Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Tài chính doanh nghiệp – Đề 5

Chiết khấu thương mại (Trade discount) là khoản giảm giá niêm yết mà nhà cung cấp đưa ra cho khách hàng, thường dựa trên số lượng mua hàng lớn hoặc mối quan hệ đối tác thương mại. Mục đích của chiết khấu thương mại là khuyến khích mua số lượng lớn và duy trì quan hệ kinh doanh lâu dài. Nó khác với chiết khấu thanh toán (cash discount) khuyến khích thanh toán sớm.

Phương pháp chiết khấu dòng tiền (DCF) là một phương pháp định giá dựa trên việc tính toán giá trị hiện tại của các dòng tiền dự kiến trong tương lai. Nó được sử dụng rộng rãi để định giá doanh nghiệp, cổ phiếu, trái phiếu và các dự án đầu tư bằng cách chiết khấu dòng tiền tự do về giá trị hiện tại sử dụng chi phí sử dụng vốn (WACC) làm tỷ lệ chiết khấu.

Nguồn vốn chủ sở hữu (Equity) đại diện cho phần vốn thuộc sở hữu của chủ doanh nghiệp. Nó bao gồm vốn góp ban đầu, lợi nhuận giữ lại (lợi nhuận không chia cổ tức và tái đầu tư), và thặng dư vốn cổ phần (phần chênh lệch giữa giá phát hành và mệnh giá cổ phiếu). Vay ngân hàng là nợ phải trả, không phải vốn chủ sở hữu.

Mô hình Baumol và Mô hình Miller-Orr là hai mô hình kinh tế lượng được sử dụng trong quản lý tiền mặt để xác định mức tiền mặt tối ưu mà doanh nghiệp nên nắm giữ. Các mô hình này cân bằng giữa chi phí cơ hội của việc giữ tiền mặt (lãi suất mất đi) và chi phí giao dịch (chi phí chuyển đổi giữa tiền mặt và các tài sản có sinh lời khác). Mục tiêu là tối thiểu hóa tổng chi phí liên quan đến quản lý tiền mặt.

Mô hình CAPM (Capital Asset Pricing Model) là một mô hình tài chính được sử dụng để tính toán chi phí sử dụng vốn chủ sở hữu (Cost of Equity) của một doanh nghiệp hoặc dự án. Mô hình này dựa trên mối quan hệ giữa rủi ro hệ thống (beta) của tài sản và tỷ suất sinh lời kỳ vọng của nó trên thị trường. CAPM là công cụ quan trọng trong việc xác định tỷ lệ chiết khấu phù hợp cho các dự án đầu tư và định giá doanh nghiệp.

Đòn bẩy tài chính sử dụng nợ vay để gia tăng lợi nhuận cho vốn chủ sở hữu. Khi doanh nghiệp sử dụng nợ vay với chi phí vốn vay thấp hơn lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA), phần lợi nhuận dư ra sẽ thuộc về vốn chủ sở hữu, làm tăng tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu (ROE). Tuy nhiên, đòn bẩy tài chính cũng làm tăng rủi ro tài chính.

Các quyết định tài chính doanh nghiệp chủ yếu bao gồm quyết định đầu tư (lựa chọn dự án), quyết định tài trợ (huy động vốn) và quyết định phân phối lợi nhuận (chia cổ tức hoặc tái đầu tư). Quyết định hoạt động (quản lý sản xuất, marketing...) là một lĩnh vực quản lý chức năng, có ảnh hưởng đến tài chính nhưng không phải là quyết định tài chính chủ yếu theo nghĩa hẹp.

Phương pháp 'Comparable Companies' (So sánh với các công ty tương đương), còn gọi là phương pháp so sánh bội số (multiples), là một phương pháp định giá doanh nghiệp phổ biến. Nó dựa trên việc so sánh các chỉ số tài chính (như P/E, EV/EBITDA, P/S...) của doanh nghiệp cần định giá với các công ty tương đương (về ngành, quy mô, rủi ro...) đã niêm yết trên thị trường. Phương pháp này đơn giản, dễ thực hiện và phản ánh định giá thị trường.

Công cụ tài chính phái sinh (Derivative) là các công cụ tài chính có giá trị phụ thuộc vào giá trị của một tài sản cơ sở khác (ví dụ: cổ phiếu, hàng hóa, lãi suất, tỷ giá hối đoái). Chúng được sử dụng chủ yếu cho hai mục đích chính: phòng ngừa rủi ro (hedging) và đầu cơ (speculation). Hedging giúp giảm thiểu rủi ro, còn đầu cơ nhằm kiếm lợi nhuận từ sự biến động giá.

Phân tích Dupont (DuPont analysis) là một công cụ phân tích tài chính giúp phân tích và giải thích các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu (ROE). Nó phân tích ROE thành ba thành phần chính: biên lợi nhuận ròng, vòng quay tổng tài sản, và hệ số đòn bẩy tài chính. Qua đó, giúp nhà phân tích hiểu rõ hơn về nguồn gốc và động lực tăng trưởng ROE của doanh nghiệp.

