Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kinh tế quốc tế – Đề 5

Thương mại quốc tế dựa trên nguyên tắc lợi thế so sánh, cho phép các quốc gia chuyên môn hóa vào sản xuất hàng hóa và dịch vụ mà họ có lợi thế, sau đó trao đổi để tối đa hóa sản lượng và phúc lợi toàn cầu.

Thuế quan là loại thuế trực tiếp đánh vào hàng hóa nhập khẩu, làm tăng giá hàng nhập khẩu và giảm tính cạnh tranh của chúng so với hàng hóa sản xuất trong nước.

Lợi thế so sánh tập trung vào chi phí cơ hội - chi phí của việc sản xuất một hàng hóa này được đo bằng số lượng hàng hóa khác phải từ bỏ. Ngay cả khi một quốc gia có lợi thế tuyệt đối, họ vẫn có thể có lợi thế so sánh trong việc sản xuất một số hàng hóa nhất định với chi phí cơ hội thấp hơn.

Khi tỷ giá VND/USD tăng, có nghĩa là cần nhiều VND hơn để mua 1 USD. Điều này cho thấy đồng VND đã trở nên rẻ hơn, tức là mất giá so với đồng USD.

Cán cân thanh toán (BOP) là một báo cáo thống kê tổng hợp, ghi lại tất cả các giao dịch kinh tế giữa cư dân của một quốc gia và phần còn lại của thế giới trong một khoảng thời gian cụ thể, thường là một năm.

Khu vực thương mại tự do (FTA) là một trong những hình thức cơ bản nhất của hội nhập kinh tế khu vực, trong đó các quốc gia thành viên loại bỏ thuế quan và các rào cản thương mại khác đối với thương mại nội khối, nhưng vẫn duy trì chính sách thương mại độc lập với các quốc gia bên ngoài.

Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) là tổ chức quốc tế duy nhất toàn cầu giải quyết các quy tắc thương mại giữa các quốc gia. WTO hoạt động ở cấp độ toàn cầu, có chức năng chính là đảm bảo thương mại diễn ra suôn sẻ, có thể dự đoán và tự do nhất có thể.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) liên quan đến việc nhà đầu tư nước ngoài thiết lập quyền kiểm soát quản lý đối với một doanh nghiệp ở quốc gia khác. Điều này khác với đầu tư gián tiếp, chỉ mang tính chất tài chính thuần túy.

Hiệu ứng J-curve mô tả tình trạng cán cân thương mại xấu đi trong ngắn hạn sau khi phá giá tiền tệ do giá trị nhập khẩu tăng nhanh hơn xuất khẩu (tính theo đơn vị tiền tệ trong nước), trước khi cải thiện trong dài hạn khi khối lượng xuất khẩu tăng và nhập khẩu giảm.

Mô hình Heckscher-Ohlin giải thích lợi thế so sánh dựa trên sự khác biệt về nguồn lực yếu tố sản xuất. Các quốc gia có xu hướng xuất khẩu hàng hóa sử dụng nhiều yếu tố sản xuất tương đối dồi dào của họ và nhập khẩu hàng hóa sử dụng nhiều yếu tố khan hiếm.

Hạn ngạch nhập khẩu là một hàng rào phi thuế quan trực tiếp hạn chế số lượng hàng hóa cụ thể được phép nhập khẩu trong một khoảng thời gian nhất định. Các lựa chọn khác (thuế nhập khẩu, trợ cấp xuất khẩu, VAT) liên quan đến các biện pháp thuế hoặc tài chính.

Trong hệ thống tỷ giá hối đoái thả nổi tự do, tỷ giá được xác định hoàn toàn bởi lực lượng cung và cầu trên thị trường ngoại hối mà không có sự can thiệp trực tiếp và thường xuyên của chính phủ hoặc ngân hàng trung ương.

Thặng dư thương mại (hay xuất siêu) xảy ra khi giá trị hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu của một quốc gia lớn hơn giá trị hàng hóa và dịch vụ nhập khẩu trong một khoảng thời gian nhất định.

Liên minh kinh tế và tiền tệ là mức độ hội nhập kinh tế cao nhất, bao gồm khu vực thương mại tự do, liên minh thuế quan, thị trường chung và thêm vào đó là sự hài hòa hóa chính sách kinh tế vĩ mô và tiền tệ, có thể bao gồm cả việc sử dụng một đồng tiền chung.

Nguyên tắc tối huệ quốc (MFN) là một trụ cột của WTO, yêu cầu các quốc gia thành viên đối xử với tất cả các thành viên khác một cách bình đẳng. Bất kỳ ưu đãi thương mại nào được cấp cho một thành viên cũng phải được mở rộng ngay lập tức và vô điều kiện cho tất cả các thành viên khác.

Phá giá tiền tệ làm cho hàng hóa và dịch vụ của quốc gia đó trở nên rẻ hơn đối với người mua nước ngoài (xuất khẩu rẻ hơn) và hàng hóa và dịch vụ nước ngoài trở nên đắt hơn đối với người mua trong nước (nhập khẩu đắt hơn).

