Đề thi, bài tập trắc nghiệm online Giáo dục học đại cương – Đề 13

Quy trình xây dựng kế hoạch bài học thường bao gồm các bước: xác định mục tiêu, lựa chọn nội dung, phương pháp, phương tiện, hoạt động dạy học, và dự kiến đánh giá. Việc đánh giá kết quả học tập từ bài học trước là quan trọng nhưng thường diễn ra trước khi lập kế hoạch bài học mới, để điều chỉnh kế hoạch cho phù hợp, không phải là một bước trong quy trình lập kế hoạch bài học cụ thể.

Giáo dục thường xuyên (hay còn gọi là giáo dục tiếp tục) được thiết kế linh hoạt, đa dạng về hình thức và thời gian, đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời của mọi người, đặc biệt phù hợp với những người vừa học vừa làm, người trưởng thành muốn nâng cao trình độ, hoặc những người không có điều kiện tham gia giáo dục chính quy toàn thời gian.

Giáo dục học đại cương tập trung vào các vấn đề lý luận chung của giáo dục, bao gồm mục tiêu, nguyên tắc, phương pháp, hình thức và phương tiện giáo dục. Lịch sử phát triển ngành ngân hàng không thuộc phạm trù này.

Nguyên tắc cá biệt hóa trong giáo dục đòi hỏi phải chú ý đến đặc điểm riêng của từng người học (như năng lực, sở thích, hoàn cảnh, tốc độ học tập), từ đó có phương pháp và hình thức giáo dục phù hợp để phát huy tối đa tiềm năng của mỗi cá nhân.

Nguyên tắc này chủ trương gắn liền quá trình giáo dục với các hoạt động lao động thực tế, giúp học sinh vừa tiếp thu kiến thức, vừa rèn luyện kỹ năng và tạo ra giá trị, phản ánh quan điểm giáo dục thực tiễn và hướng nghiệp.

Môi trường giáo dục là một hệ thống các yếu tố tự nhiên và xã hội, vật chất và tinh thần, tác động đến quá trình giáo dục và sự phát triển của người học. Nó bao gồm cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, chương trình học, các mối quan hệ xã hội, bầu không khí tâm lý, và nhiều yếu tố khác.

Thời kỳ chiếm hữu nô lệ và phong kiến chứng kiến sự hình thành của các trường học, học viện và hệ thống giáo dục có tổ chức, phục vụ nhu cầu của giai cấp thống trị, đánh dấu bước phát triển quan trọng so với giáo dục mang tính tự phát của xã hội nguyên thủy.

Yếu tố bên trong là những yếu tố thuộc về bản thân người học, như đặc điểm tâm sinh lý, hứng thú, động cơ học tập, năng lực cá nhân. Các yếu tố còn lại (chính sách, kinh tế xã hội, văn hóa) là yếu tố bên ngoài, thuộc môi trường giáo dục.

Dạy học dự án là phương pháp tổ chức dạy học mà người học thực hiện một nhiệm vụ học tập phức hợp, có tính thực tiễn, kết hợp lý thuyết và thực hành, qua đó phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kỹ năng để giải quyết vấn đề và tạo ra sản phẩm cụ thể.

Phương tiện trực quan hình ảnh tĩnh là những phương tiện biểu diễn thông tin dưới dạng hình ảnh không chuyển động. Bản đồ và tranh ảnh là ví dụ điển hình, khác với video (hình ảnh động) hay mô hình động và phần mềm mô phỏng (tương tác và có thể chuyển động).

Nguyên tắc SMART để xây dựng mục tiêu bài học bao gồm Specific (Cụ thể), Measurable (Đo lường được), Achievable (Khả thi), Relevant (Liên quan), Time-bound (Có thời hạn). Chữ 'S' trong SMART đại diện cho 'Specific' (Cụ thể), tức là mục tiêu cần được diễn đạt rõ ràng, dễ hiểu, không mơ hồ.

Mục đích cốt lõi của đánh giá trong giáo dục là cung cấp thông tin về mức độ tiến bộ và thành tựu của người học so với mục tiêu đề ra, đồng thời đánh giá hiệu quả của chương trình giáo dục, từ đó có cơ sở điều chỉnh và cải thiện.

Giáo dục toàn diện hướng đến sự phát triển đồng đều về thể chất, đạo đức, trí tuệ và thẩm mỹ. Phát triển chuyên môn sâu là mục tiêu của giáo dục chuyên biệt, không phải giáo dục toàn diện.

Chủ nghĩa kinh nghiệm (Empiricism) nhấn mạnh rằng kiến thức và sự hiểu biết của con người chủ yếu đến từ kinh nghiệm giác quan và hoạt động thực tiễn. Trong giáo dục, triết lý này đề cao vai trò của thực hành, trải nghiệm và hoạt động trong quá trình học tập.

Văn hóa học đường là hệ thống giá trị, chuẩn mực, niềm tin, thái độ, hành vi, và các yếu tố văn hóa vật chất, tinh thần đặc trưng của một trường học hoặc cơ sở giáo dục cụ thể, tạo nên bản sắc riêng của tổ chức đó.

Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là các hoạt động được tổ chức bên ngoài thời gian học chính khóa trên lớp, nhằm bổ trợ, mở rộng kiến thức, kỹ năng, và phát triển phẩm chất cho người học. Học bài và làm bài tập về nhà là hoạt động học tập cá nhân, thường được thực hiện để củng cố kiến thức sau giờ học trên lớp, không thuộc phạm trù hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.

Giáo dục không chính thức (hay còn gọi là giáo dục tự phát) là quá trình học tập diễn ra một cách tự nhiên trong cuộc sống hàng ngày, thông qua kinh nghiệm, giao tiếp, và tương tác xã hội, không có cấu trúc và kế hoạch cụ thể như các loại hình giáo dục khác.

Phương pháp 'bàn tay nặn bột' là phương pháp dạy học tích cực, trong đó học sinh tự mình tiến hành các hoạt động khám phá, nghiên cứu, thí nghiệm để tìm ra kiến thức mới dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Phương pháp này đặc biệt chú trọng phát triển năng lực tự học, tự khám phá và giải quyết vấn đề của học sinh.

Mối quan hệ tích cực giữa giáo viên và học sinh, dựa trên sự tôn trọng, tin tưởng, và hợp tác, là yếu tố cốt lõi để tạo nên môi trường giáo dục tích cực. Môi trường này khuyến khích sự tham gia, sáng tạo, và phát triển toàn diện của người học. Các yếu tố khác cũng quan trọng nhưng không thể thay thế được vai trò của mối quan hệ thầy trò.

Trong mô hình giáo dục lấy người học làm trung tâm, vai trò của giáo viên chuyển từ người truyền thụ kiến thức sang người hướng dẫn, tạo môi trường học tập tích cực, khuyến khích sự chủ động, sáng tạo và phát triển tiềm năng của từng học sinh.

Dạy học trực tuyến mang lại sự linh hoạt lớn về thời gian và địa điểm, cho phép người học tiếp cận giáo dục mọi lúc mọi nơi, phù hợp với nhiều đối tượng và hoàn cảnh khác nhau. Các lựa chọn khác không phải là ưu điểm chính hoặc thậm chí là nhược điểm của dạy học trực tuyến.

Giáo dục khai phóng (Liberal Education) hướng đến việc phát triển con người toàn diện, chú trọng nuôi dưỡng tư duy phản biện, khả năng tự học, tự chủ, và các kỹ năng mềm cần thiết cho cuộc sống và sự nghiệp. Mục tiêu chính là giải phóng tiềm năng trí tuệ và tinh thần của người học, giúp họ trở thành những công dân có trách nhiệm và sáng tạo.

Đàm thoại gợi mở (hay còn gọi là phương pháp vấn đáp) tạo cơ hội cho người học suy nghĩ, đặt câu hỏi, và tham gia vào quá trình tìm kiếm tri thức, từ đó phát huy tính chủ động và tích cực của họ.

Kiểm tra thường xuyên (hay còn gọi là đánh giá quá trình) được thực hiện liên tục trong quá trình dạy học, nhằm theo dõi và đánh giá sự tiến bộ, mức độ hiểu bài của học sinh, từ đó điều chỉnh phương pháp dạy và học kịp thời. Các hình thức kiểm tra khác thường tập trung vào đánh giá kết quả cuối kỳ hoặc một giai đoạn nhất định.

Khái niệm 'năng lực' trong giáo dục hiện đại nhấn mạnh đến khả năng vận dụng tổng hợp kiến thức, kỹ năng, thái độ, giá trị vào thực tế cuộc sống và công việc, giải quyết các vấn đề một cách hiệu quả. Nó vượt ra khỏi việc chỉ ghi nhớ và tái hiện kiến thức, chú trọng khả năng hành động và thích ứng.

Dạy học theo nhóm được thiết kế đặc biệt để học sinh cùng nhau làm việc, chia sẻ ý tưởng, hỗ trợ lẫn nhau, từ đó phát triển kỹ năng làm việc nhóm và hợp tác một cách hiệu quả.

Phương pháp dạy học truyền thống thường đặt giáo viên vào vị trí trung tâm, người học chủ yếu tiếp thu kiến thức một cách thụ động, ít có cơ hội tham gia vào quá trình học tập, đặt câu hỏi, thảo luận, từ đó hạn chế sự phát triển tư duy độc lập và sáng tạo.

Tính khoa học trong giáo dục yêu cầu nội dung giáo dục phải dựa trên những tri thức khoa học đã được kiểm chứng, đảm bảo tính chính xác, khách quan, không xuyên tạc hoặc bóp méo sự thật, giúp người học có cái nhìn đúng đắn về thế giới.

Phỏng vấn và quan sát là các phương pháp đánh giá định tính, cho phép thu thập thông tin sâu sắc về suy nghĩ, cảm xúc, thái độ, và hành vi của người học. Các công cụ khác (trắc nghiệm, tự luận, thống kê điểm) thường tập trung vào đánh giá kiến thức và kỹ năng, mang tính định lượng hơn.

Tính phù hợp (validity) là yếu tố quan trọng nhất của một bài kiểm tra đánh giá năng lực. Bài kiểm tra cần đo lường đúng những năng lực cần đánh giá, phản ánh đúng mục tiêu và nội dung đã dạy, đảm bảo rằng kết quả đánh giá phản ánh chính xác năng lực thực tế của người học. Các yếu tố khác cũng quan trọng nhưng tính phù hợp là yếu tố tiên quyết.