Hedging (Phòng ngừa rủi ro) là chiến lược sử dụng các công cụ tài chính như hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng hoán đổi... để giảm thiểu hoặc loại bỏ các rủi ro tài chính mà doanh nghiệp phải đối mặt, ví dụ như rủi ro tỷ giá hối đoái, rủi ro lãi suất, rủi ro giá hàng hóa. Mục tiêu của hedging là ổn định dòng tiền và giảm thiểu biến động lợi nhuận do rủi ro.

Dòng tiền tự do của doanh nghiệp (FCFF) là dòng tiền còn lại sau khi doanh nghiệp đã thực hiện tất cả các chi phí hoạt động và đầu tư cần thiết. Nó đại diện cho lượng tiền mặt có sẵn cho tất cả các nhà cung cấp vốn của doanh nghiệp, bao gồm cả chủ sở hữu vốn cổ phần và chủ nợ. FCFF là cơ sở quan trọng để định giá doanh nghiệp theo phương pháp DCF.

Cấu trúc vốn tối ưu là tỷ lệ nợ vay và vốn chủ sở hữu giúp tối thiểu hóa chi phí sử dụng vốn bình quân (WACC) và tối đa hóa giá trị doanh nghiệp. Doanh nghiệp nên cân bằng giữa lợi ích của việc sử dụng nợ vay (ví dụ, lá chắn thuế lãi vay) và chi phí, đặc biệt là rủi ro tài chính gia tăng do nợ vay. Sử dụng quá nhiều nợ vay có thể làm tăng nguy cơ phá sản và chi phí sử dụng vốn.

Giá trái phiếu và lãi suất thị trường có mối quan hệ nghịch biến. Khi lãi suất thị trường tăng lên, các trái phiếu mới phát hành sẽ có lợi suất cao hơn để hấp dẫn nhà đầu tư. Do đó, các trái phiếu đã phát hành trước đó với lợi suất cố định trở nên kém hấp dẫn hơn, dẫn đến giá của chúng giảm xuống để lợi suất hiện tại (current yield) tăng lên, cân bằng với lãi suất thị trường.

Mục tiêu chính của quản lý rủi ro tỷ giá hối đoái là giảm thiểu tác động tiêu cực của biến động tỷ giá hối đoái đến dòng tiền, lợi nhuận và giá trị doanh nghiệp. Biến động tỷ giá có thể ảnh hưởng đến doanh thu xuất khẩu, chi phí nhập khẩu, giá trị tài sản và nợ nước ngoài... Quản lý rủi ro tỷ giá giúp doanh nghiệp ổn định kết quả kinh doanh và giảm thiểu rủi ro tài chính.

Chỉ số P/E (Price-to-Earnings ratio) là tỷ lệ giữa giá thị trường của cổ phiếu (Price) và lợi nhuận trên mỗi cổ phần (Earnings per Share - EPS). Nó thể hiện số tiền nhà đầu tư sẵn sàng trả cho mỗi đồng lợi nhuận của doanh nghiệp. P/E là một chỉ số định giá phổ biến, phản ánh kỳ vọng của thị trường về khả năng sinh lời của doanh nghiệp trong tương lai.

Chính sách tài khóa là các biện pháp của chính phủ liên quan đến thuế và chi tiêu công để tác động đến nền kinh tế. Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp, chi tiêu chính phủ và quy định về khấu hao đều là các công cụ của chính sách tài khóa, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận, chi phí và dòng tiền của doanh nghiệp. Lãi suất cơ bản là công cụ của chính sách tiền tệ, do ngân hàng trung ương điều hành, không thuộc chính sách tài khóa.

Rủi ro hệ thống (systematic risk) là loại rủi ro ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường hoặc một phần lớn thị trường, không thể đa dạng hóa được. Nó còn được gọi là rủi ro thị trường (market risk) hoặc rủi ro không đa dạng hóa được. Các yếu tố như lãi suất, lạm phát, suy thoái kinh tế... là nguồn gốc của rủi ro hệ thống.

Chi phí sử dụng vốn (WACC) thể hiện tỷ suất sinh lời tối thiểu mà doanh nghiệp cần đạt được để bù đắp chi phí vốn cho các nhà cung cấp vốn. Do đó, nó được sử dụng làm tỷ lệ chiết khấu khi đánh giá giá trị hiện tại ròng (NPV) của các dự án đầu tư. Nếu NPV dương, dự án tạo ra giá trị gia tăng cho doanh nghiệp sau khi đã bù đắp chi phí vốn.

Phương pháp NPV (Giá trị hiện tại ròng) được ưu tiên hơn IRR (Tỷ suất hoàn vốn nội bộ) vì NPV luôn đưa ra quyết định duy nhất và nhất quán về việc chấp nhận hay từ chối dự án, dựa trên việc dự án có tạo ra giá trị gia tăng cho doanh nghiệp hay không. IRR có thể gặp vấn đề đa nghiệm (cho ra nhiều tỷ suất) hoặc không có nghiệm trong một số trường hợp, gây khó khăn trong việc ra quyết định.

