Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Kháng sinh – Đề 1

Chloramphenicol có thể gây ức chế tủy xương, một tác dụng phụ nghiêm trọng có thể dẫn đến giảm sản xuất các tế bào máu (hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu), gây thiếu máu, giảm bạch cầu, giảm tiểu cầu. Cần theo dõi công thức máu khi sử dụng Chloramphenicol kéo dài. Các nhóm kháng sinh khác ít hoặc không gây độc tính này.

Ciprofloxacin là một kháng sinh Quinolone có tác dụng diệt khuẩn, nghĩa là nó trực tiếp tiêu diệt vi khuẩn. Các lựa chọn khác (Tetracycline, Erythromycin, Clindamycin) thường có tác dụng kìm khuẩn (bacteriostatic), nghĩa là ức chế sự phát triển của vi khuẩn, cho phép hệ miễn dịch của cơ thể tiêu diệt chúng.

Kháng sinh chỉ có tác dụng trên vi khuẩn, không có tác dụng trên virus. Cả Amoxicillin, Azithromycin và Ciprofloxacin đều là kháng sinh, do đó, chúng không có hiệu quả trong điều trị các bệnh do virus gây ra (như cảm cúm, COVID-19, sởi...). Lựa chọn 'Tất cả các lựa chọn trên' là đáp án đúng vì cả ba đều là kháng sinh và không diệt virus.

Vancomycin là một kháng sinh glycopeptide, có hiệu quả đặc biệt cao đối với vi khuẩn Gram dương, bao gồm cả các chủng kháng methicillin như MRSA. Các lựa chọn khác có phổ kháng khuẩn rộng hơn hoặc thiên về Gram âm hơn.

Tetracycline là một kháng sinh thuộc nhóm tetracycline, cơ chế tác dụng chính là ức chế quá trình tổng hợp protein của vi khuẩn bằng cách gắn vào ribosome 30S, ngăn chặn tRNA gắn vào vị trí A, do đó ức chế sự kéo dài chuỗi peptide. Các lựa chọn khác có cơ chế tác dụng khác.

Hội chứng xám là một tác dụng phụ nghiêm trọng, có thể gây tử vong ở trẻ sơ sinh liên quan đến việc sử dụng Chloramphenicol. Do hệ enzyme gan của trẻ sơ sinh chưa phát triển đầy đủ, Chloramphenicol có thể tích lũy, gây độc tính. Các lựa chọn khác không liên quan đến hội chứng xám.

Probiotic (vi sinh vật có lợi) thường được dùng kèm kháng sinh để giúp cân bằng lại hệ vi sinh đường ruột, vốn bị ảnh hưởng bởi kháng sinh. Điều này giúp giảm nguy cơ và mức độ nghiêm trọng của các tác dụng phụ trên đường tiêu hóa như tiêu chảy do kháng sinh. Các lựa chọn khác không phải là mục đích chính của việc sử dụng probiotic cùng kháng sinh.

Tetracycline và Fluoroquinolone là hai nhóm kháng sinh có thể gây nhạy cảm ánh sáng. Điều này có nghĩa là da trở nên nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời, làm tăng nguy cơ bị cháy nắng ngay cả khi tiếp xúc với ánh nắng trong thời gian ngắn. Bệnh nhân dùng Tetracycline cần được khuyến cáo tránh nắng hoặc sử dụng kem chống nắng. Các nhóm khác ít gây tác dụng phụ này.

Isoniazid (INH) là một trong những kháng sinh hàng đầu, quan trọng nhất trong phác đồ điều trị lao phổi. Nó đặc hiệu cho vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây bệnh lao. Các lựa chọn khác không phải là kháng sinh chính để điều trị lao.

Kháng sinh dự phòng (hay kháng sinh phòng ngừa) được sử dụng trước khi nhiễm trùng thực sự xảy ra, nhằm ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng trong các tình huống có nguy cơ cao, ví dụ trước phẫu thuật, thủ thuật xâm lấn, hoặc tiếp xúc với nguồn lây nhiễm. Các lựa chọn khác mô tả mục đích sử dụng kháng sinh khác (điều trị nhiễm trùng, tăng cường miễn dịch, giảm triệu chứng).

