Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Tài chính quốc tế – Đề 13

Trong chế độ tỷ giá thả nổi hoàn toàn, tỷ giá hối đoái được xác định bởi lực lượng thị trường (cung và cầu) mà không có sự can thiệp trực tiếp từ ngân hàng trung ương hoặc chính phủ. Tỷ giá có thể biến động tự do.

Khủng hoảng tiền tệ thường xảy ra khi có sự mất niềm tin của thị trường vào khả năng duy trì tỷ giá hối đoái cố định của chính phủ hoặc vào sức khỏe nền kinh tế. Điều này có thể dẫn đến dòng vốn tháo chạy ồ ạt, gây áp lực lớn lên tỷ giá và dự trữ ngoại hối, cuối cùng dẫn đến phá giá tiền tệ.

Thị trường Eurocurrency là thị trường ngoại tệ, nơi các đồng tiền quốc gia được gửi và cho vay bên ngoài quốc gia phát hành đồng tiền đó. Ví dụ, USD được gửi tại một ngân hàng ở London được gọi là Eurodollar. Tương tự, Yen gửi ở Paris là Euroyen, và Pound gửi ở Tokyo là Europound. 'Euro' ở đây chỉ đơn giản là 'bên ngoài' quốc gia phát hành, không nhất thiết liên quan đến đồng Euro của châu Âu.

Neo tỷ giá (Exchange Rate Peg) là một chế độ tỷ giá hối đoái mà trong đó một quốc gia cố định tỷ giá đồng tiền của mình với một đồng tiền mạnh khác (ví dụ USD, EUR) hoặc một rổ tiền tệ. Mục tiêu là duy trì sự ổn định tỷ giá hối đoái.

Tam giác bất khả thi (Impossible Trinity), còn gọi là bộ ba bất khả thi, cho rằng một quốc gia chỉ có thể đồng thời đạt được tối đa hai trong ba mục tiêu: tự do hóa dòng vốn (tự do di chuyển vốn), tỷ giá hối đoái cố định (ổn định tỷ giá), và chính sách tiền tệ độc lập (khả năng điều chỉnh lãi suất theo mục tiêu trong nước). Việc theo đuổi cả ba mục tiêu cùng lúc là không khả thi.

Trong bối cảnh tài chính quốc tế, IMF thường được xem như 'người đi vay cuối cùng' (Lender of Last Resort). Khi một quốc gia thành viên gặp khủng hoảng tài chính và không thể vay vốn từ các nguồn khác, IMF có thể cung cấp các khoản vay khẩn cấp (có điều kiện) để giúp quốc gia đó vượt qua khó khăn.

Xuất khẩu tăng lên làm tăng nhu cầu đối với đồng nội tệ trên thị trường ngoại hối (do người mua nước ngoài cần đồng nội tệ để thanh toán hàng xuất khẩu), dẫn đến sự tăng giá của đồng nội tệ. Ngược lại, giảm lãi suất và lạm phát cao thường làm giảm giá trị đồng nội tệ. Nhập khẩu tăng có thể làm giảm giá trị đồng nội tệ do tăng cung đồng nội tệ để mua ngoại tệ thanh toán nhập khẩu.

Điều kiện Marshall-Lerner là một điều kiện kinh tế vĩ mô quan trọng. Nó chỉ ra rằng phá giá tiền tệ sẽ chỉ cải thiện cán cân thương mại của một quốc gia nếu tổng độ co giãn của cầu xuất khẩu và cầu nhập khẩu (theo giá cả) lớn hơn 1. Nếu điều kiện này không được đáp ứng, phá giá có thể làm cho cán cân thương mại xấu đi trong ngắn hạn (hiệu ứng J-curve).

Công cụ phái sinh ngoại hối như hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, quyền chọn và hoán đổi được sử dụng chủ yếu để quản lý rủi ro tỷ giá. Chúng giúp các doanh nghiệp và nhà đầu tư phòng ngừa hoặc giảm thiểu tác động tiêu cực từ biến động tỷ giá.

Điểm khác biệt chính giữa FDI và FPI là mức độ kiểm soát. FDI là hình thức đầu tư mà nhà đầu tư có quyền kiểm soát và quản lý doanh nghiệp ở nước ngoài (ví dụ: mua cổ phần chi phối, thành lập công ty con). FPI là đầu tư vào chứng khoán hoặc các công cụ tài chính khác mà không có quyền kiểm soát doanh nghiệp.