Hạn chế xuất khẩu tự nguyện (VERs) là các thỏa thuận song phương trong đó quốc gia xuất khẩu 'tự nguyện' hạn chế số lượng hàng hóa xuất khẩu sang quốc gia nhập khẩu, thường là để tránh các biện pháp bảo hộ thương mại cứng rắn hơn từ quốc gia nhập khẩu.

Điều kiện Marshall-Lerner chỉ ra rằng phá giá tiền tệ sẽ cải thiện cán cân thương mại chỉ khi tổng độ co giãn của cầu xuất khẩu và nhập khẩu theo giá trị tuyệt đối lớn hơn 1. Điều này có nghĩa là cầu xuất khẩu và nhập khẩu phải đủ co giãn để sự thay đổi về giá do phá giá dẫn đến sự thay đổi lớn hơn về khối lượng, đủ để bù đắp cho hiệu ứng giá ban đầu.

WTO cho phép các quốc gia áp dụng các biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp để đối phó với hàng nhập khẩu được bán phá giá (dưới giá thành sản xuất hoặc giá ở thị trường nội địa) hoặc được trợ cấp, gây thiệt hại cho ngành công nghiệp trong nước. Đây là một ngoại lệ có điều kiện cho nguyên tắc thương mại tự do.

Chỉ số Big Mac, do tạp chí The Economist đưa ra, so sánh giá của bánh Big Mac (sản phẩm toàn cầu hóa) ở các quốc gia khác nhau để ước tính xem đồng tiền của một quốc gia đang bị định giá thấp hay cao hơn so với đồng đô la Mỹ, dựa trên lý thuyết sức mua tương đương (PPP).

Toàn cầu hóa có thể mang lại cơ hội tiếp cận thị trường xuất khẩu rộng lớn hơn cho các nước đang phát triển, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm. Nó cũng có thể thu hút đầu tư nước ngoài, mang lại vốn, công nghệ và kỹ năng quản lý.

Rủi ro tỷ giá hối đoái xuất hiện khi có sự biến động không lường trước được trong tỷ giá hối đoái, có thể ảnh hưởng đến giá trị của các giao dịch quốc tế, tài sản và nợ nước ngoài. Rủi ro này đặc biệt liên quan đến các hệ thống tỷ giá thả nổi.

Đường cong khả năng sản xuất (PPC) là một công cụ cơ bản trong kinh tế học, bao gồm cả kinh tế quốc tế, để minh họa các lựa chọn sản xuất của một quốc gia. Nó cho thấy giới hạn sản xuất tối đa có thể đạt được với nguồn lực và công nghệ nhất định.

Lý thuyết vòng đời sản phẩm cho rằng mô hình thương mại quốc tế thay đổi theo các giai đoạn của vòng đời sản phẩm (giới thiệu, tăng trưởng, trưởng thành, suy thoái). Ban đầu, sản phẩm được phát triển và sản xuất ở quốc gia phát minh, sau đó sản xuất và xuất khẩu chuyển dần sang các quốc gia khác khi sản phẩm trưởng thành và tiêu chuẩn hóa.

Hội nhập kinh tế theo chiều ngang xảy ra khi một công ty mở rộng hoạt động trong cùng một giai đoạn của chuỗi giá trị, thường là trong cùng ngành. Việc một công ty bán lẻ mở rộng ra quốc tế bằng cách mở thêm cửa hàng bán lẻ là một ví dụ điển hình của hội nhập theo chiều ngang.

Ngân hàng Thế giới (WB) là một tổ chức tài chính quốc tế chuyên cung cấp các khoản vay, viện trợ không hoàn lại và hỗ trợ kỹ thuật cho các nước đang phát triển với mục tiêu giảm nghèo và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.

'Chạy đua xuống đáy' (race to the bottom) là một thuật ngữ chỉ sự cạnh tranh giữa các quốc gia để thu hút đầu tư và thương mại bằng cách giảm các tiêu chuẩn về lao động, môi trường, thuế và các quy định khác, dẫn đến việc các tiêu chuẩn này bị hạ thấp xuống mức thấp nhất có thể chấp nhận được.

Giao dịch giao ngay (spot transaction) trên thị trường ngoại hối là giao dịch mua bán ngoại tệ để thanh toán và chuyển giao ngay lập tức, thường được thực hiện trong vòng hai ngày làm việc sau ngày giao dịch.

Kiểm soát vốn là các biện pháp mà chính phủ áp dụng để hạn chế dòng vốn vào và ra khỏi quốc gia. Hạn chế số lượng ngoại tệ mà cư dân có thể mua hoặc chuyển ra nước ngoài là một ví dụ trực tiếp của kiểm soát vốn.

Thuyết trọng thương (Mercantilism) là một hệ tư tưởng kinh tế phổ biến trong thế kỷ 16-18, nhấn mạnh vai trò của nhà nước trong việc tích lũy của cải quốc gia (đặc biệt là vàng và bạc) thông qua thặng dư thương mại, khuyến khích xuất khẩu và hạn chế nhập khẩu bằng các biện pháp bảo hộ.