Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kháng sinh – Đề 13

MIC (Minimum Inhibitory Concentration) là nồng độ kháng sinh tối thiểu cần thiết để ức chế sự phát triển có thể nhìn thấy được của vi khuẩn sau một thời gian ủ nhất định trong điều kiện in vitro. MIC là một chỉ số quan trọng trong kháng sinh đồ, giúp đánh giá độ nhạy cảm của vi khuẩn với kháng sinh.

Beta-lactamase là enzyme do vi khuẩn sản xuất, có khả năng thủy phân vòng beta-lactam trong cấu trúc của các kháng sinh nhóm beta-lactam (penicillin, cephalosporin, carbapenem). Điều này làm bất hoạt kháng sinh, khiến chúng mất khả năng ức chế vách tế bào vi khuẩn.

Virus cúm Influenza là virus gây bệnh cúm mùa, không phải là vi khuẩn. Kháng sinh không có tác dụng đối với virus. *Escherichia coli*, *Staphylococcus aureus*, và *Mycobacterium tuberculosis* là các loại vi khuẩn và là mục tiêu của nhiều loại kháng sinh khác nhau.

Daptomycin có cơ chế tác động độc đáo là phá hủy màng tế bào vi khuẩn bằng cách chèn vào màng và tạo kênh ion. Điều này làm rối loạn điện thế màng và dẫn đến chết tế bào vi khuẩn. Daptomycin đặc biệt hiệu quả đối với vi khuẩn Gram dương kháng thuốc.

Metronidazole là một kháng sinh đặc biệt hiệu quả trong điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn kỵ khí (ví dụ *Clostridium difficile*, *Bacteroides fragilis*) và một số động vật nguyên sinh (ví dụ *Trichomonas vaginalis*, *Giardia lamblia*).

Acyclovir là một thuốc kháng virus, được sử dụng để điều trị nhiễm trùng do virus herpes (ví dụ: herpes simplex, varicella-zoster). Penicillin, amoxicillin và ciprofloxacin là các kháng sinh, có tác dụng chống lại vi khuẩn.

Kháng sinh phổ rộng có hiệu quả chống lại một phạm vi rộng các loại vi khuẩn, thường bao gồm cả vi khuẩn Gram dương và Gram âm. Ngược lại, kháng sinh phổ hẹp chỉ tác dụng trên một số ít loại vi khuẩn cụ thể.

Nhiễm trùng cơ hội là các nhiễm trùng do các vi sinh vật thường không gây bệnh ở người có hệ miễn dịch khỏe mạnh, nhưng lại có thể gây bệnh ở người có hệ miễn dịch suy yếu. Các đối tượng có nguy cơ cao bao gồm bệnh nhân HIV/AIDS, người ghép tạng dùng thuốc ức chế miễn dịch, bệnh nhân ung thư hóa trị...

Fluoroquinolone (như ciprofloxacin, levofloxacin) thường được sử dụng để điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu không biến chứng do phổ kháng khuẩn rộng và khả năng tập trung tốt ở đường tiết niệu. Tuy nhiên, cần cân nhắc vấn đề kháng thuốc và tác dụng phụ khi sử dụng nhóm này.

Kháng sinh đồ là xét nghiệm in vitro (trong ống nghiệm) để xác định độ nhạy cảm của vi khuẩn phân lập được từ bệnh phẩm lâm sàng đối với các loại kháng sinh khác nhau. Kết quả kháng sinh đồ giúp bác sĩ lựa chọn kháng sinh phù hợp nhất để điều trị nhiễm trùng.

Aminoglycoside (như gentamicin, amikacin) ức chế tổng hợp protein của vi khuẩn bằng cách gắn vào ribosome 30S, gây đọc sai mã di truyền và ngăn chặn sự tổng hợp protein cần thiết cho sự sống của vi khuẩn.

Tự ý mua và sử dụng kháng sinh khi có triệu chứng nhiễm trùng là một trong những hành vi góp phần làm gia tăng tình trạng kháng kháng sinh. Các biện pháp phòng ngừa kháng kháng sinh bao gồm sử dụng kháng sinh hợp lý theo chỉ định của bác sĩ, hoàn thành liệu trình điều trị, và thực hiện vệ sinh phòng bệnh.

Nhiễm trùng *Clostridium difficile* (CDI) thường gây viêm đại tràng giả mạc. Vancomycin (uống) và metronidazole là hai kháng sinh thường được sử dụng để điều trị CDI. Fidaxomicin cũng là một lựa chọn khác, đặc biệt trong các trường hợp tái phát.

Nitrofurantoin là một kháng sinh đặc biệt hiệu quả trong điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu không biến chứng (ví dụ: viêm bàng quang). Nó tập trung tốt ở nước tiểu và có tác dụng diệt khuẩn tại đường tiết niệu. Tuy nhiên, nó không hiệu quả trong điều trị nhiễm trùng ở các vị trí khác của cơ thể.

Sử dụng kháng sinh không hợp lý (ví dụ: dùng khi không cần thiết, không đủ liều, không đúng loại) là nguyên nhân chính làm gia tăng tình trạng kháng kháng sinh. Vi khuẩn tiếp xúc với kháng sinh không đủ liều hoặc không đúng cách sẽ có cơ hội phát triển cơ chế kháng thuốc.