Ngân hàng trung ương là một người tham gia quan trọng trên thị trường ngoại hối, thường can thiệp để ổn định tỷ giá hoặc thực hiện chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, họ không phải là người tham gia duy nhất. Thị trường ngoại hối còn có sự tham gia của rất nhiều đối tượng khác như ngân hàng thương mại, công ty đa quốc gia, quỹ đầu tư, nhà đầu tư cá nhân, và các nhà môi giới ngoại hối.

Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) là một ví dụ của liên minh kinh tế và tiền tệ. Các quốc gia thành viên không chỉ có thị trường chung (tự do di chuyển hàng hóa, dịch vụ, vốn, lao động) mà còn sử dụng chung một đồng tiền (Euro) và có chính sách tiền tệ chung được điều hành bởi Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB).

Tài khoản vãng lai (Current Account) bao gồm thương mại hàng hóa và dịch vụ, thu nhập từ đầu tư (thu nhập yếu tố) và chuyển giao vãng lai (kiều hối, viện trợ). Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thuộc về tài khoản vốn và tài chính (Capital and Financial Account).

Hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai và quyền chọn ngoại tệ là các công cụ phái sinh ngoại hối được sử dụng phổ biến để quản lý rủi ro tỷ giá. Cổ phiếu ưu đãi (Preferred Stock) là một loại cổ phiếu vốn, không phải là công cụ phái sinh và không trực tiếp được sử dụng để quản lý rủi ro tỷ giá.

Điều phối chính sách kinh tế vĩ mô quốc tế nhằm mục đích giảm thiểu các tác động tiêu cực lan tỏa (spillover effects) giữa các nền kinh tế. Các chính sách kinh tế của một quốc gia có thể ảnh hưởng đến các quốc gia khác (ví dụ: chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa). Điều phối chính sách giúp các quốc gia hợp tác để đạt được các mục tiêu chung toàn cầu như ổn định kinh tế, tăng trưởng bền vững, và giảm thiểu rủi ro hệ thống.

Rủi ro tỷ giá hối đoái xuất hiện khi các công ty hoặc cá nhân tham gia vào các giao dịch kinh doanh quốc tế. Biến động tỷ giá có thể làm thay đổi giá trị của các khoản thanh toán, doanh thu hoặc chi phí bằng ngoại tệ, gây ra rủi ro tài chính.

Rủi ro quốc gia (Country Risk) là rủi ro phát sinh từ môi trường kinh tế, chính trị, xã hội của một quốc gia, ảnh hưởng đến các hoạt động kinh doanh quốc tế. Các hình thức chính bao gồm rủi ro chính trị, rủi ro kinh tế, rủi ro chuyển đổi ngoại tệ. Rủi ro hoạt động (Operational Risk) liên quan đến các vấn đề nội bộ của doanh nghiệp, không phải là rủi ro quốc gia.

Trong ngắn hạn, tỷ giá hối đoái chịu ảnh hưởng mạnh mẽ bởi các yếu tố tài chính như lãi suất và kỳ vọng. Mức nợ công là yếu tố kinh tế vĩ mô quan trọng, nhưng thường có tác động trung và dài hạn hơn đến tỷ giá hối đoái so với các yếu tố tài chính ngắn hạn.

Trong mô hình Mundell-Fleming với tỷ giá thả nổi và vốn di chuyển hoàn hảo, chính sách tài khóa trở nên kém hiệu quả trong việc tác động đến sản lượng. Khi chính phủ tăng chi tiêu, lãi suất trong nước có xu hướng tăng, thu hút dòng vốn nước ngoài. Dòng vốn vào làm tăng cầu đồng nội tệ, dẫn đến tỷ giá hối đoái tăng (đồng nội tệ lên giá). Việc đồng nội tệ lên giá làm giảm xuất khẩu ròng (xuất khẩu giảm, nhập khẩu tăng), triệt tiêu tác động kích thích sản lượng ban đầu từ chính sách tài khóa. Do đó, chính sách tài khóa gần như không có tác động đáng kể đến sản lượng trong mô hình này.

Cán cân thanh toán quốc tế (BOP) là một bản ghi kế toán tổng hợp, theo dõi tất cả các giao dịch kinh tế giữa cư dân của một quốc gia và phần còn lại của thế giới trong một khoảng thời gian cụ thể, thường là một năm hoặc một quý.