Ciprofloxacin là một kháng sinh thuộc nhóm Quinolone (hay Fluoroquinolone). Nhóm này hoạt động bằng cách ức chế enzyme DNA gyrase và topoisomerase IV, cần thiết cho quá trình sao chép và sửa chữa DNA của vi khuẩn. Các lựa chọn khác thuộc các nhóm kháng sinh khác nhau.

Aminoglycoside nổi tiếng với độc tính trên thận (gây suy thận) và tai (gây điếc, mất thăng bằng). Cần theo dõi chức năng thận và thính giác khi sử dụng nhóm kháng sinh này. Các lựa chọn khác không phải là tác dụng phụ đặc trưng của aminoglycoside.

Các cơ chế kháng kháng sinh phổ biến của vi khuẩn bao gồm: biến đổi đích tác dụng, bơm đẩy kháng sinh ra ngoài, sản xuất enzyme bất hoạt kháng sinh. 'Tăng cường hấp thu kháng sinh vào tế bào vi khuẩn' ngược lại sẽ làm tăng hiệu quả của kháng sinh, không phải cơ chế kháng thuốc. Do đó, đây là đáp án không phải cơ chế kháng kháng sinh.

Để xác định chính xác loại vi khuẩn gây nhiễm trùng, cần thực hiện xét nghiệm cấy bệnh phẩm (máu, dịch, mủ...) và sau đó tiến hành định danh vi khuẩn. Các xét nghiệm khác (công thức máu, sinh hóa máu, chức năng gan thận) cung cấp thông tin về tình trạng chung của bệnh nhân hoặc ảnh hưởng của nhiễm trùng/thuốc, nhưng không xác định được loại vi khuẩn cụ thể.

Kháng sinh phổ rộng là kháng sinh có khả năng tác động lên một phạm vi rộng các loại vi khuẩn, bao gồm cả vi khuẩn Gram dương và Gram âm. Điều này khác với kháng sinh phổ hẹp, chỉ tác dụng trên một số loại vi khuẩn nhất định. Các lựa chọn khác mô tả các đặc tính khác, không phải định nghĩa của 'phổ rộng'.

Sử dụng kháng sinh bừa bãi hoặc không đúng chỉ định là nguyên nhân hàng đầu làm gia tăng tình trạng kháng kháng sinh. Vi khuẩn sẽ có cơ hội phát triển cơ chế kháng thuốc, gây khó khăn trong điều trị các nhiễm trùng sau này. Các lựa chọn khác là lợi ích sai lệch hoặc không liên quan.

Step-down therapy là chiến lược sử dụng kháng sinh bắt đầu với kháng sinh phổ rộng (để bao phủ các tác nhân gây bệnh tiềm năng trong khi chờ kết quả chẩn đoán), sau đó chuyển sang kháng sinh phổ hẹp hơn, nhắm mục tiêu cụ thể vào vi khuẩn gây bệnh đã được xác định khi có kết quả kháng sinh đồ. Mục tiêu là tối ưu hóa hiệu quả điều trị và giảm thiểu nguy cơ kháng thuốc.

Kháng kháng sinh là hiện tượng vi khuẩn phát triển các cơ chế giúp chúng chống lại tác động của kháng sinh, làm giảm hoặc mất hiệu quả điều trị. Đây là vấn đề sinh học của vi khuẩn, không phải do cơ thể người hay do bảo quản thuốc.

Amoxicillin (nhóm Penicillin) là một trong số ít kháng sinh được coi là tương đối an toàn và có thể sử dụng cho phụ nữ có thai trong một số trường hợp nhiễm trùng nhất định và dưới sự chỉ định của bác sĩ. Tetracycline và Ciprofloxacin chống chỉ định hoặc thận trọng khi dùng cho phụ nữ có thai do nguy cơ gây hại cho thai nhi. Gentamicin (Aminoglycoside) cũng cần thận trọng và thường tránh dùng nếu có lựa chọn khác.

Beta-lactamase là enzyme do một số vi khuẩn sản xuất ra, có khả năng phá hủy vòng Beta-lactam của kháng sinh, gây kháng thuốc. Thuốc ức chế Beta-lactamase (như clavulanate, sulbactam) được dùng phối hợp với kháng sinh Beta-lactam (ví dụ amoxicillin + clavulanate = augmentin) để ức chế enzyme này, bảo vệ kháng sinh khỏi bị phá hủy và duy trì hiệu quả điều trị.

