuất xứ.

Thuyết trọng thương (Mercantilism) là một học thuyết kinh tế phổ biến trong thế kỷ 16-18. Nó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xuất khẩu nhiều hơn nhập khẩu để tạo ra thặng dư thương mại, tích lũy vàng và bạc, coi đó là thước đo sự giàu có và sức mạnh quốc gia. Chính sách trọng thương thường ủng hộ bảo hộ mậu dịch và can thiệp của nhà nước vào kinh tế.

Phá giá tiền tệ là việc chính phủ hoặc ngân hàng trung ương giảm giá trị đồng tiền quốc gia so với các đồng tiền khác. Mục tiêu chính của chính sách này thường là làm cho hàng xuất khẩu trở nên rẻ hơn và hàng nhập khẩu đắt hơn, từ đó tăng cường sức cạnh tranh xuất khẩu và cải thiện cán cân thương mại.

Nguyên tắc 'đối xử quốc gia' (National Treatment) của WTO yêu cầu các quốc gia thành viên phải đối xử với hàng hóa, dịch vụ và quyền sở hữu trí tuệ nhập khẩu không kém ưu đãi hơn so với hàng hóa, dịch vụ và quyền sở hữu trí tuệ tương tự trong nước, sau khi hàng hóa nhập khẩu đã vào thị trường. Điều này nhằm đảm bảo sự cạnh tranh bình đẳng giữa hàng hóa trong nước và nhập khẩu.

Lợi ích tĩnh từ thương mại quốc tế là những lợi ích đạt được thông qua việc phân bổ lại nguồn lực hiện có để chuyên môn hóa sản xuất theo lợi thế so sánh, dẫn đến hiệu quả sử dụng nguồn lực cao hơn và tăng sản lượng. Lợi ích động là những lợi ích dài hạn, bao gồm tăng trưởng kinh tế, đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất, và lan tỏa tri thức do thương mại tạo ra.

Mô hình trọng lực trong thương mại quốc tế, tương tự như luật hấp dẫn trong vật lý, dự đoán rằng thương mại giữa hai quốc gia sẽ tỷ lệ thuận với quy mô kinh tế của hai quốc gia (thường được đo bằng GDP) và tỷ lệ nghịch với khoảng cách địa lý giữa chúng. Các quốc gia lớn hơn và gần nhau hơn có xu hướng giao thương nhiều hơn.

Thuế carbon biên giới (CBAM) là một cơ chế nhằm đánh thuế carbon lên hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia có tiêu chuẩn môi trường lỏng lẻo hơn. CBAM có thể khuyến khích các quốc gia giảm phát thải carbon để tránh bị đánh thuế khi xuất khẩu, nhưng cũng có thể gây ra tranh chấp thương mại và tác động đến chuỗi cung ứng toàn cầu do làm tăng chi phí thương mại.

Hiện tượng 'cạnh tranh về đáy' ('Race to the bottom') trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế đề cập đến tình trạng các quốc gia có thể cạnh tranh nhau để thu hút đầu tư và tăng cường lợi thế cạnh tranh bằng cách hạ thấp các tiêu chuẩn về lao động, môi trường, thuế và các quy định xã hội khác. Điều này có thể dẫn đến những tác động tiêu cực đến điều kiện làm việc, môi trường và phúc lợi xã hội.