Vancomycin là một glycopeptide kháng sinh mạnh, thường được sử dụng như 'vũ khí cuối cùng' để điều trị nhiễm trùng nghiêm trọng do vi khuẩn Gram dương, đặc biệt là *Staphylococcus aureus* kháng methicillin (MRSA). Tuy nhiên, tình trạng kháng vancomycin cũng đang gia tăng.

Kháng kháng sinh là hiện tượng vi khuẩn phát triển khả năng chống lại tác dụng của kháng sinh, khiến thuốc trở nên kém hiệu quả hoặc mất hiệu quả trong điều trị nhiễm trùng. Điều này là do sự thay đổi di truyền của vi khuẩn.

Carbapenem (ví dụ: imipenem, meropenem, ertapenem) là nhóm kháng sinh phổ rộng mạnh, thường được sử dụng để điều trị các nhiễm trùng nặng và phức tạp, đặc biệt là các nhiễm trùng do vi khuẩn Gram âm đa kháng kháng sinh, khi các kháng sinh khác không còn hiệu quả.

Antibiotic Stewardship là các chương trình và chiến lược nhằm mục đích sử dụng kháng sinh một cách hợp lý và tối ưu. Mục tiêu chính là đảm bảo kháng sinh được sử dụng khi cần thiết, đúng loại, đúng liều, đúng thời gian để điều trị hiệu quả nhiễm trùng, đồng thời giảm thiểu tối đa sự phát triển và lan rộng của vi khuẩn kháng kháng sinh.

Penicillin và các kháng sinh nhóm beta-lactam hoạt động bằng cách ức chế quá trình tổng hợp peptidoglycan, thành phần chính của vách tế bào vi khuẩn. Điều này làm suy yếu vách tế bào, dẫn đến vi khuẩn bị ly giải.

Kháng sinh chỉ có tác dụng đối với vi khuẩn, không có tác dụng đối với virus. Sử dụng kháng sinh khi bị nhiễm virus là không hiệu quả và không cần thiết. Hơn nữa, nó còn góp phần làm tăng nguy cơ kháng kháng sinh ở vi khuẩn, gây khó khăn cho việc điều trị các nhiễm trùng do vi khuẩn trong tương lai.

Kháng sinh diệt khuẩn (bactericidal) có khả năng tiêu diệt trực tiếp vi khuẩn, làm giảm số lượng vi khuẩn. Kháng sinh kìm khuẩn (bacteriostatic) chỉ ức chế sự phát triển và sinh sản của vi khuẩn, cho phép hệ miễn dịch của cơ thể loại bỏ chúng. Lựa chọn giữa hai loại phụ thuộc vào tình trạng nhiễm trùng và bệnh nhân.

Rifampicin là một kháng sinh quan trọng trong điều trị bệnh lao, thường được sử dụng trong phác đồ điều trị lao phổi và lao ngoài phổi. Nó cũng có tác dụng với một số vi khuẩn khác, nhưng chủ yếu được biết đến với vai trò trong điều trị lao.

Dị ứng là tác dụng phụ thường gặp nhất của penicillin và các kháng sinh beta-lactam. Các biểu hiện dị ứng có thể từ nhẹ (phát ban, ngứa) đến nặng (sốc phản vệ), đe dọa tính mạng.

Cách ly bệnh nhân nhiễm vi khuẩn kháng thuốc là một biện pháp quan trọng để kiểm soát và ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn kháng kháng sinh trong bệnh viện. Các yếu tố khác như sử dụng kháng sinh kéo dài và phổ rộng, vệ sinh tay kém, và sử dụng các thiết bị xâm lấn đều làm tăng nguy cơ nhiễm trùng kháng kháng sinh.

Polymyxin (colistin) là một kháng sinh 'cứu cánh' được sử dụng hạn chế để điều trị các nhiễm trùng nghiêm trọng do vi khuẩn Gram âm đa kháng kháng sinh, đặc biệt là *Pseudomonas aeruginosa*, *Acinetobacter baumannii*, *Klebsiella pneumoniae* kháng carbapenem, khi các lựa chọn kháng sinh khác đã thất bại. Do độc tính cao, polymyxin chỉ được sử dụng khi thật sự cần thiết.

Macrolide có phổ kháng khuẩn rộng, đặc biệt hiệu quả với các vi khuẩn gây nhiễm trùng hô hấp như *Streptococcus pneumoniae*, *Mycoplasma pneumoniae*, *Legionella pneumophila*. Chúng thường được sử dụng trong điều trị viêm phổi cộng đồng, viêm phế quản, viêm họng do liên cầu khuẩn.

Kháng sinh là các chất có khả năng ức chế sự phát triển hoặc tiêu diệt vi khuẩn. Chúng khác với thuốc kháng virus (diệt virus), thuốc tăng cường miễn dịch (hỗ trợ hệ miễn dịch), và thuốc giảm đau/hạ sốt (giảm triệu chứng).

Sự khác biệt chính giữa vi khuẩn Gram âm và Gram dương nằm ở cấu trúc vách tế bào. Vi khuẩn Gram dương có vách tế bào peptidoglycan dày, trong khi vi khuẩn Gram âm có vách tế bào peptidoglycan mỏng hơn và có thêm một lớp màng ngoài phức tạp.

Tetracycline có thể gắn vào canxi và lắng đọng ở răng và xương đang phát triển, gây xỉn màu răng vĩnh viễn và chậm phát triển xương ở trẻ em dưới 8 tuổi. Do đó, tetracycline thường chống chỉ định ở trẻ em và phụ nữ có thai.