Thời gian điều trị kháng sinh cần đủ để tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn gây bệnh và ngăn ngừa tái phát hoặc kháng thuốc. Yếu tố quan trọng nhất để quyết định thời gian điều trị là loại vi khuẩn gây bệnh và vị trí nhiễm trùng. Một số nhiễm trùng cần điều trị ngắn ngày, trong khi các nhiễm trùng khác (như viêm nội tâm mạc) cần điều trị kéo dài. Các yếu tố khác không phải là yếu tố quyết định chính.

Kháng sinh chỉ có tác dụng đối với nhiễm trùng do vi khuẩn. Trong trường hợp nhiễm trùng do virus (như cảm cúm thông thường), kháng sinh hoàn toàn không có hiệu quả và việc sử dụng là không cần thiết, thậm chí có hại vì có thể góp phần làm gia tăng tình trạng kháng kháng sinh và gây tác dụng phụ không mong muốn. Các tình huống khác (nhiễm khuẩn, vết thương nhiễm trùng) có thể cần sử dụng kháng sinh.

Macrolide là một lựa chọn thay thế phổ biến cho penicillin ở bệnh nhân bị dị ứng penicillin. Chúng có phổ kháng khuẩn tương đối rộng và có thể điều trị nhiều loại nhiễm trùng mà penicillin thường dùng. Các lựa chọn khác không phải là lý do chính để thay thế penicillin bằng macrolide.

Nitrofurantoin là một kháng sinh thường được lựa chọn hàng đầu để điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu không biến chứng do có phổ kháng khuẩn tốt trên các vi khuẩn gây bệnh thường gặp ở đường tiết niệu và ít gây kháng thuốc lan rộng so với một số nhóm khác (như Fluoroquinolone). Aminoglycoside và Glycopeptide thường không phải lựa chọn đầu tay cho nhiễm trùng đường tiết niệu không biến chứng.

Kháng sinh được định nghĩa là các chất có khả năng ức chế sự phát triển (kìm khuẩn) hoặc tiêu diệt (diệt khuẩn) vi khuẩn. Các lựa chọn khác mô tả các cơ chế hoạt động khác nhau, không phải tác dụng chính của kháng sinh.

Beta-lactam hoạt động bằng cách ức chế enzyme transpeptidase, enzyme cần thiết cho quá trình tổng hợp vách tế bào peptidoglycan của vi khuẩn. Vách tế bào bị suy yếu dẫn đến vi khuẩn bị ly giải.

Sốc phản vệ là phản ứng dị ứng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng, có thể xảy ra sau khi dùng kháng sinh (đặc biệt là penicillin). Các triệu chứng bao gồm khó thở, tụt huyết áp, phù mạch, và có thể dẫn đến tử vong nếu không được xử trí kịp thời. Các lựa chọn khác là các phản ứng dị ứng nhẹ hơn hoặc tác dụng phụ không phải dị ứng.

Kháng sinh đồ là xét nghiệm in vitro đánh giá độ nhạy cảm của vi khuẩn phân lập được với các loại kháng sinh khác nhau. Mục đích chính là lựa chọn kháng sinh phù hợp và hiệu quả nhất để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn đó gây ra.

Vancomycin là kháng sinh thuộc nhóm Glycopeptide. Nhóm này ức chế tổng hợp vách tế bào vi khuẩn, tương tự như Beta-lactam nhưng có cơ chế khác và thường được sử dụng cho vi khuẩn Gram dương kháng Beta-lactam (ví dụ MRSA). Các lựa chọn khác thuộc các nhóm kháng sinh khác.

Kháng chéo xảy ra khi cơ chế kháng thuốc mà vi khuẩn phát triển đối với một loại kháng sinh cũng đồng thời làm giảm hiệu quả của các kháng sinh khác có liên quan về cấu trúc hoặc cơ chế tác dụng. Điều này thường gặp trong cùng một nhóm kháng sinh hoặc giữa các nhóm có cơ chế tương tự.