Điểm hòa vốn (Break-even point) là mức sản lượng hoặc doanh thu mà tại đó tổng doanh thu của doanh nghiệp vừa đủ bù đắp tổng chi phí (bao gồm cả chi phí cố định và chi phí biến đổi). Tại điểm hòa vốn, doanh nghiệp không có lãi cũng không bị lỗ, lợi nhuận ròng bằng 0.

'3Cs of Credit' là một khung đánh giá tín dụng truyền thống, được sử dụng để xem xét khả năng trả nợ của người đi vay. Ba chữ C bao gồm: Character (Tính cách - uy tín và lịch sử tín dụng), Capacity (Năng lực - khả năng tạo ra dòng tiền để trả nợ), và Collateral (Tài sản thế chấp - tài sản đảm bảo cho khoản vay). Ba yếu tố này giúp đánh giá rủi ro tín dụng và quyết định cấp tín dụng hay không.

Quản lý vốn lưu động tập trung vào việc quản lý tài sản ngắn hạn (tiền, hàng tồn kho, các khoản phải thu) và nợ ngắn hạn (các khoản phải trả) để đảm bảo doanh nghiệp có đủ khả năng thanh toán các nghĩa vụ ngắn hạn đúng hạn, đồng thời tối ưu hóa vòng quay vốn và hiệu quả sử dụng vốn lưu động, tránh tình trạng ứ đọng vốn hoặc thiếu vốn cho hoạt động.

Rủi ro hoạt động (Operating risk) là rủi ro liên quan đến hoạt động kinh doanh cốt lõi của doanh nghiệp. Nó phát sinh từ sự biến động của doanh thu và chi phí hoạt động, chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố như cạnh tranh, thay đổi công nghệ, biến động giá nguyên vật liệu, thay đổi nhu cầu thị trường... Rủi ro hoạt động khác với rủi ro tài chính (liên quan đến đòn bẩy tài chính) hoặc rủi ro thị trường (rủi ro hệ thống).

Vòng quay hàng tồn kho (Inventory Turnover) là một chỉ số hiệu quả hoạt động, đo lường số lần hàng tồn kho được bán ra và thay thế trong một kỳ nhất định (thường là năm). Vòng quay hàng tồn kho cao cho thấy doanh nghiệp quản lý hàng tồn kho hiệu quả, hàng hóa bán chạy và ít bị ứ đọng vốn.

Nhược điểm lớn nhất của phương pháp thời gian thu hồi vốn đầu tư (Payback Period) là không xét đến giá trị thời gian của tiền. Nó coi một đồng tiền nhận được ở hiện tại có giá trị ngang bằng một đồng tiền nhận được trong tương lai. Điều này bỏ qua yếu tố lạm phát và cơ hội đầu tư khác, dẫn đến đánh giá sai lệch về hiệu quả dự án, đặc biệt là các dự án dài hạn.

Phân tích độ nhạy (Sensitivity analysis) là một kỹ thuật được sử dụng trong thẩm định dự án đầu tư để đánh giá mức độ ảnh hưởng của sự thay đổi của từng biến số đầu vào (ví dụ: doanh thu, chi phí, tỷ lệ chiết khấu) đến kết quả đầu ra (thường là NPV hoặc IRR) của dự án. Nó giúp xác định các yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến hiệu quả dự án và đánh giá rủi ro của dự án.

Mục tiêu cao nhất của quản trị tài chính doanh nghiệp là tối đa hóa giá trị tài sản ròng của chủ sở hữu, thể hiện qua giá cổ phiếu (nếu là công ty cổ phần) hoặc giá trị vốn chủ sở hữu nói chung. Các mục tiêu khác như tối đa hóa lợi nhuận ngắn hạn hoặc giảm thiểu chi phí là mục tiêu trung gian, phục vụ mục tiêu tối đa hóa giá trị doanh nghiệp.

Chính sách cổ tức của doanh nghiệp là quyết định về việc phân phối lợi nhuận cho cổ đông dưới dạng cổ tức hay giữ lại để tái đầu tư. Chính sách này chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, bao gồm tình hình kinh tế vĩ mô, cơ hội đầu tư hiện tại và tương lai của doanh nghiệp, cũng như sở thích của cổ đông về việc nhận cổ tức tiền mặt hay mong muốn tăng giá cổ phiếu (lợi nhuận vốn).

Vòng quay tiền mặt (Cash Conversion Cycle - CCC) đo lường thời gian từ khi doanh nghiệp bỏ tiền ra mua hàng tồn kho đến khi thu được tiền bán hàng. Để cải thiện CCC (giảm thời gian), doanh nghiệp cần: giảm thời gian lưu kho hàng tồn kho (bán hàng nhanh hơn), giảm thời gian thu tiền từ khách hàng (đòi nợ nhanh hơn), và tăng thời gian thanh toán cho nhà cung cấp (trì hoãn thanh toán nếu có thể). Cả ba biện pháp này đều góp phần giảm CCC.