Tỷ giá hối đoái danh nghĩa thể hiện giá của một đơn vị tiền tệ quốc gia này được biểu thị bằng bao nhiêu đơn vị tiền tệ quốc gia khác. Nó là giá trị tương đối của tiền tệ, không phải hàng hóa hay lãi suất.

Toàn cầu hóa tài chính có thể mang lại nhiều lợi ích như tăng tiếp cận vốn, phân bổ vốn hiệu quả hơn, và đa dạng hóa đầu tư. Tuy nhiên, nó cũng có thể làm tăng rủi ro hệ thống tài chính toàn cầu do sự liên kết chặt chẽ giữa các thị trường tài chính, làm cho khủng hoảng tài chính dễ lây lan hơn.

Hiệu ứng J-curve mô tả hiện tượng cán cân thương mại có thể xấu đi trong ngắn hạn sau khi phá giá tiền tệ trước khi cải thiện trong dài hạn. Điều này xảy ra do trong ngắn hạn, khối lượng xuất nhập khẩu có thể chưa kịp điều chỉnh, trong khi giá trị nhập khẩu tính bằng nội tệ tăng lên do phá giá.

Cơ chế tỷ giá mục tiêu (Target Zone) là một hình thức trung gian giữa tỷ giá cố định và thả nổi hoàn toàn. Ngân hàng trung ương xác định một biên độ mục tiêu (target zone) cho tỷ giá hối đoái và can thiệp vào thị trường để giữ tỷ giá dao động trong phạm vi này. Khi tỷ giá có nguy cơ vượt ra ngoài biên độ, ngân hàng trung ương sẽ can thiệp (mua hoặc bán ngoại tệ) để đưa tỷ giá trở lại vùng mục tiêu.

Chạy vốn (Capital Flight) là hiện tượng dòng vốn tư nhân nhanh chóng rời khỏi một quốc gia. Điều này thường xảy ra khi có lo ngại về bất ổn kinh tế (lạm phát cao, phá giá tiền tệ) hoặc chính trị, khiến nhà đầu tư tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn hơn cho vốn của họ.

Liên minh kinh tế và tiền tệ đòi hỏi mức độ phối hợp chính sách kinh tế cao nhất. Ngoài việc loại bỏ hàng rào thương mại, thiết lập thuế quan chung (như liên minh thuế quan), và tự do di chuyển yếu tố sản xuất (như thị trường chung), liên minh kinh tế và tiền tệ còn yêu cầu các quốc gia thành viên phối hợp chính sách kinh tế vĩ mô (đặc biệt là chính sách tiền tệ và tài khóa) và có thể sử dụng chung một đồng tiền, như khu vực Eurozone.

IMF không ấn định tỷ giá hối đoái cố định cho các quốc gia thành viên. Vai trò của IMF là giám sát hệ thống tiền tệ quốc tế, cung cấp hỗ trợ tài chính và kỹ thuật, và khuyến khích hợp tác tiền tệ quốc tế. Các quốc gia thành viên tự quyết định chế độ tỷ giá hối đoái của mình.

SDR (Special Drawing Rights - Quyền rút vốn đặc biệt) là một loại tài sản dự trữ quốc tế do IMF tạo ra. Nó không phải là tiền tệ mà là một quyền rút vốn từ IMF, được phân bổ cho các quốc gia thành viên để bổ sung cho dự trữ ngoại hối của họ và có thể được sử dụng trong các giao dịch với IMF và các quốc gia thành viên khác.

Lý thuyết ngang bằng sức mua (PPP) cho rằng trong dài hạn, tỷ giá hối đoái sẽ điều chỉnh để phản ánh chênh lệch lạm phát giữa các quốc gia. Mục tiêu là đảm bảo một rổ hàng hóa tương tự có giá như nhau khi quy đổi sang cùng một đồng tiền.

Arbitrage (kinh doanh chênh lệch giá) là một chiến lược giao dịch nhằm tận dụng sự khác biệt về giá của cùng một tài sản trên các thị trường khác nhau để kiếm lợi nhuận không rủi ro. Nhà kinh doanh arbitrage sẽ mua tài sản ở thị trường có giá thấp và bán đồng thời ở thị trường có giá cao hơn, hưởng lợi từ chênh lệch giá này.